ABOLITION OF ADOPTION RELATIONSHIP

Yıl 2010, Cilt: XIV Sayı: 1-2, 353 - 379, 01.06.2010

Başak Görgeç

Öz

EVLATLIK İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI

Öz

Yapısında noksanlık bulunmasına rağmen kurulmuş olan evlatlık ilişkisinin, kanunda belirtilen haller nedeniyle kaldırılması ile, söz konusu evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili mi yoksa geriye etkili mi olduğu tartışmalı bir konudur. Ancak, davanın evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl içinde açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir (TMK m. 319) ve hakim tarafından re'sen gözetilir. Dava, 26.07.2006 tarihinde açılmıştır. Evlat edinme kararı, davacıların başvurusu üzerine verildiğine, davacılar esasa ilişkin noksanlığı bildiklerine göre, Türk Medeni Kanunu'nun 319/1. maddesindeki bir yıllık hak düşürücü süre geçmiştir. Davanın açıklanan sebeple reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır..” Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının, Eski Medeni Kanun döneminde açık bir şekilde ileri etkili sonuç doğuracak olduğu düzenlenmiş olmakla beraber; yürürlükteki kanunda bu konuya değinilmemiştir. Doktrinde bir görüş söz konusu mahkeme kararının geriye etkili olduğunu belirtmekteyken; bir diğer görüş ise, söz konusu ilişkinin özelliklerinin dikkate alınması ile evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili olarak sonuç doğurması gerektiğini savunmaktadır. İkinci görüşün hareket noktalarından biri; evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının geçmişe etkili olması halinde evlat edinenin veli sıfatı ile evlatlık adına veya evlatlık ile beraber yaptığı her hukuki işlemin geçerliliği de tartışılır hale gelecek olmasıdır. Oysa ki, söz konusu kararın ileriye etkili olarak sona erdiğinin kabul edilmesi halinde, evlat edinenin, evlatlık ilişkisinden doğan velayet hakkına dayanarak evlatlık adına veya onunla beraber yaptığı hukuki işlemler geçerliliklerini koruyacaktır. Ayrıca, evlat edinen ile evlatlık arasındaki evlatlık ilişkisinden doğan bakım masrafları, yapılan bağışlar, ödenen nafakalar geri istenemeyecektir. Eski Medeni Kanun’daki düzenlemenin de ileriye etkili olduğunu göz önünde bulundurulduğunda, evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili olarak hüküm doğurduğunu söylemenin daha doğru belirtilmektedir.

Anahtar Kelimeler

sahih nesep, kan bağı, soybağı

Kaynakça

• AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ KARAMAN Derya, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İstanbul 2010.
• AYAN, Nurşen, Evlat Edinmenin Hükümsüzlüğü ve Sona Ermesi, Prof. Dr. Halil Cin’e Selçuk Üniversitesinde 10. Hizmet Yılı Armağanı, Konya 1995.
• AYDOĞDU, Murat, Çağdaş Hukuki Geliimeler Işığında Evlat Edinme, Ankara 2010.
• BAŞPINAR, Veysel, Türk Medeni Kanunu ile Aile Hukukunda Yapılan Değişiklikler ve Bu Konuda Bazı Önerilerimiz, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 3, Ankara 2003, s. 79-101.
• BAYGIN, Cem, Evlat Edinmenin Koşulları, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VII, S. 3-4, Erzincan 2003, s. 591-626 (Koşullar).
• BAYGIN, Cem, Soybağı Hukuku, İstanbul 2010.
• BELEN, Herdem, Yeni Medeni Kanun Hükümleri Uyarınca Evlat Edinme, İstanbul 2005.
• BERKİ, şakir, Türk Hukukunda Evladedinme ve Evladlığın Mirası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. 9, S. 3, Ankara 1952, s.1-39 (Evladedinme).
• BERKİ şakir, Velayetin Küçüğün şahıs ve Malları Bakımından şumülü, Ankara 1970.
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan/GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, İstanbul 2010
• HATEMİ Hüseyin/SEROZAN Rona, Aile Hukuku İstanbul 1993. IŞIK, Mehmet, Yeni Türk Medeni Kanun Hükümlerine Göre Evlat Edinme, Ankara 2005.
• KAYA, Cengiz, Türk Hukukunda Evlat Edinme, İstanbul 2009. KĠZĠR, Mahmut, Türk Hukukunda Evlat Edinme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1, Konya 2009.
• OĞUZMAN, Kemal/DURAL, Mustafa, Aile Hukuku İstanbul 1998. ÖZTAN, Bilge, Aile Hukuku, Ankara 2004.