POST-TRUTH ÇAĞI, KURAM-YÜKLÜ GÖZLEM SORUNU VE YENİ MEDYA: FACEBOOK “DÜZ DÜNYA TÜRKİYE” GRUBU ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 7, 139 - 169, 29.10.2020

Güven Özdoyran

Öz

Ortaya çıkış koşulları daha çok belirli tarzda siyaset üretme biçimleri tarafından belirlenen Post-Truth kavramı, daha sonraları mevcut toplumsal ve kültürel pratiklere de sirayet eden ve belirli alanlarda artık neredeyse kendi normlarını regüle eden bir referanslar sistemine dönüşmüş durumdadır. Hakikatin gündemden düşmesi ve/veya önemsizleşmesi olarak tanımlanan Post-Truth, bu anlamıyla, üzerinde zımnen mutabakat sağlanan kurumsallaşmış bilgileri de itibarsız kılan bir pratiğe de işaret etmektedir. Bilim inkarcılığının en sahih tezahürlerinden biri olan “düz dünya inancı”, aynı zamanda kurumsal otoriteler tarafından üretilen bilimsel hakikatlerin aşındırılmasına ve itibarsızlaştırılmasına yönelik en sansasyonel projelerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, temel olarak, Post-Truth kavramı ile yeni medya ortamında yer alan düz dünya teorisi arasında bir ilişki olup olmadığını Facebook’ta yer alan “Düz Dünya Türkiye” grubu üzerinden incelemeyi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada çizilen teorik çerçeve dâhilinde, Post-Truth çağını belirleyen parametreler ile “Düz Dünya Türkiye” grubunda paylaşılan içerikler arasındaki ilişki/benzerlik İçerik Analizi ve Söylem Analizi yöntemleri ile çözümlenmiştir. Araştırmamız sonucunda, Post-Truth çağının kendine özgü koşulları ve bu koşulların belirgin kıldığı parametreler ile Facebook’ta “Düz Dünya Türkiye” grubu üyelerinin düz dünya inancını savunurken geliştirdikleri stratejiler arasında doğrudan bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Post-Truth, Düz Dünya, Yeni Medya, Kuram-Yüklü Gözlem

Kaynakça

• Alpay, Y. (2017). Yalanın Siyaseti: Yalanın Meşrulaştırılması, Hakikatin Önemsizleşmesi ve Hileli Akıl Yürütme Teknikleri, İstanbul: Destek Yayınları.
• Cvar N., B. R. (2019). “Truth, Post-Truth, Non-truth: New Aestheticized Digital Regime of Truth”, B. N. Rosemary Overell (der.), Post-Truth and the Mediation of Reality: New Conjunctures, London: Palgrave McMillan, s. 79-107.
• Fuller, S. (2018). “What Can Philosophy Teach Us About the Post-Truth Condition”, S. R. Michael A. Peters (der.), Post-Truth, Fake News: Viral Modernity & Higher Education, New York: Springer, s. 13-27.
• Hancock, J. T. (2009). “Digital deception: Why, When and How People Lie Online”, K. Y.-D. Adam N. Joinson (der.), The Oxford Handbook of Internet Psychology. New York: Oxford University Press.
• Hanson, N. R. (1981). Patterns of Discovery: An Inquiry into the Conceptual Foundations of Science. New York: Cambridge University Press.
• Harsin, J. (2018). “Post-Truth and Critical Communication Studies”, Oxford Research Encyclopedias. Oxford: Oxford University Press.
• İsveç Twitter Hesabı. (2017, Şubat 19). https://twitter.com/sweden/status/833117748431613953, Erişim Tarihi: 03.02.2020
• Jandric, P. (2018). “Post-Truth and Critical Pedagogy of Trust”, S. R. Michael A. Peters (der.), Post-Truth, Fake News: Viral Modernity & Higher Education, New York: Springer, s. 101-113.
• Kahn-Harris, K. (2018, Ağustos 3). Denialism: What Drives People to Reject the Truth. The Guardian: https://www.theguardian.com/news/2018/aug/03/denialism-what-drives-people-to-reject-the-truth Erişim Tarihi: 24.01.2020
• Kellner, D. (2018). “Donald Trump and the Politics of Lying”, Post-Truth, Fake News: Viral Modernity & Higher Education, New York: Springer, s. 89-101.
• Keyes, R. (2004). The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life, New York: St. Martin's Press.
• Kuhn, T. S. (1996). The Structure of Scientific Revolutions, New York: The University of Chicago Press.
• Laclau, E. (2014). Post-Marxism, Populism and Critique. London: Routledge.
• Levitin, D. J. (2016). Weaponized Lies: How to Think Critically in the Post-Truth Era. New York: Dutton Pub.
• Marans, D. (2017, Şubat 18). www.huffpost.com, HuffPost: https://www.huffpost.com/entry/donald-trump-sweden-terror-lie_n_58a8f397e4b045cd34c263d3?guccounter=1 Erişim Tarihi: 23.01.2020
• McIntyre, L. (2018). Post-Truth. Cambridge: The MIT Press.
• Nickles, T. (2003). Thomas Kuhn. New York: Cambridge University Press.
• Nietzsche, F. (1993). Philosophy and Truth: Selections from Nietzsche's Notebooks of the Early 1870's, New Jersey: Humanities Press International.
• Nina Cvar, R. B. (2019). “Truth, Post-Truth, Non-truth: New Aestheticized Digital Regime of Truth”, B. N. Rosemary Overell (der.), Post-Truth and the Mediation of Reality: New Conjunctures, London: Palgrave MacMillan, s. 79-107.
• Oxford Languages. (tarih yok). Oxford Languages: https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/ Erişim Tarihi: 26.12.2019
• Poole, S. (2016, Haziran 28). Why Bad Ideas Refuse to Die. The Guardian: https://www.theguardian.com/news/2018/aug/03/denialism-what-drives-people-to-reject-the-truth Erişim Tarihi: 25.01.2020
• Sarıoğlu, E. B. (2020). “Yalan Haber, Post-Truth Kavramı ve Medya Üçlemesi: Geçmişten Günümüze Gündem Belirleyen Örnekler”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), s. 377-397.
• Searle, J. R. (2005). Toplumsal Gerçekliğin İnşası. İstanbul: Litera Yayınları.
• Şimşek, V. (2018). “Post-Truth ve Yeni Medya”, Global Media Journal TR, 8(16), s. 1-14.
• The Washington Post. (2015, Mart 25). The Washington Post: https://www.theguardian.com/news/2018/aug/03/denialism-what-drives-people-to-reject-the-truth Erişim Tarihi: 09.01.2020
• Thompson, D. L. (2017, Aralık 14). New York Times: https://www.nytimes.com/interactive/2017/06/23/opinion/trumps-lies.html Erişim Tarihi: 03.01.2020
• Wallström, M. (2017, Şubat 19). Twitter: https://twitter.com/margotwallstrom/status/833295294867656706 Erişim Tarihi: 13.01.2020
• Wilson, S. (2019). “Pre-truth, Post-Truth and the Present: Jacques Lacan and the Real Horror of Contemporary Knowledge”, B. N. Rosemary Overell (der.), Post-Truth and the Mediation of Reality: New Conjunctures, Londra: Palgrave Macmillan, s. 153-177.
• Yazıcı, S. (2009). Felsefeye Giriş. Ankara: Öncü Kitap.