Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Ölçülmesi: Lise Öğrencileri Örneği

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 21, 13.12.2023

Önder Dilek

https://doi.org/10.5281/zenodo.10400962

Öz

Amaç –Bu çalışma lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte eğitim görülen okul ve demografik özelliklere göre finansal okuryazarlık düzeylerindeki farklılaşmanın belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Tasarım/veri/metodoloji –Rize il merkezinde Sayısal, sözel ve mesleki eğitim veren 3 lisedeki390 öğrenciye anket uygulanmıştır. Ankette finansal tutumu, finansal davranışı, finansal okuryazarlık düzeyini ölçmeye yönelik sorular ile demografik özellikleri tespit etmeye yönelik toplam 40 soru yer almaktadır.

Bulgular –Çalışma sonucunda öğrencilerin genel finansal okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Sayısal eğitim veren lisenin öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin diğerlerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Erkek öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeylerinin kadın öğrencilerden daha yüksek olduğu, öğrencilerin yaşı yükseklikçe finansal okuryazarlık düzeylerinin arttığı ve üst sınıftaki öğrencilerin alt sınıftaki öğrencilere göre daha yüksek finansal okuryazarlık düzeyine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Özgünlük/değer –Bu çalışma geleceğin ekonomik aktörleri olan lise öğrencilerine yönelik yapılmasından dolayı önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Okuryazarlık, Lise Öğrencileri, Finansal Davranış, Finansal Tutum

Measuring Financial Literacy Level: High School Students Example

Öz

Purpose –This study was conducted to determine the financial literacy levels of high school students. In addition, it is aimed to determine the variation in financial literacy levels according to the school attended and demographic characteristics.
Design/data/methodology –A survey was applied to 390 students in 3 high schools providing numerical education, verbal education and vocational education in the city center of Rize. The survey includes a total of 40 questions to measure financial attitude, questions to measure financial behavior, questions to measure financial literacy level and demographic characteristics.
Findings –As a result of the study, it was determined that the general financial literacy levels of the students were at a medium level. It has been determined that the financial literacy levels of students of high schools that provide digital education are higher than others. It was concluded that male students' financial literacy levels are higher than female students, financial literacy levels increase as the age of students increases, and upper class students have higher financial literacy levels than lower class students.
Originality/value –This study is important because it was conducted for high school students, who are the economic actors of the future.

Anahtar Kelimeler

Financial Literacy, High School Students, Financial Behavior, Financial Attitudes

Etik Beyan

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulundan 27.09.2023 tarih ve 2023/273 sayılı izin alındı.

Kaynakça

• Alkaya, A., & Yağlı, İ. (2015). Finansal okuryazarlık-finansal bilgi, davranış ve tutum: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İİBF öğrencileri üzerine bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8(40), 585-599.
• Başarır, Ç., ve Sarıhan, A. Y. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlıklarının belirlenmesi: Bandırma Onyedi Eylül üniversitesi örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 143-162.
• Baysal, İ. A., & Baysal, G. (2023). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin analizi: ADÜ Buharkent MYO örneği. In International Conference on Frontiers in Academic Research, 1, 38-49.
• Beal, D. ve Delpachitra, S. (2003). Financial literacy among australian university students. Economic Papers, 22(1), 65-78.
• Chen, H. ve Volpe, R. P. (2002). Gender differences in personal financial literacy among college students. Financial Services Review, 11, 289-307.
• Çinko, M., Avcı, E., Ergun, S., ve Tekçe, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri: Marmara üniversitesi örneği. Marmara Business Review, 2(1), 25-50.
• Contuk, F. Y. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık durumunu etkileyen faktörler üzerine bir araştırma: Muğla Sıtkı Koçman üniversitesi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 77, 115-136.
• Coşkun, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal davranış ve tutumlarının belirlenmesi: finansal okuryazarlık algıları üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2247-2258.
• Dilek, S., Küçük, O., ve Eleren, A. (2016). Kastamonu üniversitesi öğrencilerinin ekonomi okuryazarlığı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1865-1878.
• Elmas. B. ve Yılmaz, H. (2016). Finansal okuryazarlık: Ağrı İbrahim Çeçen üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencileri üzerine bir çalışma. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 115-140.
• Er, F., Temizel, F., Özdemir, A., ve Sönmez, H. (2014). Lisans eğitim programlarının finansal okuryazarlık düzeyine etkisinin araştırılması: Türkiye örneği. Anadolu University Journal of Social Sciences, 14, 4.
• Ertaş, A., & Kavas, Y. B. (2023). Finansal okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı ilişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2290-2301.
• Fidancı, H. (2021) Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• FODER, (2023). Foder Hakkında. https://www.fo-der.org/foder-hakkinda/ 08.09.2023
• Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. İlköğretim Online, 16(3), 935-948.
• Hayırsever, B. F. ve Oğur, B. (2019). Financial well-being scale practices in Turkey. Yüksek Lisans Tezi, SSRG International Journal of Economics Management Studies, 6(3), 15-26.
• Karaaslan, H. (2020), Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kaya, M. ve Güneş, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin analizi: Bankacılık ve finans bölümü öğrencileri üzerine bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 295-305.
• Kılıç, Y. (2016). Finansal okuryazarlık ve finansal refahın belirleyicileri: Gaziantep ve çevre illeri için yapısal eşitlik modeli uygulaması. Yayımlanmamış doktora tezi, İşletme Anabilim Dalı, Gaziantep Üniversitesi.
• Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 129-150.
• Köroğlu, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Yayımlanmamış dyüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lantara, I. W. N. & Kartini, N. K. R. (2015). Financial literacy among university students: empirical evidence from ındonesia. Journal of Indonesian Economy and Business: JIEB, 30(3), 247-256.
• Luksander, A., Béres, D., Huzdik, K. & Németh, E. (2014). Analysis of the factors that ınfluence thefinancial literacy of young people studying in higher education. Public Finance Quarterly, 2, 220-241.
• Mandell, L. (2008). The financial literacy of young american adults. The JumpStart Coalition for Personal Financial Literacy, Washington.
• Murphy, A. (2005). Money, money, money: an exploratory study on the financial literacy of black college students. College Student Journal, 478-488.
• Noctor, M., S. Stoney, & R. Stradling, (1992). Financial Literacy: A Discussion of concepts and competences of financial literacy and opportunities for its introduction into young people’s learning. NFER Report for the National Westminster Bank. London, The United Kingdom, 21-24.
• Opletalova, A. (2015). Financial education and financial literacy in the czech education system. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 171, 1176-1184.
• Özdemir, A., Temizel, F., Sonmez, H., Er, F. (2015). Financial literacy of university students: a case study for anadolu university, turkey. International Journal of Management Economics and Business, 11(24): 97- 110.
• Sarıgül, H. (2014). A survey of financial literacy among university students. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 17(64), 207-224.
• Şantaş, F. ve Demirgil, B. (2015). Ekonomik okuryazarlığı düzeyinin tespitine ilişkin bir araştırma. Akademik Bakış Dergisi, 48, 46-60.
• Yılmaz, H., & Kaymakçı, T. (2021). Finansal davranışlar ve finansal okuryazarlık ilişkisi. Akademik Hassasiyetler, 8(15), 141-164.
• Timur, E. (2018). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: mersin üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesinde (İİBF) bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 528-540.
• TÜİK (2023). https://data.tuik.gov.tr 18.09.2023
• Tuna, G. ve Ulu, M. O. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 30, 128-141.
• Tüfekçi, M. T., & Dilek, Ö. (2022). Finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir araştırma: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi örneği. The Journal of International Scientific Researches, 7(1), 99-113.
• Ünlüer, G. (2021). Sosyal bilgiler dersinde finansal okuryazarlık becerisinin etkinlikler yoluyla kazandırılmasına ilişkin eylem araştırması. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 7(15), 277-303.
• Yücel, K. O., & Uysal, B. (2021). Kırıkkale’deki lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi’nin belirlenmesine yönelik bir araştırma. İşletme Akademisi Dergisi, 1(4), 344–363.
• Yürük, M. F. (2023). Finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Dicle üniversitesi örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 426-452.