Factors Affecting Portfolio Investments

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 37 - 61, 30.06.2025

Önder Dilek , Sena Ersoy

Öz

Purpose – This study was conducted to determine whether there is a difference in portfolio investment preferences of investors according to their demographic characteristics.
Design/data/methodology – An online survey consisting of 38 questions was conducted on 403 individual investors in April-May 2024. The first part of the survey included questions on the demographic characteristics of investors, the second part included questions on the investment instruments preferred by investors, and the last part included questions on the issues considered in investment decisions. Frequency analysis and chi-square analysis were performed on the obtained data.
Findings – It has been determined that there is a statistically significant relationship between the age of the investors and the number of investment instruments in the portfolio, portfolio size and investment period, between marital status and the number of investment instruments in the portfolio, portfolio size and investment period, between education status and the number of investment instruments in the portfolio, portfolio size and investment period, between profession and portfolio size and investment period, and between monthly income and the number of investment instruments in the portfolio, portfolio size and investment period.
Originality/value – It is thought that the study will contribute to the literature by revealing the differentiation of investment preferences of individual investors according to demographic characteristics.

Anahtar Kelimeler

Investment Instruments , Individual Investor , Portfolio , Behavioral Finance

Türkiye’de Bireysel Yatırım Tercihlerini Etkileyen Faktörler

Öz

Amaç – Bu çalışma, yatırımcıların demografik özelliklerine göre portföy yatırım tercihlerinde bir farlılaşma olup olmadığının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Tasarım/veri/metodoloji – Nisan-Mayıs 2024 tarihinde 403 bireysel yatırımcıya 38 sorunun yer aldığı online anket uygulanmıştır. Anketin birinci bölümünde yatırımcıların demografik özelliklerine yönelik sorular, ikinci bölümünde yatırımcıların tercih ettikleri yatırım araçları ve son bölümünde ise yatırım kararlarında dikkat edilen hususlara yönelik sorulara yer verilmiştir. Elde edilen veriler ile frekans analizi ve ki-kare analizi gerçekleştirilmiştir.
Bulgular – Yatırımcıların yaşı ile portföydeki yatırım aracı sayısı, portföy büyüklüğü ve yatırım yapılan süre arasında, medeni durum ile portföydeki yatırım aracı sayısı, portföy büyüklüğü ve yatırım yapılan süre arasında, eğitim durumu ile portföydeki yatırım aracı sayısı, portföy büyüklüğü ve yatırım yapılan süre arasında, meslek ile portföy büyüklüğü ve yatırım yapılan süre arasında, aylık gelir ile portföydeki yatırım aracı sayısı, portföy büyüklüğü ve yatırım yapılan süre arasında istatistiki bakımdan anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.
Özgünlük/değer – Çalışmanın bireysel yatırımcıların yatırım tercihlerinin demografik özelliklere göre farklılaşma durumunu ortaya koyması açısından literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yatırım Araçları , Bireysel Yatırımcı , Portföy , Davranışsal Finans

Kaynakça

• Abdeldayem, M. M. (2016). Is there a relationship between financial literacy and investment decisions in The Kingdom of Bahrain? Journal of Management and Accounting Studies, 4(2), 68-78.
• Aksoy, E. E. (2018). Türkiye’deki bireysel yatırımcıların yatırım riski tercihlerini etkileyen bireysel faktörlerin analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 874-891.
• Areiqat, A. Y., Abu-Rumman, A., Al-Alani, Y. S., & Alhorani, A. (2019). Impact of behavioral finance on stock investment decisions applied study on a sample of investors at Amman stock exchange. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 23(2), 1-17.
• Arslan, E. (2022). Bireysel portföy yöneticilerinin menkul kıymet yatırım tercihlerini belirleyen faktörlerin analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ile değerlendirilmesi. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(3), 205-224. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.929
• Atik, M., Yılmaz, B., & Köse, Y. (2018). Bireysel finansal kararlarda zihinsel ön yargıların etkisi: Mental muhasebe. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17. UİK Özel Sayısı, 717-730. https://doi.org/10.18092/ulikidince.434349
• Bayram, N. (2015). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Çam, A. V., & Hırka, E. (2021). Bireysel yatırım kararlarında davranışsal eğilimlerin ölçülmesi: Gümüşhane ilinde bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 961-976.
• Goud, M. M. (2022). A study on the saving and investment behaviour of individual investors. Journal of Commerce and Accounting Research, 11(1), 23. https://doi.org/10.35291/2454-9150.2020.0494
• Hayta, A. B. (2014). Bireysel yatırımcıların finansal risk algısına etki eden psikolojik önyargılar, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183, 329-352.
• Kahyaoğlu, M. B., & Ülkü, S. (2012). Temsililik hevristikinin algılanan risk üzerindeki etkisi: IMKB bireysel hisse senedi yatırımcıları üzerine bir uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(1), 53-59.
• Mengi, B. T., & Türkmen, S. Y. (2013). Yatırım Hileleri, Öneri Dergisi, 10(39), 31-39.
• Orçun, Ç. (2016). Bireysel Yatırımcı Ne İster? 1.Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Öztopçu, D., & Aytekin, S. (2017). Bireysel yatırım kararlarının davranışsal finans açısından değerlendirilmesi ve Balıkesir ilinde bir uygulama. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (61), 456-476.
• Öztürkkal, B. (2013). Bireysel Yatırımcı Davranışı Analizi: Anket Çalışması. İktisat İşletme ve Finans, 28(326), 67-92.
• Phan, K. C., & Zhou, J. (2014). Factors influencing individual investor behavior: An empirical study of the Vietnamese stock market. American Journal of Business and Management, 3(2), 77-94.
• Pilatin, A., & Karamustafa, O. (2023). 2008 Küresel Finans Krizinin Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirket Kârlılıklarına Etkisi. Journal of Economics, Finance and Sustainability, 1(1), 32-62. https://doi.org/10.5281/zenodo.10401008
• Sever, E., Çetiner, M., & Paksoy, M. (2020). Bireysel yatırım kararları ile davranışsal finans eğilimlerinin ilişkisi: İmalat ve hizmet sektörlerinde bir araştırma. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 9-40.
• Uluyol, O. (2021). Sermaye piyasalarında yatırım ve yatırımcılar. Ankara: İksad Yayınevi.
• Vural, G., & Bulut, A. (2022). Davranışsal finans perspektifinden bireysel finansal yatırım karar sürecindeki eğilimler: Kamu bankaları yöneticileri üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2), 437-457. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1078653