EVLAT EDİNMENİN SONUÇLARI

Yıl 2003, Cilt: VII Sayı: 3-4, 627 - 650, 01.12.2003

Cem Baygın

Öz

Evlat edinme kararı ile birlikte evlat edinenler ile evlatlık arasında yapay bir soybağı kurulur. Evlat edinmeye bağlanan hukuki sonuçlar konusunda belirleyici olacak iki farklı sistem söz konusudur. Tam evlat edinme sistemi ve sınırlı evlat edinme sistemi. Tam evlat edinmede, evlatlığın evlat edinenin ailesiyle tam olarak bütünleşmesini ve bu aileyi benimsemesini sağlama amacı güdüldüğünden, evlat edinmeye, -evlenme yasağına ilişkin bazı istisnai hükümler dışında- evlatlığın asıl ailesiyle tüm ilişkilerini sona erdirip, bütün haklar ve yükümlülükler bakımından yeni ailesinin tam üyesi haline gelmesini sağlayıcı sonuçlar bağlanmaktadır. İsviçre'de 1973 yılından bu yana uygulanan tam evlat edinme sistemi, evlat edinme ile oluşan yapay hısımlık ilişkisini, kan bağına dayanan hısımlıkla özdeşleştirmektedir. Evlat edinilen çocuk, evlat edinen ana babadan doğmuş bir çocuğun hukuki statüsünü kazanır. Bu kuralın sonucu olarak, evlat edinilen çocuk, sadece evlat edinenler ile değil, onların kan ve kayın hısımlarıyla da hısım olur. Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene ve onun kan hısımlarına mirasçı olurken, onlar da evlatlık ve altsoyuna mirasçı olabilmektedirler. Buna mukabil, evlatlığın asıl ana babası ile olan soybağı ilişkisi sona erer. Dolayısıyla, evlatlık artık asıl ana babasına ve diğer kan hısımlarına mirasçı olamaz. Asıl ana babanın çocukla kişisel ilişki kurma hakkı da ortadan kalkar. Evlatlık ile asıl ailesi arasında sadece evlenme engelleri baki kalır.

Anahtar Kelimeler

Soybağı, Evlatlık, Tam evlat edinme sistemi, sınırlı evlat edinme sistemi

Kaynakça

• TUOR, Peter /Bermhard Schnyder/Jörg Schmid, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, Elfte Auflage, Zürich 1995.
• HEGNAUER, Cyril; Grundriss des Kindesrechts, FünfteAuflage, Bern 1999.
• BREİTSEHMİD, Peter; (Hrsg. Heinrich Honseli/Nedim Peter Vogt/Thomas Geiser), Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Schweizerisches Zivilgesetzbuch 1, Basel 1998, Art.267, ss.1378-1379.
• AKYÜZ, Emine; Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması, Ankara, 2000.
• ARAT, Tuğrul; Evlat Edinme Hukukundaki Gelişmelere Toplumsal-İşlevsel Açıdan Bakış, Prof. Dr. Osman F. Berki'ye Armağan, Ankara 1977.
• SEROZAN, Rona; Çocuk Hukuku, İstanbul 2000.
• ŞIPKA, Şükran; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun Evlat Edinmeye İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi, İHFM., C. LVII, Sa.1-2, Y.1999, ss. 301-322.