GAZETECİLİKTE MESLEK ETİĞİ VE REKLAM TARTIŞMALARININ SOSYAL MEDYADA BİREYSEL GAZETECİLERİN GELİR MODELİ OLUŞTURMA ÇABALARI ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 11, 32 - 49, 31.10.2022

Sertaç Kaya

https://doi.org/10.56075/egemiadergisi.1149241

Öz

Haber ve reklam ilişkisi, geleneksel kitle iletişim araçlarında olduğu gibi iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle alternatif mecralarda da tartışma konusu olmaktadır. Özellikle ana akım medya kuruluşlarından ayrılan veya bu kanallarda iş bulamayan gazetecilerin sosyal medya platformlarında çalışmalarını yürütmeyi tercih etmesi ve bu alanlarda reklamı gelir kaynağı olarak kullanmaları ile farklı boyutlara yönelmektedir. Çalışmada, yeni medya platformlarının gelişmesi ile bu alanlarda gazetecilik faaliyetlerini yürüten bireysel gazetecilerin reklamı gelir modelleri içerisine dâhil etmesinin meslek etiği bakımından uygulanabilirliği sorusuna yanıt aramaktadır. Bu amaçla, basın meslek örgütlerinin veya haber kuruluşlarının haber-reklam ilişkisine dair yaklaşımlarından örnekler üzerinde durulup bireysel gazetecilik faaliyetlerinde sosyal medyanın önemi tartışılmaktadır. Ayrıca meslek ilkelerinin belirlenmesinde etkin rol oynayan kurumların yöneticileri ve alanında uzman akademisyenlerle yapılan derinlemesine görüşmelerle alternatif mecralarda bireysel gazetecilik yapan kişilerin hesaplarından reklam yapmalarının dijital çağdaki etik boyutu konumlandırılmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Gazeteci, Bireysel Gazetecilik, Reklam, Meslek Etiği

EVALUATION OF PROFESSIONAL ETHICS AND ADVERTISING DISCUSSIONS IN JOURNALISM THROUGH INDIVIDUAL JOURNALISTS’ EFFORTS OF CREATING A REVENUE MODEL ON SOCIAL MEDIA

Öz

The relationship between news and advertising has become a subject of discussion in alternative media with the development of communication technologies, as in traditional mass media. Especially, journalists who leave mainstream media organizations or cannot find a job in these channels prefer to work on social media platforms and use advertisements as a source of income in these areas. With the development of new media platforms, the study seeks an answer to whether it is feasible for individual journalists who carry out journalism activities in these areas to incorporate advertising into income models regarding professional ethics. For this purpose, the importance of social media in individual journalism activities is discussed by focusing on the approaches of professional press or news organizations on the news-advertisement relationship. In addition, through in-depth interviews with the managers of institutions that play an active role in the determination of professional principles and academicians who are experts in their fields, the ethical dimension of advertising on the accounts of individual journalists using alternative media is tried to be positioned in the digital age.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Journalist, Individual Journalism, Advertising, Professional Ethics

Kaynakça

• “'Reklam' Nevşin Mengü'nün bardağından çıktı: Kim, ne dedi?”, (28 Şubat 2022) https://www.gazeteduvar.com.tr/reklam-nevsin-mengunun-bardagindan-cikti-kim-ne-dedi-galeri-1554812 Erişim Tarihi: 28.09.2022.
• Basın Konseyi, “Basın Meslek İlkeleleri” https://www.basinkonseyi.org.tr/basin-meslek-ilkeleleri/ Erişim Tarihi: 05.03.2022.
• Başçı, E. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• Batuş, G. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• BBC, “Guidance: Conflicts of Interest” https://www.bbc.co.uk/editorialguidelines/guidance/conflicts-of-interest/#onairtalentcommercialadvertisingpromotionsandendorsements Erişim Tarihi: 05.03.2022.
• Brems, C., Temmerman, M., Graham, T., Broersma, M. (2017). Personal Branding on Twitter: How Employed and Freelance Journalists Stage Themselves on Social Media. Digital Journalism, 5(4), 443-459.
• Canter, L. (2013). The İnteractive Spectrum: The Use of Social Media in UK Regional Newspapers. Convergence, 19(4),472-495.
• Dağtaş, E., Ünal, M. A. (2019). Eğitim Haberlerinin Metalaşmasını Reklam ve Reklam Haberler Üzerinden Okumak. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 6(1), 38-61.
• Ergün, S. (2022). Dijital Dönüşüm Bağlamında Girişimci Gazetecilik ve Türkiye’deki Uygulamaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneş, S. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• Hanusch, F., Bruns, A. (2017). Journalistic Branding on Twitter: A Representative Study of Australian Journalists’ Profile Descriptions. Digital Journalism, 5(1), 26-43.
• Harris, N. G. E. (2011). Gazeteciler İçin Davranış Kodları. A. Belsey ve R. Chadwick (Der.) Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar. (s. 85-102). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hermida, A.(2013). # Journalism: Reconfiguring Journalism Research about Twitter, One Tweet at a Time. Digital Journalism, 1(3), 295-313.
• İrvan, S. (2005). Medya ve Etik. Sevda Alankuş (Der.) Medya, Etik ve Hukuk. (s. 61-109). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• İrvan, S. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• Kazan, H. (2019). Tüketim Bağlamında Dijital Kadın Dergilerinde Haber-Reklam İlişkisi: Marie Claire Türkiye Örneği. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 8(3).
• Ketenci, H. F. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Mellado, C., Hermida, A. (2021). The Promoter, Celebrity, and Joker Roles in Journalists’ Social Media Performance. Social Media+ Society, 7(1).
• National Union of Journalists, “Code of conduct” https://www.nuj.org.uk/about-us/rules-and-guidance/code-of-conduct.html Erişim Tarihi: 05.03.2022.
• Özel, E. K., Öksüz, B. (2015). Yazılı Basında Advertorial:“Gazeteciler İçin Şeytanın Ta Kendisi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 67-104.
• Regner, T. (2021). Crowdfunding a Monthly Income: An Analysis of the Membership Platform Patreon. Journal of Cultural Economics, 45(1), 133-142.
• The New York Times, “Ethical Journalism” https://www.nytimes.com/editorial-standards/ethical-journalism.html#advertisersMarketingPromotion Erişim Tarihi: 05.03.2022.
• Türenç, P. (2022, Mayıs). Bireysel Gazetecilerin Sosyal Medya Platformlarında Reklam Üzerinden Gelir Elde Etmesi Üzerine. (S. Kaya, Röportaj Yapan).
• Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, “Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi” https://www.tgc.org.tr/bildirgeler/t%C3%BCrkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumluluk-bildirgesi.html Erişim Tarihi: 05.03.2022.
• Uzun, R. (2016). İletişim Etiği: Sorunlar ve Sorumluluklar. Ankara: Dipnot Yayınları.