100 Yıllık Cumhuriyet Döneminde Türkiye Üniversitelerinde Coğrafya Eğitimine İlişkin Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 1 - 12, 29.10.2023

İlhan Kayan

https://doi.org/10.51800/ecd.1366546

Cited By: 2

Öz

It is seen that, in the publications on geography education in Turkish universities in the 100-year Republican period, the stages are mainly separated due to structural arrangements, and the confusion created by frequently changing laws and regulations was discussed. On the other hand, approaches that cover subjects such as research methods and practices that change and diversify according to contemporary scientific and technological developments, new scientific results obtained, and their evaluation by transferring them to application areas lag far behind. This is because, unfortunately, geography education (like many other fields) is not based on planning in accordance with the current information requirements. Especially since the 1960s, the rapidly increasing population and the interest in university education have put a lot of pressure on the limited university and department capacity that existed before. Since the 1980s, many universities and departments have been opened, with some political and populist approaches, in order to meet this demand, the capacity has been greatly increased, but since the teaching staff could not keep up with this, there has been a great loss of qualifications. As a result of this, an order has been formed in geography programs where there are about 5000 student entrances and exits every year. In this case, the faculty members cannot make research and publications with the expected scientific weight under the heavy teaching load, and the main purpose of the research and publications has been to pass the academic stages. Thus, the geography departments have transformed into units that have the characteristics of schools, not universities. Young people who graduate in such an education system have not been able to find employment opportunities in newly developing related fields, and they have not been able to fulfill their traditional expectations of secondary education teaching. In order to get out of this deadlock, a planned arrangement to be made by a team that knows the problems well must be implemented in a disciplined manner.

Anahtar Kelimeler

Geography, Geography education, Academic staff in geography, Employment of geographers.

100 Yıllık Cumhuriyet Döneminde Türkiye Üniversitelerinde Coğrafya Eğitimine İlişkin Genel Bir Değerlendirme

Öz

Türkiye üniversitelerinde 100 yıllık Cumhuriyet dönemindeki coğrafya eğitimi üzerinde yapılan yayınlarda, ağırlıklı olarak yapısal düzenlemelere bağlı dönemlerin ayrıldığı, sık sık değişen yasa ve yönetmeliklerin yarattığı karışıklıkların tartışıldığı dikkati çekmektedir. Buna karşılık, çağdaş bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre değişen ve çeşitlenen araştırma yönlem ve uygulamaları, sağlanan yeni bilimsel sonuçlar, bunların uygulama alanlarına aktarılarak değerlendirilmesi gibi konuları kapsayan yaklaşımlar çok gerilerde kalmaktadır. Bunun nedeni, ne yazık ki, coğrafya eğitiminin (başka birçok alanlar gibi) bilinçli, güncel bilgi gereksinimine uygun bir planlamaya dayanmıyor olmasıdır. Özellikle 1960’lı yıllardan itibaren hızlı artan nüfus ve üniversite eğitimine duyulan ilgi, önceleri var olan kısıtlı üniversite ve bölüm kapasitesini çok zorlamış, 1980’li yıllardan itibaren bu talebi karşılamak için biraz da politik ve popülist yaklaşımlarla üniversite, bölüm ve kapasite çok artırılmış, ancak öğretim kadroları buna yetişemediği için çok büyük ölçüde nitelik kaybı olmuştur. Bunun sonucunda, her yıl 5000 kadar öğrenci giriş-çıkışının olduğu coğrafya programlarında öğretim üyeleri, yoğun öğretim yükü altında beklenen bilimsel ağırlıkta araştırma ve yayınlar yapamayan, yapılan araştırma ve yayınların amacının akademik aşamaları geçmek olduğu bir düzen oluşmuştur. Böylece coğrafya bölümleri üniversite değil, okul niteliğinde birimlere dönüşmüştür. Böyle bir eğitim düzeni içinde mezun olan gençler, gelişen yeni ilgili alanlarda istihdam imkânı bulamadıkları gibi, geleneksel olarak alışılan orta öğretim öğretmenliği beklentilerini de gerçekleştiremez olmuşlardır. Bu çıkmazdan kurtulmak için planlı bir yeni yapılanma gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, Coğrafya eğitimi, Coğrafyada akademik kadrolar, Coğrafyacıların istihdamı

Kaynakça

• Erinç, S. (1973). Cumhuriyet’in 50. Yılında Türkiye’de Coğrafya. Elli Yılda Coğrafya. Ankara: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Yayınları: 11.
• Kayan, İ. (2000). Türkiye Üniversitelerinde Coğrafya Eğitimi. Amaç, yeni hedefler, sorunlar ve öneriler. Ege Coğrafya Dergisi(11), 7-22.
• Koçman, A. (1999). Cumhuriyet Döneminde Yüksek Öğretim Kurumlarında Coğrafya Öğretimi ve Sorunları. Ege Coğrafya Dergisi(10), 1-14.
• Özgür, M., & Yavan, N. (2013). Türk coğrafyacılarının iç hesaplaşması: Neden başaramadık? Nasıl başarabiliriz? Beşeri Coğrafya Dergisi(1), 14-38.
• Turoğlu, H. (2018, Turoğlu H. 2018. . Ed. A.Meydan. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.). Türkiye’de Coğrafya Yükseköğretimi, Mesleki Yeterlilikler ve Ulusal Standartlar Hakkında Bir Değerlendirme. I. International Geography Education Symposium IGES içinde, (s. 225-233).
• Turoğlu, H. (2022). Türkiye Yükseköğretiminde Coğrafya Lisans Programının Yakın geçmişi ve Geleceği. Jeomorfoloji Derneği Bülteni(6), 17-30.