EGE VE AKDENİZ KIYILARIMIZDA PALEOCOĞRAFYA -JEOARKEOLOJİ ARAŞTIRMALARI

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 1, 51 - 66, 15.06.2016

Ertuğ Öner

Öz

Bu çalışmada, Ege ve Akdeniz kıyılarımızda
Holosen’de meydana gelen doğal çevre değişmeleri ile ilgili
değerlendirmelerimize, bazı antik yerleşmeler çevresinde yaptığımız
araştırmalardan örnekler verilecektir. Bu kıyılarımızdaki alüvyal alanlarda
delgi sondajlar ile sediman örnekleri alınarak, laboratuvar ortamında
sedimantolojik ve paleontolojik analizleri yapılmış, birikim alanlarının
değişen doğal ortam özellikleri belirlenmiştir. Tarihleme yapılabildiği ölçüde,
bu değişmelerin zamanı verilmiştir. Son buzul çağında -130 metrelerde olan
Dünya denizlerinin seviyesi, Orta Holosen’e (Günümüzden yaklaşık 7000-5000 yıl
önce) kadar bugünkü seviyesine yükselmiş, özellikle akarsu ağızlarına karşılık
gelen alçak kıyılarda iç kesimlere sokulup koy ve körfezler oluşturmuştur. Orta
Holosen’de deniz seviyesi yükselmesinin durmasıyla bu koy ve körfezler
alüvyonlarla dolarak kıyı çizgisi deniz yönünde ilerlemiştir. Bu dönemlerde
liman kentleri olarak kurulan eski yerleşmeler, giderek kıyı çizgisinden
içerilerde kalmış ve önemlerini kaybetmişlerdir. Paleocoğrafya ve jeoarkeolojik
araştırmalarımızla ortaya koyduğumuz ve bu gelişmeleri ayrıntılı olarak
açıklayan bulgularımız, günümüzde bazı kesimleri alüvyonlarla örtülen bu tip
antik yerleşmelerde süren arkeolojik kazı çalışmalarına katkılar sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Ege Denizi, Akdeniz, Paleocoğrafya

Kaynakça

• Brückner, H., Kelterbaum, D., Marunchak, O., Porotov, A. ve Vött, C. 2010. ‘The Holocene Sea Level Story since 7500 BP- Lessons from the Eastern Mediterranean, the Black and the Azov Seas’. Quaternary International 225 (2), 160-179.