Öz
Gürcü
Krallığı’nın en geniş sınırlarına ulaştığı Kraliçe Tamara devri, hem içeride
hem de dışarıda çok önemli askerî ve siyasi gelişmelere sahne olmuştur. İlk
olarak içerideki muhalifler ve isyanlar ile uğraşmak zorunda kalan Kraliçe
Tamara, bu problemleri kısa bir süre içerisinde hallettikten sonra yönünü dış
politikaya çevirmiş ve pek çok askerî başarı elde etmiştir. Bu zaferlerden ilki
Şemkür Savaşı’dır. 1195’te meydana gelen savaşta Gürcüler büyük bir Müslüman
koalisyonunu yenilgiye uğratmışlardır. Ancak bu dönemde kazanılan zaferlerden
en büyüğü 1202’deki Pasinler savaşıdır. Bu savaş sadece Gürcüler için değil
aynı zamanda bütün Hristiyan dünyası için oldukça önemlidir. Bundan sonra
Gürcistan Güney Kafkasya’daki en büyük güçlerden birisi olmuştur. Tamara
döneminin bir diğer önemli olayı ise 1204’te Karadeniz’de Gürcü askerlerinin
yardımı ile Trabzon Rum Devleti’nin kurulmasıdır. Gürcüler daha sonra
Azerbaycan’ı istila etmişler ve bölgedeki pek çok şehri ele geçirmişlerdir.
Böylece XIII. yüzyılın başlarında Gürcüler güneydoğu sınırlarında üstünlüğü ele
geçirmişler ve güneydoğu ve güneybatı yönünde ülkelerinin güvenliğini
sağlamışlardır. Gürcü Krallığı bu dönemde politik ve askerî olarak güçlerinin
zirvesine ulaşmıştır. Bu nedenle Tamara devri günümüzde Altın Çağ olarak adlandırılmaktadır.
Biz bu çalışmamızda bölge tarihinin gidişatını derinden etkileyen bu olaylardan
bahsederek, Gürcü Krallığı’nın bölgenin en güçlü devletlerinden birisi haline
gelme sürecini anlatacak ve bölgedeki yansımalarından bahsetmeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
Kraliçe Tamara (Tamar) Gürcü Krallığı Selçuklular Güney Kafkasya Pasinler Savaşı
Kaynakça
- Abû’l-Farac Gregory Abû’l-Farac (Bar Hebraus), Abû’l-Farac Tarihi, çev. Ömer Rıza Doğrul, c. 2, Ankara, 1999. Ahmed b. Mahmud Ahmed b. Mahmud, Selçuknâme, haz. Erdoğan Merçil, İstanbul, 2011. Aksarayî Kerîmüddin Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr, çev. Mürsel Öztürk, Ankara, 2000. Al-Bondâri Al-Bondâri, Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi, trc. Kıvameddin Burslan, Ankara, 1999. Allen 2014 W.E.D. Allen, A History of Georgian People, London. Aydoğmuşoğlu 2014 Cihat Aydoğmuşoğlu, Tarihte Tebriz, Ankara. Bedirhan 2014 Yaşar Bedirhan, Selçuklular ve Kafkasya, Ankara. Berdzenişvili ve Canaşia 2000 Nikoloz Berdzenişvili - Simon Canaşia [İvane Cavahişvili], Gürcüstan Tarihi (Başlangıçtan 19. Yüzyıla Kadar), çev. Hayri Hayrioğlu, İstanbul. Brosset 2003 M. F. Brosset, Gürcistan Tarihi, çev. Hrand D. Andreasyan, haz. Erdoğan Merçil, Ankara. Çakıroğlu 2008 Hülya Çakıroğlu, Müffericü’l Kürûb’a Göre Selâhaddin Eyyûbî Sonrası ve el-Melikü’l Âdil Dönemi (h. 590-615 / m. 1194-1218), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. Çiloğlu 1993 Fahrettin Çiloğlu, Dilden Dine, Edebiyattan Sanata Gürcülerin Tarihi, İstanbul. Eastmond 1998 Antony Eastmond, Royal Imagery In Medieval Georgia, Pennsylvania.
Öz
Reign of Queen
Tamar during which the Georgian Kingdom reached its widest borders, witnessed
very important military and political developments both inside and outside.
Queen Tamar who firstly had to deal with opponents and revolts, changed her
course to the foreign policy after resolving these problems in a short time and
achieved numerous military successes. The first of these victories is the
Battle of Shamkhor. Georgians defeated a big Muslim coalition in the Battle of
Shamkhor in 1195. But the greatest victory of this period is the Battle of
Basian in 1202. This triumph was a great event not only for
Georgia, but also for the all Christian world. Henceforth, Georgia became one
of the strongest power in Southern Caucasus. Another significant event of
Tamar’s reign is the foundation of the Empire of Trebizond on the Black Sea in
1204 with the aid of Georgian troops. Georgians then
invaded Azerbaijan and seized many cities in this region. Thus, at the
beginning of 13’th century, Georgia had a superior position along her southern frontiers
and secured the safety of country’s southeast and southwest territories. The
Georgian Kingdom reached zenith of its political and military power in that
time. Because of this, today Tamar's reign is called as the Georgian Golden
Age. In this study, firstly we will talk
about these events that deeply affected to the historic process of the region.
And then we will try to explain the process how the Georgian Kingdom became one
of the most powerful states of the region and its reflections in this area.
Anahtar Kelimeler
Queen Tamar (Tamara) The Georgian Kingdom Seljuks Southern Caucasus The Battle of Basian
Kaynakça
- Abû’l-Farac Gregory Abû’l-Farac (Bar Hebraus), Abû’l-Farac Tarihi, çev. Ömer Rıza Doğrul, c. 2, Ankara, 1999. Ahmed b. Mahmud Ahmed b. Mahmud, Selçuknâme, haz. Erdoğan Merçil, İstanbul, 2011. Aksarayî Kerîmüddin Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr, çev. Mürsel Öztürk, Ankara, 2000. Al-Bondâri Al-Bondâri, Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi, trc. Kıvameddin Burslan, Ankara, 1999. Allen 2014 W.E.D. Allen, A History of Georgian People, London. Aydoğmuşoğlu 2014 Cihat Aydoğmuşoğlu, Tarihte Tebriz, Ankara. Bedirhan 2014 Yaşar Bedirhan, Selçuklular ve Kafkasya, Ankara. Berdzenişvili ve Canaşia 2000 Nikoloz Berdzenişvili - Simon Canaşia [İvane Cavahişvili], Gürcüstan Tarihi (Başlangıçtan 19. Yüzyıla Kadar), çev. Hayri Hayrioğlu, İstanbul. Brosset 2003 M. F. Brosset, Gürcistan Tarihi, çev. Hrand D. Andreasyan, haz. Erdoğan Merçil, Ankara. Çakıroğlu 2008 Hülya Çakıroğlu, Müffericü’l Kürûb’a Göre Selâhaddin Eyyûbî Sonrası ve el-Melikü’l Âdil Dönemi (h. 590-615 / m. 1194-1218), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. Çiloğlu 1993 Fahrettin Çiloğlu, Dilden Dine, Edebiyattan Sanata Gürcülerin Tarihi, İstanbul. Eastmond 1998 Antony Eastmond, Royal Imagery In Medieval Georgia, Pennsylvania.
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 32 Sayı: 2 |
