Leon Duguit’s Understanding of State and Law

Yıl 2009, Cilt: XIII Sayı: 3-4, 107 - 132, 01.12.2009

Aydan Ömür Surlu

Öz

LÉON DUGUIT’NİN DEVLET VE HUKUK ANLAYIŞI

Öz

Duguit, sosyal sözleşme teorisi ve doğal hukuk anlayışını reddederek ve kamu hukuku alanındaki klasik kuramların zayıf yönlerini ortaya koyarak hukuku, metafizik kavramlardan kurtarmak ve gerçekleri, sosyolojik bir yaklaşımla açıklamak ister. Bu yolla gerçekleştirmek istediği temel hedefi, hukuka bilimsellik kazandırmaya çalışmaktır. Hukuku bilimsel bir şekilde ele almak için, yaşadığı dönemde doğa bilimlerindeki gelişmeleri, hukuka uyarlama yolunu seçmiştir. Özellikle biyolojiden yararlanarak, fizik ve kimyadakinden farklı bir içeriği olan amaç öğesinin, hukuka daha kolay adapte uyarlanabileceğini düşünmüştür. Buna göre, canlı varlıkların ve insanın gelişim sürecinde bedenindeki tüm faaliyetler, yaşamını sürdürme amacını taşır. Duguit sosyal dayanışmayı, toplumun varlığını korumasının koşulu ve hukukun kaynağı kabul edip bireylerin bu yönde davranması gerektiğini ileri sürer. Böylece biyolojik anlamda varlığını devam ettirme amacını, toplumsala ve oradan da hukuksala aktarmış olur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal gerçeklik, kollektif bilinç, sosyal dayanışma

Kaynakça

• AKIN, İlhan; Kamu Hukuku- Devlet Doktrinleri-Temel Hak ve Özgürlükler, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1974.
• ATEŞ, Ahmet Emre; “Léon Duguit and Ali Fuad BaĢgil: The Case of Infuence of the French Republic Law over the Turkish Constitution Law”, International Journal of Turcologia, Vol:4, No:7.
• BAŞGİL, Ali F.; Ana Hukuk, Cilt:1, Fasikül:1, İstanbul 1943.
• BROWN, W. JETHRO; “The Jurisprudence of M. Duguit”, The Law Quarterly Review, Vol:32, 1916.
• CAN, Cahit; Toplumsal İnsanın Evrensel Doğası ve Cinsel Suçlar, Seçkin Yay., Ankara 2002.
• CAN, Cahit; Hukuk Sosyolojisinin Antropolojik Temelleri ve Gelişim Çizgisi, Seçkin Yay., Ankara 2002.
• CAN, Cahit; Oluşum Süreci İçerisindeki Hukuk Sosyolojisi, Savaş Yay., 2. baskı, Ankara 1992.
• COTTERRELL, Roger; The Sociology of Law - An Introduction, second edition, Oxford University Press, 1992.
• DUGUIT, Leon; “Egemenlik ve Özgürlük”, Devlet Kuramı, Derleyen: Cemal Bali Akal, Dost Yay., Ankara 2000.
• DUGUIT, Leon; Kamu Hukuku Dersleri, Çev. Süheyp Derbil, AÜHFY, Ankara 1954.
• ELLIOT, W. Y.; “The Metaphysics of Duguit's Pragmatic Conception of Law”, Political Science Quarterly, Vol. 37, No. 4, December 1922.
• GIDYNSKI, Joseph C.; “Duguit’s Sociological Approach to the Bases of International Law”, lowa Law Review, Vol:31, 1945-1946.
• GURVITCH, Georges; Sociology of Law, Transaction Publishers, New Brunswick-London, 2001.
• GÜNAL, Yılmaz; “Duguit ve Devlet Nazariyesi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:19, Sayı: 2, Ankara 1964.
• GÜRĠZ, Adnan; Hukuk Felsefesi, Siyasal Kitabevi, 7. baskı, Ankara 2007.
• GÜRKAN, Ülker; Hukuk Sosyolojisine Giriş, 3. baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara 1999.
• HAYEK, Friedrich; Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük- Sosyal Adalet Serabı, Cilt:2, Çev. Mustafa Erdoğan, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 1995.
• HIRSCH, Ernest; Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri, 2. baskı, BTHAE, Ankara 1996.
• IŞIKTAÇ, Yasemin; Hukuk Sosyolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul 2008.
• KAPANİ, Münci; Kamu Hürriyetleri, Yenilenmiş 6. baskı, AÜHFY, Ankara 1981.
• LASKI, Harold J. ; “A Note on M. Duguit”, Harvard Law Review, Vol:31, No:1, November 1917.
• OKANDAN, Recai Galip; Umumi Amme Hukuku - Devletin Doğuşu, Pozitif ve Teorik Gelişmesi, Unsurları, İÜY, İstanbul 1966.
• ÖKTEM, Niyazi- TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi; Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, Der Yay., İstanbul 2001.
• SEVİG, Vedat Raşit; “Leon Duguit’ye Göre Hukuk Kaidesi, Subjektif Hak ve Hakimiyet, ĠÜHFD, Cilt:15, Sayı:1, Yıl:1949.
• SFEZ, Lucien; “Duguit ve Devlet Kuramı: Temsil ve İletişim”, Devlet Kuramı, Derleyen: Cemal Bali Akal, Dost Yay., Ankara 2000.
• TOPÇUOĞLU, Hamide; Hukuk Sosyolojisi – Ders Notları, Akın Mat., Ankara 1955.
• TOPÇUOĞLU, Hamide; Hukuk Sosyolojisi Dersleri (Sosyoloji Açısından Hukuk), Cilt:1, AÜHFY, Ankara 1963.
• TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi, “Leon Duguit ve Nesnel Hukuk”, Vecdi Aral’a Armağan, Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Kocaeli 2001.
• TÜRKÖZER, Bahir Güneş; “Hukukun Objektivite Kazanma Süreci”, TBBD, Yil:18, Sayı:59, Temmuz-Ağustos 2005.
• TÜRKÖZER, Bahir Güneş; Toplumsal Gerçeklik Olarak Hukuk- Leon Duguit Sistematiği, Ankara 1996.
• ÜSKÜL, Zeynep Özlem; “Duguit’nin Hukuka ve Devlete İlişkin Sosyolojik Yaklaşımları”, Prof. Dr. Ergun Özsunay’a Armağan, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004.
• YEĞENGİL, Rasih; “Hukukta Positivisme veya Duguit’nin Hukuk Telakkisi”, Adalet Dergisi, Sayı:29, Ankara 1938.