Ortaokul Öğrencilerinin İnternet Bağımlılıkları ile Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 11, 43 - 57, 30.12.2020

Veda Beyza Çeliker , Sevim Aşiroğlu

Öz

Araştırmanın amacı, ortaokul 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin internet bağımlıkları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma grubu, bir devlet okulunda 2019-2020 yılında öğrenim gören 231 öğrenciden oluşmuştur. Yapılan bağımsız örneklemler t-testi sonucuna göre erkek öğrenciler internet bağımlılığı puan ortalamaları kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek bulunmuştur. Günde üç saatten fazla internet kullanan öğrencilerin internet bağımlılığı düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Okul başarısının çok iyi olduğunu düşünen öğrencilerin sosyal beceri düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Sosyal beceri düzeyi puanları, algılanan okul başarı değerlendirmesi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı; cinsiyet, sınıf düzeyi, günlük internet kullanım süresi, anne ve babanın internet kullanımını denetleme durumu, anne-baba birlikteliği, anne-baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyi puanları ile sosyal beceri düzeyi puanları arasında negatif yönlü, zayıf ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnternet Bağımlılığı, Sosyal Beceri, Ortaokul Öğrencileri.

Kaynakça

• Aktı, A. (2011). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin medya okuryazarlığı ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Arman, A. R., Bereket, A., & Ateş, E. (2011). Kim korkar ergenlikten. İstanbul: Doğan Yayınları.
• Bayhan, V. (2011). Lise öğrencilerinde internet kullanma alışkanlığı ve internet bağımlılığı (Malatya uygulaması). XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, İnönü Üniversitesi, Bildiriler, Akademik Bilişim, Malatya, 917-924.
• Bayrak, İ. (2017). 7. sınıf öğrencilerinden internet bağımlılığı taraması ve belirli sorunlara yönelik etkinlik önerileri. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, 3 (4), 9-29.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Baz, F. Ç. (2019). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyleri üzerine bir çalışma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2). 209-220.
• Biçer, U. (2014). Sosyal beceri eğitiminin ortaokul öğrencilerindeki internet bağımlılığı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova.
• Braddock, B. A., Twyman, K. A., Garrity, M. R., Wang, T., Neary, M. K., Ezzelgot, J., & Heithaus, J. L. (2015). A few close friends the pediatrician‟s role in the management of social skills deficits in adolescent children. Clinical pediatrics,1-8.
• Can, S. (2018). Ergenlerin akademik erteleme davranışları, internet bağımlılığı ve temel psikolojik ihtiyaçları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cao, F., Su, L., Liu, T.Q. ve Gao, X. (2007). The relationship between ımpulsivity and ınternet addic tion ın a sample of chinese adolescents. European Psychiatry, 22, 466-471. Chou, C., Condron, L., Belland, J.C. (2005). A review of the research on internet addiction. Educatio nal Psychology Review, 17(4), 363-388.
• Çorak, B. (2019). 8.sınıf öğrencilerinde internet bağımlılığının yalnızlık algısı ve sosyal becerilerle ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çubuk, A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin internet bağımlılığı, fiziksel aktivite düzeyleri ve akademik başarı durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, A. (2013). İnternet bağımlılığı yaygınlığı, Dokuz Eylül Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Epözdemir, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinde sanal zorbalık ve sosyal beceri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erbay, E. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin sosyal becerilere sahip olma düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ferlibaş, S. (2019). Ergenlerde görülen internet bağımlılığının ruminasyon düzeyi, problem çözme becerileri ve bazı psikolojik problemler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Hopkins, K.D., & Weeks, D.L. (1990), Tests, fornormality and mesaures of skewness and kurtosis: their place in research reporting ". Educational and Psychological Measurement, 50 (4), 717-729.
• Jensen- Campbell, L. A., & Malcolm, K. T. (2007). The importance of conscientiousness in adolescent interpersonal relationships. Personality and Social Pyschology Bulletin, 33(3), 368-383.
• Johansson, A. & Gotestam, G. (2004). Internet addiction: characteristics of a questionnaire and prevalence in norwegian youth (12-18 years). Scandinavian Journal of Psychology, 45, 223-224. Kalkan, M., & Kaygusuz, C. (2013). İnternet Bağımlılığı Sorunlar ve Çözümler, Ankara: Anı.
• Karaca, M. B. (2019). İnternet bağımlılığının, yenilik arama ve risk alma davranışı ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 25. Basım. Ankara: Nobel.
• Kayacan, G. (2019). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinde internet bağımlılığı -Adana ilinde bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaygusuz, C. (2013). Psikolojik ihtiyaçlar ve internet bağımlılığı. Ankara: Anı.
• Kılıç, G. (2017). Ergenlerde internet bağımlılığının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kırşehir Milli Eğitim Müdürlüğü. (2020). Kırşehir il milli eğitim müdürlüğü. http://kirsehir.meb.gov.tr/ adresinden 01.02.2020 tarihinde alınmıştır.
• Köfteci, B. (2018). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığının, psikolojik dayanıklılık ve ruminasyon açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kurtaran, T. G. (2008). İnternet kullanımını yordayan değişkenkerin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Medikoğlu, O. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin belirlenmesi ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Moors, J. J. A. (1986), "The Meaning of Kurtosis: Darlington Reexamined", The American Statistician, 40 (4), 283-284.
• Moral R. ve Kumcağız, H. (2019). Ergenlerdeki internet bağımlılığı: anne, baba ve akran ilişkileri açısından bir değerlendirme. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 335 – 346.
• Özdamar, K. (2004 ). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi Veri 1 Kitabı, Nobel Yayınları.
• Park, S.K., Kim, J.Y. & Cho, C.B. (2008). Prevalence of ınternet addiction and correlations with family factors among south korean adolescents. Adolescence, 43 (172), 895-909.
• Santrock, J. W. (2014). Ergenlik. (Çev.Diğdem Müge Siyez) Ankara: Nobel (14. Bakıdan Çeviri).
• Sezen, M.F., Murat, M. (2018). Ergenlerde akran zorbalığı internet bağımlılığı ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9 (16), 160-182
• Şahin, C., Korkmaz, Ö. (2011). İnternet bağımlılığı ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Selçuk Üniver sitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115.
• Şavlı, A. K. (2019). 12-14 Yaş arası ergenlerde internet bağımlılığı ve öz bilinçlilik duygulanımları ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tarı Cömert, I. (2010). Diğer bağımlılıklar: bilgisayar ve internet bağımlılığı. ed: ögel k. sigara, alkol ve madde kullanım bozuklukları: tanı, tedavi ve önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları. 15-27.
• Terzioğlu, B.C. (2017). İnternet bağımlılığının yordayıcıları olarak duygusal zeka ve kişilerarası problem çözme, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tuna, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin ebeveynleriyle olan bağlanma ilişkisinin internet bağımlIğına etkisi. Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uzun, Ö. (2014). Ergenlik ve beliren yetişkinlik dönemi sorunları. Ankara : Nobel.
• WHO. (2018). Adolescent Health. World Health Organization: http://www.who.int/topics/adolescent_health/en/ adresinden 01.03.2020 tarihinde alındı.
• Yıldız, C. S. (2019). 5.sınıf ve 6. sınıf öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ile sosyal beceri ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstan-bul Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Young, K. S. (2007). Cognitive behavior therapy with ınternet addicts: treatment outcomes and implications. Cyber Psychology & Behavior, 10 (5), 671-679.
• Young, K. S. & Case, C. J. (2004). Internet abuse in the workplace: new trends in risk management no access. CyberPsychology & Behavior. 7 (1), 105-111.
• Yurdakavuştu,Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.