YABANCILARA TANINAN EKONOMİK YATIRIMA İLİŞKİN HAKLARIN SINIRLANDIRILMASININ TARİHİ VE HUKUKİ TEMELLERİ

Yıl 2008, Cilt: XII Sayı: 3-4, 405 - 446, 01.12.2008

İbrahim Orkun Atalay

Öz

Yabancıların hukuki statüsü bahsine girmeden evvel, konunun daha iyi anlaşılabilmesini sağlamak için, konuyla sıkı ilişkili tarihi, felsefi ve siyasal-ekonomik açıklamalarda bulunmakta yarar vardır. Zira konu sırf hukuki niteliği haiz değildir. Yabancının ne sebeple bir ülkeye geldiği yabancılar hukukunun temelinde yatan husustur. Aile ziyaretleri hariç bu sebep iktisadidir. Dolayısıyla, sadece pozitif hukuk yönünden konunun incelenmesi çok sığ kalacak ve özü kavranamayacaktır. Kaldı ki, hukukun bir bütünlük arzettiği ve kendi içinde dallara ayrılmasının da suni bir ayrım olduğu öğretide kabul edilmektedir. İktisat teorisi de tıpkı hukuk gibi felsefeden soyutlanamayacaktır. Kaldı ki, felsefeden yoksun bir pozitif bilim eksik ve hatta zararlıdır. Bu sebeple, önce kolay anlaşılır, formüle eden ve doyurucu bir hukuki ve kuramsal açıklama yapılmasının okuyucunun meseleyi ve çözüm önerilerini daha iyi anlamasını sağlayacağı düşünülmüştür. Konu objektif bakış açısıyla ele alınmış ve özellikle günümüzde yaşanan "kavram kargaşası" nazara alınmak suretiyle kavramlara vurgu yapılmıştır. Batılı kavramlar, alındıkları yerlerin özellikleri göz önünde tutulmadan aynen iktisap ve tatbik edildiğinden, ülkemizde uyumsuzluk göstermektedir. Bu açıklamaların altyapısını teşkil edecek şekilde, ikinci bölümde, sermayenin 18. yüzyıldan itibaren sınırlar ötesine geçmesi ve milletlerarası alanda yayılmasının günümüzde ulaştığı en uç noktada artık önüne çıkan devlet egemenliğini kaldırıp, “fiilî durumun hukuka üstün kılınması” süreci işlenmektedir. Sonuç kısmında da çalışmadan çıkarımlar yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çok-Taraflı Yatırımlar Anlaşması (MAI), Yabancı Unsur, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Entegrasyon

HISTORICAL AND LEGAL BASIS OF DELIMITATION OF FOREIGN ECONOMIC İNVESTMENT RIGHTS

Öz

Kaynakça

• ATALAY, Milletlerarası Entegrasyon Hukuku, İstanbul, 2004.
• KENNEDY, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, 8. Baskı, çev. Birtane Karanakçı, İstanbul, 2001.
• OKUR, İkinci Binyılın Muhasebesi, C. 1, İstanbul, 1999.
• OKUR, İkinci Binyılın Muhasebesi, C. 2, İstanbul, 1999.
• SHEARER, Starke‘s International Law, 11. Baskı, London, Boston, Dublin, Durban, Edinburgh, Kuala Lumpur, San Juan, Singapore, Sydney, Toronto, Wellington, 1994.
• URAL, "Pozitivist ve Neopozitivist Felsefe", Felsefe Konuşmaları, ed. Sadettin Elibol, Ankara, 1987.