BAŞKENTİN MERKEZİNDE KÖY KALMAK: ÇANKAYA İLÇESİNİN (ANKARA) KIRSAL MAHALLELERİ

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 1, 87 - 106, 25.06.2020

Rüya Bayar , Kerime Karabacak

Öz

Bu çalışma, yasal düzenlemelere bağlı olarak şehir yönetsel alanı içerisine dahil edilen ve köy tüzel kişilikleri kaldırılarak şehrin mahallesi durumuna getirilen kırsal alanları, Çankaya ilçesi örneğinde inceleyerek şehre katılım durumlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Çankaya ilçe sınırları içerisinde tüm kırsal mahallere alan çalışması yapılmış, 200 anket uygulanmış ve öznel veriler toplanmıştır. Nesnel özelliklerin belirlenmesi için 2012 yılı şehir atlası baz alınmış yine arazi çalışmalarıyla bu verinin güncellenmesi sağlanmıştır. Ayrıca, köy bilgi formları oluşturularak köy köy envanter çıkarılmıştır. Öncelikle, 16 yıldır şehirsel alan içerisinde kalan bu yerleşmelerin fonksiyonları ve aldıkları hizmetler doğrultusunda hangi özellikleri taşıdıkları belirlenerek nesnel özellikler ortaya konmuş, daha sonra yapılan anketlerle burada yaşayan insanların şehir alanı içerisinde kalmaktan, kırsal alanda yaşamaktan ve yaşam kalitelerinden memnuniyetleri belirlenerek, sosyal ilişkiler ve faaliyetler açısından şehirsel özellikler taşıyıp taşımadıkları istatiksel analizlerle değerlendirilmiştir. Bulgular çerçevesinde Çankaya ilçesi kırsal mahalleri içerisinde Elmadağ kütlesi kuzeyinde yer alanların kısa sürede şehirsel alana katılacağı ancak diğerlerinin kırsal özelliklerini taşımaya devam edeceği sonucuna varılmıştır. Köy ve şehir alanlarının sahip oldukları özelliklere göre geliştirilmesi, planlanması, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve potansiyellerinin ortaya çıkarılmasının ihtiyaçlar doğrultusunda, farklı şekillerde yönetilmeleriyle mümkün olacağı görüşü doğmuştur. Aksi takdirde bu kırsal alanlar (metropol sınırında değillerse) kent sınırları içerisinde köy kalmaya devam edecek ve yazık ki ne kentsel, ne de kırsal gelişmelerden yeteri kadar yararlanamayacaklardır.

Anahtar Kelimeler

Kırsal mahalle, arazi kullanımı, Ankara, Çankaya, yaşam memnuniyeti

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Remaining peripheral in the centre of a capital city: Rural Neighbourhoods of Çankaya District in Ankara

Öz

This study aims to examine the rural areas which are included in the city administrative area through legal regulations and which were turned into the neighborhoods of the city by removing the village legal entities, based on the example of Çankaya district and to reveal their participation in the city. For this purpose, field studies were conducted in all the rural areas within the borders of Çankaya district; 200 questionnaires were applied; and subjective data were collected. The city atlas of the year 2012 was taken as a basis in order to determine the objective characteristics and this data was updated through field studies. In addition, village information forms were created and an inventory was prepared for each village. First, the characteristics of these settlements, which have been within the urban area for 16 years, were revealed by determining which features they have in line with their functions and the services they receive. Then, with the questionnaire, the satisfaction of the people living in these areas with being within the city area, living in the rural area, and their quality of life was determined and whether they have urban features in terms of social relations and activities was evaluated through statistical analysis. The findings revealed that among the rural areas of Çankaya district, those located in the north of Elmadağ mass will join the urban area in a short time, while others will continue to have the rural characteristics. We reached the conclusion that developing, planning, and sustaining the village and city areas based on their characteristics, and revealing their potential will be possible by managing them in different ways in line with their needs. Otherwise, these rural areas (if not on the metropolitan border) will remain within the city border as villages, and unfortunately they will not be able to benefit from neither urban nor rural developments sufficiently.

Anahtar Kelimeler

Rural neighborhood, land use, Ankara, Çankaya, life satisfaction

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Andrews, F.M., Whitney, S.B. 1976. Social Indicators of Well-Being. Americans Perceptions of Life Quality. New York: Plenum Press.
• Campbell, A, Converse, P.E., Rodgers, W.L. 1976. The quality of American life. Russell Sage Foundation: New York.
• Carvalho, M., George, R.V., Anthony, K.H. 1997. Residental satisfaction in condominios exclusivos in Brazil, Environment & Behaviour, 6, 734-768.
• Görgün, E.K., Yörür, N. 2017. 6360 Sayılı Büyükşehir Kanunu Sonrası Kırsal Alanları Yeniden Düşünmek-İzmir Örneği, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1), 11-27.
• Ha, M., Weber, M.J. 1994. Residental quality and satisfaction: Toward developing residental quality indeces, Home Economics Research Journal, 3, 296-318.
• Ji, X., Ren, J.Y., Ulgiati, S. 2019. Towards urban-rural sustainable cooperation: Models and policy implication. Journal of Cleaner Production, 213, 892–898.
• Karadağ, A. 2009. Kentsel Ekoloji: Kentsel Çevre Analizlerinde Coğrafi Yaklaşım. Ege Coğrafya Dergisi, 18(1-2), 31-47.
• Libang M., Shichun L., Fang F., Xinglong, C., Meimei, C. 2019. Evaluation of urban-rural difference and integration based on quality of life. Sustainable Cities and Society 1-13.
• Marans, R.W., Stimson, R.J. 2011. Investigating quality of urban life: Theory, methods, and empirical research. Newyork: Springer.
• Milbrath, L.W., Sahr, R.C. 1975. Perceptions of environmental quality, Social Indicators Research 1, 397-438.
• Onibokun, A.G. 1976. Social system correlates of residental satisfaction, Environment & Behaviour, 8, 324-344.
• Overbeek, M.M.M., Vader, J. 2003. Urban pressure and rural land use. Aper for the XX Congress of the European Society for Rural Sociology, Greet Overbeek and Janneke Vader Agricultural Economics Research Institute, Sligo, Ireland.
• Özçağlar, A. 2015. Ankara Büyükşehir Belediyesinin yönetsel sınırlarındaki değişimin Ankara Şehrine ve Ankara İline etkileri. TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu Bildiri Kitabı, 177-188, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Saraçoğlu, F., Pürsünlerli Çakar, E., Çakır, M. 2015. Rant Vergisi ve Ülkemizdeki Tartışmalar. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 17 (3),83-99. Şimşir, B.N. 2018. Ankara… Ankara… Bir Başkentin Doğuşu. Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Sirgy, M.J. 1986. A quality of life theory derived from Maslow’s developmental perspective, American Journal of Economics & Sociology 3, 329-342.
• Türkoğlu, H. 1997. Residents’ Satisfaction of Housing Environments: The Case of Istanbul, Turkey. Landscape and Urban Planning 39, 55-67.
• Copernicus, Land Monitoring Service, 2012. Urban Atlas 2012, https://land.copernicus.eu/local/urban-atlas.