Görme Engelli Öğrencilerin Denklem ve Eşitsizlik Kavramlarına İlişkin Düşüncelerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 47, 68 - 79, 03.01.2023

Fatma Nur Aktaş

Öz

Matematiksel kavramların öğrenilmesi ve cebirsel işlemlerin sürdürülmesi süreçlerinde temel
kavramlar arasında denklem ve eşitsizlik yer almaktadır. Görme engelli öğrencilerin yetersizliklerinden
dolayı denklem ve eşitsizlik kavramlarının öğrenme süreçlerinde erişilebilir uygulamalara yer
verilmesi gerekmektedir. Bu uygulamaların tasarlanmasına katkı sunmak amacıyla bu araştırmada
görme engelli öğrencilerin denklem ve eşitsizlik kavramlarına dair öğrenci düşüncelerinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Durum çalışması deseninde tasarlanan araştırmanın ölçüt örnekleme
metoduyla belirlenen katılımcıları görme engelli iki 10. sınıf öğrencisidir. Çeşitli dokunsal destek
eğitim araçlarıyla zenginleştirilen yarı-yapılandırılmış görüşmelerle elde edilen veriler içerik analizi
metoduyla analiz edilmiştir. Bulgular, öğrencilerin düşüncelerinde kritik noktaların; kavram tanımı,
sembollerin kullanımı, denklem ve eşitsizlik ifadelerinin yazılması ve işlemlerin sürdürülmesi ve
destek eğitim araçlarının seçimi olduğunu ortaya koymuştur. Sonuçlar, alt kavramların ve sembollerin
kavramsal anlamalarının yanı sıra söylemlerin ve sembolik dil kullanımın işlemsel anlama
için önemli olduğunu işaret etmektedir. Problem senaryolarının görme engelli öğrencilerin günlük
hayat tecrübelerine dayalı olması ve doğrusal ilişkiden farklı bağlamları kapsaması da öğrencilerin
düşünme süreçlerine yansıyan öneriler olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Denklem, eşitsizlik, görme engelli öğrenci

Kaynakça

• Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü., & Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 41–55.
• Aktaş, F. N. (2020). Görme engelli öğrencilerin cebirsel düşünme süreçlerinin incelenmesi: Öğrenme yol haritaları (Tez Numarası: 611057) [Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aktaş, F. N., & Argün, Z. (2020a). Examination of mathematical language use of individuals with visual impairment in mathematical communication processes: The role of Braille. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 11(1), 128–156. [CrossRef]
• Aktaş, F. N., & Argün, Z. (2020b). Görme engelli öğrencilerin sayı ve şekil örüntülerini genelleme süreçleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 947–981.
• Aktaş, F. N., & Argün, Z. (2021). Görme engelli bireylerin matematik eğitiminde ihtiyaçları ve sorunları: Cebir kavramları bağlamında. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1–25. [CrossRef]
• Argün, Z., Arıkan, A., Bulut, S., & Halıcıoğlu, S. (2014). Temel matematik kavramların künyesi. Gazi Kitabevi.
• Aydın, P., & Akça-Bayar, S. (2017). Görme yetersizliği: Tanım, sınıflama, yaygınlık ve nedenler. Içinde H. Gürgür & P. Şafak (Eds.). İşitme ve görme yetersizliği (s. 128–151). Pegem Akademi.
• Bazzini, L., & Tsamir, P. (2004). Algebraic equations and inequalities: Issues for research and teaching [Paper presentation]. The 28th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education. Bergen, Norway.
• Blanco, L. J., & Garrote, M. (2007). Difficulties in learning inequalities in students of the first year of pre-university education in Spain. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 3(3), 221–229. [CrossRef]
• Brousseau, G. (1997). Theory of didactical situations in mathematics. Kluwer Academic Publishers.
• Bülbül, M. Ş., Garip, B., Cansu, Ü., & Demirtaş, D. (2012). Mathematics instructional materials designed for visually impaired students: Needle page. Elementary Education Online, 11(4), 1–9.
• Cansu, Ü. (2014). Perception of visually ımpaired students equal sign and equality [Paper presentation]. International Conference New Perspectives in Science Education. Italy.
• Carpenter, T., Franke, M., & Levi, L. (2003). Thinking mathematically: Integrating arithmetic and algebra in the elementary school. Heinemann.
• Çelik, Ç., & Güler, M. (2016). Denklem ve eşitsizlikler. Içinde A. N. Elçi, E. Bukova Güzel, B. Cantürk Günhan & E. Ev. Çimen (Eds.). Temel matematiksel kavramlar ve uygulamaları (ss. 325-334).Pegem Akademi.
• Çelik, D., & Arslan, Z. (2019). Cebir öğretimi. Içinde G. Hacıömeroğlu & K. Tarım (Eds.). Matematik öğretiminin temelleri ortaokul (s. 119–168). Anı Yayıncılık.
• Çoban, K., & Yenilmez, K. (2020). Sekizinci sınıf öğrencilerinin eşitsizlikler konusunda karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 5(1), 40–56.
• Corn, A., & Koenig, A. J. (2007). Foundations of low vision: Clinical and functional perspectives. AFB Press.
• Cowan, H. (2011). Knowledge and understanding of function held by students with visual impairments (Publication No. 3493370) [Doctoral Dissertation, ProQuest Dissertations and Theses Global]. The Ohio State University.
• Cox, P. R., & Dykes, M. K. (2001). Effective classroom adaptations for students with visual impairments. Teaching Exceptional Children, 33(6), 68–74. [CrossRef]
• Daro, P., Mosher, F. A., & Corcoran, T. (2011). Learning trajectories in mathematics: A foundation for standards, curriculum, assessment, and instruction [Consortium for Policy Research In Education Report]. Consortium for Policy Research in Education.
• Edwards, A. D., Stevens, R. D., & Pitt, I. J. (1995). Non-visual representation of mathematical information. In A. B. Safran & A. Assimacopoulos (Eds.). Le déficit visuel (pp.169–178). Éditions Masson.
• Ertekin, E. (2019). Denklem kavramı ve denklem kavramının öğretimi. Içinde G. Sarpkaya Aktaş (Ed.). Uygulama örnekleriyle cebirsel düşünme ve öğretimi (ss. 189-219). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Falkner, K. P., Levi, L., & Carpenter, T. P. (1999). Early Childhood Corner: Children’s understanding of equality: A foundation for algebra. Teaching Children Mathematics, 6(4), 232–236. [CrossRef]
• Ferrell, K. A., Buettel, M., Sebald, A. M., & Pearson, R. (2006). Mathematics research analysis. American Printing House for the Blind.
• Ginsburg, H. P. (1997). Entering the child’s mind: The clinical interview in psychological research and practice. Cambridge University Press.
• Horzum, T., & Bülbül, M. Ş. (2017). Görme engelliler için bir geometri öğretim materyali: Geometri kafesi. Sürdürülebilir ve Engelsiz Bilim Eğitimi, 3(1), 1–15. [CrossRef]
• Milli eğitim bakanlığı [MEB] (2018a). İlköğretim matematik (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Karshmer, A. I., Gupta, G., & Pontelli, E. (2007). Mathematics and accessibility: A survey [Paper presentation]. 9th International Conference on Computers Helping People with Special Needs. Lecco, Italy.
• Kieran, C. (1981). Concepts associated with the equality symbol. Educational Studies in Mathematics, 12(3), 317–326. [CrossRef]
• Kieran, C. (1992). The learning and teaching of school algebra. In D. A. Grouws (Ed.). Handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 390–419). Macmillan.
• Kieran, C. (2004). The equation/inequality connection in constructing meaning for inequality situations. In M. J. Hoines, A. B. & Fuglestad (Eds.). Proceedings of the 28th conference of the International Group of Psychology of Mathematics Education, (pp. 143–147). Norway: PME. [CrossRef]
• Kieran, C. (2006). Research on the learning and teaching of algebra: A broadening of sources of meaning. In D. A. Grouws (Ed.). Handbook of research on the psychology of mathematics education (pp.11–49). Sense Publishers.
• Kızıltoprak, A., & Yavuzsoy Köse, N. (2017). Relational thinking: The bridge between arithmetic and algebra. Lnternational Electronic Journal of Elementary Education, 10(1), 131–145. [CrossRef]
• Linchevski, L., & Sfard, A. (1991). Rules without reasons as processes without objects-the case of equations and inequalities. In F. Furinghetti (Ed.). Proceedings of the 15th conference of the International Group of Psychology of Mathematics Education, (Vol. 2, pp. 317-324). Assisi, Italy: PME. [CrossRef]
• MacGregor, M., & Stacey, K. (1997). Students’ understanding of algebraic notation: 11–15. Educational Studies in Mathematics, 33(1), 1–19. [CrossRef]
• National Council of Teachers of Mathematics (2000). Principles and standards for school mathematics. NCTM, 9988, 20191.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018b). Ortaöğretim matematik (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Radford, L., & Puig, L. (2007). Syntax and meaning as sensuous, visual, historical forms of algebraic thinking. Educational Studies in Mathematics, 66(2), 145–164. [CrossRef]
• Sfard, A. (1991). On the dual nature of mathematical conceptions: Reflections on processes and objects as different sides of the same coin. Educational Studies in Mathematics, 22(1), 1–36. [CrossRef]
• Simon, M. A. (2017). Explicating mathematical concept and mathe matic alcon cepti on as theoretical constructs for mathematics education research. Educational Studies in Mathematics, 94(2), 117–137. [CrossRef]
• Skemp, R. R. (1987). The psychology of learning mathematics. Erlbaum. Stevens, R. D., Edwards, A. D., & Harling, P. A. (1997). Access to mathematics for visually disabled students through multimodal interaction. Human-Computer Interaction, 12(1), 47–92. [CrossRef]
• Tall, D. O. (2004). Reflections on research and teaching of equations and inequalities. In M. J. Hoines & A. B. Fuglestad (Eds.). Proceedings of the 28th conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol. 1, pp. 158-161). Ankara, Turkey: PME. [CrossRef]
• Toluk Uçar, Z., & Yavuz, B. (2011). Elementary school students’ intuitive understanding of the inequality signs. In B. Ubuz (Ed.). Proceedings of the 35th conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education: Developing mathematical thinking, (vol. 4, pp. 249–256). Ankara, Turkey: PME. [CrossRef]
• Verikios, P., & Farmaki, V. (2006). Introducing algebraic thinking to 13 yearold students: The case of the inequality. In J. Novotna, H. Moraova, M. Kratka & N. Stehlikova (Eds.). Proceedings of the International Group for the Psychology of Mathematics Education 30 (pp.321–328). PME.
• Warren, D. (1994). Blindness and children: An individual differences approach. Cambridge University Press. Yin, R. K. (2017). Case study research and applications design and methods. Sage.