EFFECTS OF TURKISH AGRICULTURAL POLICIES ON SUGAR AND TOBACCO PRODUCTION AS INDUSTRIAL AGRICULTURAL PRODUCTS AFTER 2000

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 5, 91 - 116, 11.02.2020

Nurten Bakırcı

Öz

The general framework of the study is to investigate the structural transformation of the agricultural policies in Turkey after 2000 by associating them with the requirements of capital accumulation and globalization. Agricultural policies, which are addressed in the framework of critical economics, have been analysed in terms of the global actors’ effect on the process. In this context, the structural transformation in which new dependency relations were established including the agricultural sector, and the effects of the global actors that are instrumental in this transformation are examined. In conclusion, developments in the sugar and tobacco sector are given as examples and how they have been transformed in the production, consumption and marketing processes are discussed within the framework of agricultural policies.

Anahtar Kelimeler

Agricultural Policies, Structural Transformation, Capital Accumulation

2000 SONRASI TÜRKİYE TARIM POLİTİKALARININ ENDÜSTRİYEL TARIM ÜRÜNLERİNDEN ŞEKER VE TÜTÜN ÜRETİMİNE ETKİLERİ

Öz

Türkiye’de 2000 sonrasında oluşturulan tarım politikalarının geçirdiği yapısal dönüşümün sermaye birikiminin gereklilikleri ve küreselleşme ile ilişkilendirilerek incelenmesi çalışmanın genel çerçevesini oluşturmaktadır. Eleştirel iktisat yazını çerçevesinde ele alınan tarım politikaları, küresel aktörlerin sürece etkisi üzerinden tahlil edilmiştir. 2000 sonrası dönüşümle birlikte tarım sektörünü de içerecek yeni bağımlılık ilişkilerinin kurulduğu yapısal dönüşüm ve bu dönüşümde etkili olan küresel aktörlerin etkileri de bu çerçevede incelenmektedir. Bu bağlamda şeker ve tütün sektöründeki gelişmeler örnek verilerek üretim, tüketim ve pazarlama süreçlerinde nasıl bir dönüşüme uğradıkları tarım politikaları çerçevesinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarım Politikaları, Yapısal Dönüşüm, Sermaye Birikimi

Kaynakça

• Akder, A. (2005). Dünya Ticaret Örgütü'nün Tarım Anlaşması? Tehdit mi? Fırsat mı?. Demokrasi Platformu Fikir-Kültür-Sanat ve Araştırma Dergisi, (3), 11-24.
• Akder, A. (2014). “Tarım ve tarım politikalarının geleceği”. Y. Alogan (ed.), Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar. Ankara: İmge Kitabevi. ss., 171-184.
• Aysu, A. (23 Şubat 2018). Türkiye şeker fabrikalarını satıyor [Karabasan]. https://www.karasaban.net/turkiye-seker-fabrikalarini-satiyor-abdullah-aysu/. Erişim Tarihi: 16 Aralık 2018.
• Aztimur, H. (2013). Türkiye’de Özelleştirme Süreçleri: Sermaye Eğilimleri Üzerinden Bir Analiz. Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bayraç, H, Yenilmez, F. (2005). Tarım Sektörünün Yapısal Analizi ve Avrupa Ortak Tarım Politikası. Demokrasi Platformu Fikir-Kültür-Sanat ve Araştırma Dergisi, (3), 91-129.
• Bayramoğlu, S. (2005). Yönetişim Zihniyeti Türkiye'de Üst Kurullar ve Siyasi İktidarın Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dinler, Z. (2014). Tarım Ekonomisi. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Duru, B., Günlü, R. (2008). “Küresel Sermaye Birikimi ve Ekolojik Bunalım”. R. Günlü (ed.) Devlet ve sermayenin yeni biçimleri. Ankara: Dipnot Yayınları, ss., 97-120.
• Eğri, T. (2014). 2000 Sonrası Türk Tarım Politikalarında Dönüşüm ve Çiftçi Algısı: Kırklareli Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 89-104. Erişim Tarihi: 08.12.2014. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/52.
• Eraktan, G. (2005). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Türk Tarımı. Demokrasi Platformu Fikir-Kültür-Sanat ve Araştırma Dergisi, (3), 43-59.
• Ercan, F. (2003). Neo-liberal Orman Yasalarından Kapitalizmin Küresel Kurumsallaşma Sürecine Geçiş: Yapısal Reformlar-1. İktisat dergisi, (435), 3-9.
• Günaydın, G. (2009). Türkiye Tarım Politikalarında "Yapısal Uyum": 2000'li Yıllar. Mülkiye Dergisi, XXXIII (262), 175-221.
• Günaydın, G. (2010). Tarım ve kırsallıkta dönüşüm. Ankara: Tan Kitabevi.
• Güzelsarı, S., Ercan, F. ve Tören, T. (2007). Küresel kapitalizmin “anayasası”: GATS. Türkiye'de Kapitalizmin Güncel Sorunları. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Hatunoğlu, E, Eldeniz, F. (2012). 2000 Yılı Sonrası Türk Tarım Sektöründe Yapısal Dönüşüm Politikaları. Sayıştay Dergisi, (86), 27-56. Erişim Tarihi: 08.12.2014. http://www.sayistay.gov.tr/dergi/icerik/der86m2.pdf.
• Kendir, H. (2007). “Küreselleşen Tarım ve Türkiye'de Tarım Reformu”. Türkiye’de Kapitalizmin Güncel Sorunları, Fuat Ercan ve Tolga Tören (ed.), Ankara: Dipnot Yayınları. ss.143-176.
• Keskin, N., ve Yaman, M. (2013). Türkiye’de Tütün. Ankara: Notabene Yayıncılık.
• Narin, M. (2008). Türkiye'de Uygulanan Tarımsal Destekleme Politikalarında Değişim, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 19(özel sayı), 183-225. Erişim Tarihi: 09.12.2014. http://ekonomikyaklasim.org/pdfs2/EYD_V19_N99_A08.pdf .
• Oral, N. (2006). Türkiye tarımında kapitalizm ve sınıflar. Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tarım politikaları yayın dizisi No: 6.
• Oral, N. (2015). “Tekel’in Yok Edilişinin Hikayesi”. N. Oral (ed.), Türkiye’de tarımın ekonomi-politiği 1923-2013, Ankara: Nota Bene Yayınları, ss., 309-324.
• Oyan, O. (2004). “Tarımsal Politikalardan Politikasız Bir Tarıma Doğru” Neo liberalizmin tahribatı, Neşecan Balkan ve Sungur Savran (ed.), İstanbul: Metis Yayınevi, ss. 45-66.
• Örnek, İ. (2007). Dünya Ticaret Örgütü Kapsamında Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Türk Tarım Politikasının Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 319-347. Erişim Tarihi: 08.12.2014 https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/ 11421/389/448266.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Özkaya, T. vd. (2010). Tarım Politikaları ve Tarımsal Yapıdaki Değişimler. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1 içinde (s. 3-22). Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası.
• Öztürk, Y. (2003). Yeni Yasal Düzenlemeler ve Tarım Sektörü. İktisat Dergisi, (435), 45-51.
• Pektaş, Ş. (2014). Türkiye’de Neo-liberal yıkım süreci. İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
• Şengül, H. , Sarıbal, O. (2015). “Makro-Ekonomik Göstergelerle Türkiye Tarımı”. N. Oral (ed.), Türkiye’de tarımın ekonomi-politiği 1923-2013 Ankara: Nota Bene Yayınları, ss. 131-158.
• Tokalak, İ. (2010). Küreselleşme kıskacında Türk tarımı. İstanbul: Gülerboy Yayıncılık.
• Tören, T. (2007). Yeniden yapılanan dünya ekonomisinde Marshall planı ve Türkiye uygulaması. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• TÜİK. Bitkisel üretim istatistikleri [Veri Tabanları]. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
• TÜİK. Dış ticaret istatistikleri [Veri Tabanları]. https://biruni.tuik.gov. tr/disticaretapp/menu.zul
• Ulukan, U. (2009). Türkiye tarımında yapısal dönüşüm ve sözleşmeli çiftçilik: Bursa örneği. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Ulukan, U. (2013). Devlet, Tarım ve Sermaye Tarımda Kapitalist Dönüşümü Yeniden Tartışmak. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 11(43), 56-78. Erişim Tarihi: 08.12.2014. http://key35.key.net.tr/index.php/ebt/article/view/521/pdf.
• Yalçınkaya, N., Yalçınkaya, M., Çılbant, C. (2006). Avrupa Birliğine Yönelik Düzenlemeler Çerçevesinde Türk Tarım Politikaları ve Sektörün Geleceği Üzerine Etkisi, Yönetim ve Ekonomi, 13 (2), 97-118. Erişim Tarihi: 06.12.2014. http://www2.bayar.edu.tr/ yönetim ekonomi/ dergi/ pdf/ C13S22006/ NYHYCC. Pdf.
• Yılmaz, G. (2001). Kapitalizmin Kaleleri-II WTO-Dünya Ticaret Örgütü, Türkiye MAI ve Küreselleşme Karşıtı Çalışma Grubu. İstanbul: Özdil Basımevi.
• https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/24308110