The Compatıbılıty of Turkısh and German Crımınal Law Legıslatıons wıth The Rome Statute

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 1, 95 - 128, 28.06.2024

Asuman İnce Tunçer

https://doi.org/10.60002/ebyuhfd.1475363

Öz

As a result of the principle of complementarity, prosecuting the types of crimes included in the Rome Statute primarily falls within the national courts’ jurisdiction. The International Criminal Court steps in when a state is unwilling or unable to prosecute the crime. Therefore, it is important for the states that are parties to the Statute to harmonize their national legislation to prevent the emergence of the Court’s jurisdiction. Considering that in some cases, even non-party states can be prosecuted before the International Criminal Court, non-party states can be expected to make parallel regulations in their domestic laws to the Statute. Although Turkey is not yet a party to the Rome Statute, it has demonstrated its intention in this regard. Harmonization regulations can be made dispersedly through various laws or in a single law. Germany has made the relevant regulations with the International Crimes Code. Considering the link between Turkish and German criminal law, examining the compatibility of the International Crimes Code with the Rome Statute can be instructive for Turkish law. In this context, first, the effect of the principle of complementarity on national criminal legislations is discussed in the study. Then, the compatibility of Turkish and German criminal law legislations with the Statute is examined within the framework of the types of crimes.

Anahtar Kelimeler

International Criminal Court, Rome Statute, International Crimes, Principle of Complementarity, International Criminal Law, Turkish Penal Code

Türk ve Alman Ceza Hukuku Mevzuatının Roma Statüsü'ne Uyumu

Öz

Roma Statüsü ile benimsenmiş olan tamamlayıcılık ilkesinin sonucu olarak Statü’de yer verilen suç tiplerinin yargılanmasında öncelikli yetki, ulusal yargılama mercilerinindir. Uluslararası Ceza Mahkemesi, ilgili devletin suçu yargılamada isteksiz olması ya da yargılamaya muktedir olmaması durumunda devreye girmektedir. Bu nedenle Statü’ye taraf olan devletlerin ulusal mevzuatlarını uyumlaştırmaları Mahkemenin yargılama yetkisinin doğmasını engellemek bakımından önemlidir. Bazı hallerde taraf olmayan devletlerin dahi Uluslararası Ceza Mahkemesi önünde yargılanabiliyor olduğu düşünüldüğünde taraf olmayan devletlerin de iç hukuklarında Statü’ye paralel düzenlemeler yapmaları beklenebilir. Türkiye, Roma Statüsü’ne henüz taraf olmamakla birlikte bu konuda niyetini ortaya koymuştur. Uyum düzenlemeleri çeşitli kanunlarla dağınık bir biçimde yapılabildiği gibi uluslararası suçlara ilişkin tüm hükümlere tek bir kanunla da yer verilebilir. Almanya ilgili düzenlemeleri Uluslararası Ceza Kanunu ile yapmıştır. Türk ve Alman ceza hukuku arasındaki bağ düşünüldüğünde Uluslararası Ceza Kanunu’nun Roma Statüsü ile uyumunun incelenmesi, Türk hukuku açısından yol gösterici olabilecektir. Bu bağlamda çalışmada öncelikle tamamlayıcılık ilkesinin ulusal ceza mevzuatlarına etkisi ele alınmıştır. Ardından Türk ve Alman ceza hukuku mevzuatlarının Statü’ye uyumu, suç tipleri çerçevesinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Roma Statüsü, Uluslararası Suçlar, Tamamlayıcılık İlkesi, Uluslararası Ceza Hukuku, Türk Ceza Kanunu

Kaynakça

• Akbaş, İrem Şevval. “Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Arasındaki İlişki”. Ankara Barosu Dergisi. C. 81, S. 4, 2023, s. 197-236.
• Akın, Çiğdem. “Avrupa Birliği’ne Üyelik Yolunda Türkiye’nin Uluslararası Ceza Mahkemesini Kuran Roma Statüsüne Taraf Olmasının Yeri”. Uluslararası Suçlar ve Tarih, S. 21, 2020, s. 53-79.
• Aksar, Yusuf. Uluslararası Ceza Hukuku. Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• Akün, Verda Neslihan. “Uluslararası Hukukta ve Türk Hukukunda Soykırım (Jenosid) Suçu”. Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni. C. 24, S. 1-2, 2004, s. 53-70.
• Ambos, Kai. “Vorbemerkung zu § 8”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Aslan, M. Yasin. “Uluslararası Ceza Divanı ve Türkiye’ye Etkileri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 56, S. 4, 2007, s. 55-79.
• Aslan, M. Yasin. Teoride ve Uygulamada Savaş Suçları. Bilge Yayınevi, Ankara 2006.
• Ateş Ekşi, Canan. Uluslararası Ceza Mahkemesinin İnsanlığa Karşı Suçlar Üzerindeki Yargı Yetkisi, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004.
• Başak, Cengiz. Uluslararası Ceza Mahkemeleri ve Uluslararası Suçlar. 1. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2003.
• Başkaracaoğlu, Elif. “Uluslararası Hukuk Işığında Yeni Türk Ceza Kanunundaki İnsanlığa Karşı Suçlar Tanımının Değerlendirilmesi”. Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni. C. 24, S. 1-2, 2004, s. 245-277.
• Bayıllıoğlu, Uğur. “Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Türkiye”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 56, S. 1, 2007, s. 51-121.
• Çakmak, Cenap. “Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Darfur Krizi’ne Müdahil Olması ve ABD’nin Süpergüç Olarak Limitleri”. Uluslararası Hukuk ve Politika. C. 3, S. 10, 2007, s. 43-74.
• Çınar, Mehmet Fatih. “Uluslararası Ceza Hukuku Suçları için “Erken Uyarı Projesi” ve Türkiye’nin Hukuksal Konjonktürü”. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 7, S. 13, 2019, s. 347-372.
• Değirmenci, Olgun. “Çeşitli Görünümleriyle Uluslararası Suç Kavramı: Dar ve Geniş Anlamda Uluslararası Suçlar ve Türk Hukuku”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 71, S. 1, 2013, s. 229-266.
• Değirmenci, Olgun. “Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Kararları Işığında Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Soykırım Suçu”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. S. 70, 2007, s. 50-111.
• Demir, Ebru. “Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısına Kabul Edilebilirlik Değerlendirmesinde Tanınan Geniş Takdir Yetkisinin Kullanımında Ortaya Çıkan Sorunlar”. İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası. C. 79, S. 4, 2021, s. 1391-1419.
• Demirağ, Fahrettin. “Uluslararası Ceza Divanı Savaş Suçları-Saldırı Suçu Mevzuatımıza Göre Savaş Hali”. Uluslararası Ceza Divanı, Editör, Feridun Yenisey, Arıkan Yayınları, İstanbul 2007, s. 89-122.
• Domaç, Bilal. “Roma Statüsü’nün Kabulü Sürecinde Türkiye’nin Karşılaşabileceği Muhtemel Sorunlar ve Çözüm Yolları”. Güvenlik Stratejileri Dergisi. C. 5, S. 9, 2009, s. 167-192.
• Emir, Nergiz. “Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi Bakımından Saldırı Suçu”. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 1, S. 2, 2015, s. 118-143.
• Erdal, Selcen. “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Ulus-Devlet Egemenliğine Etkisi”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 18, S. 1, 2010, s. 147-206.
• Erhan, Zeynep. “Core International Crimes in Turkish Criminal Law and the Rome Statute: A Comparative Analysis in the Light of International Jurisprudence”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 22, S. 2, 2018, s. 112-136.
• Farthofer, Hilde. “VStGB § 13 Verbrechen der Aggression”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Geiß, Robin/Zimmermann, Andreas. “VStGB § 8 Kriegsverbrechen gegen Personen”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Gropengiesser, Helmut. “The Criminal Law of Genocide - The German Perspective”. International Criminal Law Review. S. 5, 2005, s. 329-341.
• Handl, Elisabeth. “Introductory Note to the German Act to Introduce the Code of Crimes Against International Law”. International Legal Materials. C. 42, S. 4, 2003, s. 995-997.
• Jescheck, Hans-Heinrich. “Neuere Entwicklungen im Nationalen, Europäischen und Internationalen Strafrecht: Perspektiven für eine Kriminalpolitik im 21. Jahrhundert?”. Festschrift für Albin Eser zum 70. Geburtstag, Editör, Jörg Arnold, C. H. Beck, München 2005, s. 991-1003, Çev. Kangal, Zeynel T. “Ulusal, Avrupa ve Uluslararası Ceza Hukukunda Yeni Gelişmeler: 21. Yüzyılda Bir Suç Politikası İçin Perspektifler mi?”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 33, S. 1, 2006, s. 15-32.
• Karakehya, Hakan. “Modern Düşünce Yapısında Görülen Değişimler Bağlamında Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Taraf Devletlerin Egemenlik Haklarına Müdahalesi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C. 13, 2013, s. 131-142.
• Karakehya, Hakan. “Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uygulanabilir Hukuk”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 57, S. 2, 2008, s. 133-163.
• Kaykal, Tuncay. Türk Hukukunda Saldırı Suçu ve UCM’nin Yargı Yetkisinin Sınırları. Yüksek Lisans Tezi, Milli Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, 2022.
• Kılıç, Ali Şahin. “Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Devletlerin Egemenliği Üzerine Ulusal Egemenlik Odaklı Bir İnceleme”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 58, S. 3, 2009, s. 615-657.
• Kılıç, Yurdanur Firdevs. Savaş Suçları Kapsamındaki Cinsel Şiddet Fiilleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, 2020.
• Koca, Mahmut. “Türk Ceza Kanunu’nda Soykırım Suçu”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. S. 1, 2010, s. 1-27. Kocaoğlu, Sinan. “Uluslararası Ceza Hukuku ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Bağlamında Soykırım Suçu”. Ankara Barosu Dergisi. C. 63, S. 3, 2005, s. 147-166.
• Kreß, Claus. “VStGB § 12 Kriegsverbrechen des Einsatzes verbotener Mittel der Kriegsführung”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Kreß, Claus. “VStGB § 6 Völkermord”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Kul, Muhammet Celal. “Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Tecavüz Suçu (Saldırı Suçu) Üzerindeki Yargı Yetkisi ve Harekete Geçirilmesi”. İbn-i Haldun Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 2023, s. 81-114.
• Nişancı, Dilaver. “Uluslararası Ceza Hukuku ve Türk Ceza Kanunu Düzenlemesinde Soykırım Suçu”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. C. 8, S. 2, 2021, s. 228-249.
• Önok, R. Murat. Uluslararası Ceza Divanı’nı Kuran Roma Statüsü ile Türk Ulusal Mevzuatının Maddi Ceza Hukuku Kuralları Yönünden Uyumuna Dair Rapor. Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu Yayını, 2010.
• Philippe, Xavier. “The Principles of Universal Jurisdiction and Complementarity: How Do the Two Principles Intermesh?”. International Review of the Red Cross. C. 88, S. 862, 2006, s. 737-764.
• Sarapin, Sergey. The Crime of Aggression in International Law Historical Development, Comparative Analysis and Present State. Asser Press, Lahey 2014.
• Satzger, Helmut. “German Criminal Law and The Rome Statute- A Critical Analysis of the New German Code of Crimes Against International Law”. International Criminal Law Review. S. 2, 2002, s. 261-282.
• Seymen Çakar, Ayşe. “İnsanlığa Karşı Suçlar”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. S. 103, 2012, s. 169-198.
• Şen, Ersan/Malbeleği, Erkam. Türk Ceza Kanunu’nda Uluslararası Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 20. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2022.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat. Uluslararası Ceza Hukuku. 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
• Tokdemir, Sercan. “The Jurisdictıon of the International Criminal Court: A Critical Legal Scrutiny on the Principle of Complementarity Adopted in the Rome Statute”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 13, S. 1, 2023, s. 107-128.
• Werle, Gerhard/Jeßberger, Florian. “International Criminal Justice is Coming Home: The New German Code of Crimes Against International Law”. Criminal Law Forum. S. 13, 2002, s. 191-224.
• Werle, Gerhard/Jeßberger, Florian. “Völkerstrafgesetzbuch – VStGB-Einleitung”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Werle, Gerhard/Jeßberger, Florian. “VStGB § 7 Verbrechen gegen die Menschlichkeit”. Münchener Kommentar zum Straftgeseztbuch Band 9, Editörler, Erb, Volker/Schäfer, Jürgen, 4. Baskı, C.H. Beck, München 2022.
• Wilkitzki, Peter. “The German Law on Co-Operation with the ICC”. International Criminal Law Review. S. 2, 2002, s. 195-212. Wirth, Steffen. “Germany’s New International Crimes Code: Bringing a Case to Court”. Journal of International Criminal Justice. C. 1, S. 1, 2003 s. 151-168.