Suat Uğurlu Baraj Gölü ile Terice ve Göksu Deresi Balıkları (Ayvacık-SAMSUN)

Yıl 2005, Cilt: 1 Sayı: 2, - 10, 08.01.2005

Selma Uğurlu Nazmi Polat

Öz

Yeşilırmak üzerinde olan Suat Uğurlu Bar aj Gölü ile yan kollarından Terice ve GöksuDeresi’nde yaşayan balık türlerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma, Ekim 2003 –Ekim2004 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Örneklerin avlanmasında balık türlerine göredeğişen farklı av araçları ku llanılmıştır. Bu çalışmada 4 familyaya ait (Cyprinidae, Siluridae,Salmonidae, Percidae) 7 tür, Abramis brama (Linnaeus 1758), Capoeta tinca (Heckel 1843),Carassius gibelio (Bloch 1782), Leuciscus cephalus (Linnaeus 1758), Vimba vimba (Linnaeus1758), Silurus glanis Linnaeus 1758, Perca fluviatilis Linnaeus 1758 ve 1 alttür Salmo truttamacrostigma (Dumeril 1858) tanımlanmıştır. Her balık türünün taksonomik özelliklerine aitbulgularımız daha önce yapılan taksonomik çalışmalarda kaydedilen bulgular ilekarşılaştırılmış ve her taksonun orijinal fotoğrafı gösterilmiştir. Araştırma alanında tanımlananbalık türleri ulusal ve uluslararası listelerdeki korunma durumlarına göre gruplandırılmış,ihtiyofaunanın korunması ve değerlendirilmesi konusunda bazı öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Suat Uğurlu Baraj Gölü, Terice Deresi, Göksu Deresi, tatlısu balıkları

The Fishes Inhabiting in Suat Uğurlu Dam Lake, Terice and Göksu Stream (Ayvacık-SAMSUN)

Öz

The research done by aiming to find out the fish species inhabiting in Suat Uğurlu DamLake located on Yeşilırmak River with its tributaries Terice Stream and Göksu Stream tookplace October 2003-May 2004. Various equipment whose activities changing according to fishspecies were used in catchi ng samples. In this study 7 species ( Abramis brama (Linnaeus1758), Capoeta tinca (Heckel 1843), Carassius gibelio (Bloch 1782), Leuciscus cephalus(Linnaeus 1758), Vimba vimba (Linnaeus 1758), Silurus glanis Linnaeus 1758, Percafluviatilis Linnaeus 1758) and 1 subspecies (Salmo trutta macrostigma Dumeril 1855)belonging to 4 families (Cyprinidae, Siluridae, Salmonidae, Percidae) are identified. Ourfindings relating to the taxonomical characters of each fish species are compared with datarecorded in previous taxonomical studies, also the original photographs of every taxon areshowed. The fish species identified in the study area are put into groups according to theconservation status of national and international lists. Some suggestions are presented inconnection with the protection and the evaluation of the ichthyofauna

Anahtar Kelimeler

Suat Uğurlu Dam Lake, Terice Stream, Göksu Stream, freshwater fish

Kaynakça

• Akşıray, F., 1948. Türkiye Cyprinodontidleri Hakkında I (Türkische Cyprinodontide I), İstanbul Üniv., Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: XIII, Sayı: 2, 97–142.
• Akşıray, F., 1954. Türkiye Deniz Balıkları Tayin Anahtarı, İstanbul Üniv., Fen Fakültesi, Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınlarından, Sayı:1, 100 s., İstanbul.
• Anonim, 1982. Suat Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müd., DSİ VII. Bölge Müd., 20 s., Samsun.
• Balık, S., 1979. Batı Anadolu tatlısu balıklarının taksonomisi ve ekolojik özellikleri üzerine araştırmalar, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Genel Zooloji Kürsüsü, 67 s, Bornova-İzmir.
• Balık, S., 1985. Trakya Bölgesi içsu balıklarının bugünkü durumu ve taksonomik revizyonu, Doğa Bilim Dergisi, Seri: A2, Cilt: 9, Sayı: 2,147-60.
• Balık. S., 1987. Kuş Gölü Balıkları ve Balıkçılığı, T. C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Orman Genel Müd., 2. Bandırma Kuş Cenneti ve Kuş Gölü Sempozyumu, Bandırma, 4–5 Haziran 1987, 47–59.
• Balık, S. Yeğen, V. Bostan, H. Uysal, R. Ustaoğlu, R. Sarı, A., İlhan, A., 2005. Isparta İli Balık Faunası, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 4, 38 s.
• Bardakçı, F., Tanyolaç, J., Akpınar, A., Erdem, Ü., 1990. Sivas ili içsularından yakalanan alabalık (Salmo trutta L., 1766) populasyonlarının morfolojik karşılaştırılması, X. Ulusal Biyoloji Kongresi, 18-20 Temmuz 1990, 257-269, Erzurum.
• Barlas, M., Dirican, S., 2004. The fish fauna of the Dipsiz-Çine (Muğla-Aydan) stream, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 3, 35–48.
• Battalgil, F., 1942. Türkiye Tatlısu Balıkları Hakkında (Contribution a la connaissance des poissons des eaux douces de la Turquie), İstanbul Üniv., Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: VII, Sayı: 4, 287–306.
• Battalgil, F., 1944a. Türkiye’de Yeni Tatlısu Balıkları (Nouveaux poissons des eaux douces de la Turquie), İstanbul Üniversitesi , Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: IX, Sayı: 2, 126–133.
• Battalgil, F., 1944b. Türkiye’de Yeni ve Az Tanınmış Balıklar (Poissons nouveaux et peu connus de la Turquie), İstanbul Üniversitesi , Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: IX, Sayı: 4, 299–304.
• Berg, L. S., 1964. Freshwater Fishes of the U.S.S.R. and Adjacent Countries, Academy of Sciences of the U.S.S.R. Zoological Institute, Guide to the Fauna of the U.S.S.R. Volume: II, Number: 29, Fourth edition, Translated from Russian, Israel Program for Scientific Translations, 504 p.
• Berg, L. S., 1965. Freshwater Fishes of the U.S.S.R. and Adjacent Countries, Academy of Sciences of the U.S.S.R. Zoological Institute, Guide to the Fauna of the U.S.S.R. Volume: III, Number: 30, Fourth edition, Translated from Russian, Israel Program for Scientific Translations, 518 p.
• Blanc, M. Banarescu, P. Gaudet, J.-L., Hureau, J.-C., 1971. European Inland Water Fish, A multilingual Catalogue, FAO, Fishing News (Books) Ltd. London-England, 187p.
• Demirci, A., 1993. Samsun bölgesi (Bafra- Çarşamba) yüzey ve içme sularında F-, NO3-ve NO2iyonlarının iyon seçici elektrotlarla tayini, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Samsun.
• Ekingen, G., 1976. Türkiye’deki bazı alabalıkların morfolojik özellikleri, Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Dergisi, Cilt: III, No:1 (Ayrıbasım), 98–104.
• Ekingen, G., 1988. Balık Sistematiği, 225 s. Elazığ.
• Erdemli, A. Ü., 1982. Beyşehir Gölü Balıkları, Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi Dergisi, Seri: B, Sayı: 2, 131–142.
• Erdemli, A. Ü., Kalkan, E., 1996. Tohma Çayı balıkları üzerinde faunistik bir araştırma, Tr. J. of. Zoology, Cilt: 20, Ek Sayı, 153 – 160.
• Erk’akan, F., 1981. Sakarya Havzası balıklarının (Pisces) sistematiği ve biyo-ekolojik ilişkileri üzerine araştırmalar, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Zooloji Bölümü, 154 s., Ankara.
• Erk’akan, F., 1984. Trakya Bölgesi’nden Türkiye için yeni kayıt olan bir balık türü Pseudorasbora parva (Pisces-Cyprinidae), Doğa Bilim Dergisi, Seri: A2, Cilt: 8, Sayı: 3, 350–356.
• Fischer, W., Hureau, J. C., 1985. FAO Species Identification Sheets For Fishery Purposes, Volume II, Food and Agriculture Organization of the United Nations, 470 p. , Rome.
• Geldiay, R., Balık, S., 1988. Türkiye Tatlısu Balıkları (Ders Kitabı), Ege Üniversitesi , Fen Fakültesi Kitaplar Serisi, No: 97, Bornova –İzmir, 519 s.
• Güney, E., 2004. Türkiye Çevre Sorunları, Yayın No: 705, Güncel Yayınlar Dizi No: 45, 332s., Ankara.
• Kalkan, E., 1992. Beyler Deresi, Sultansuyu ve Tohma Çayı balıklarının sistematik yönden araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, 75 s., Malatya.
• Karataş, M., Mayıs 2005. Balık Biyolojisi Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayın No: 772, Fen ve Biyoloji Yayınları Dizi No: 1, Ankara, 507 s.
• Kosswig, C., Battalgil, F., 1942. Türkiye tatlısu balıkları zoogeografiyası (Zoogeographie der Türkischen Süsswasserfische), İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: VII, Sayı: 3, 145–164 pp.
• Kuru, M., 1971. The Freshwater fish fauna of Eastern Anatolia, İstanbul Üniversitesi , Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: 36 Sayı: 3-4, 137-147 s.
• Kuru, M., 1972. Terme -Bafra bölgesinde yaşayan tatlısu balıkları hakkında, İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: XXXVII, Sayı: 1-2, 109-117 s.
• Kuru, M., 1975a. Dicle-Fırat, Kura-Aras, Van Gölü ve Karadeniz Havzası tatlısularında yaşayan balıkların (Pisces) sistematik ve zoocoğrafik yönden incelenmesi, Doçentlik Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 186 s.
• Kuru, M., 1975b. Doğu Anadolu Bölgesinin Balık Faunası, Atatürk Üniv. Yayınları No: 348, Fen Fakültesi Yayınları, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum, 65 s.
• Kuru, M., 1980a. Türkiye Tatlısu Balıkları Katoloğu, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları Yardımcı Ders Kitapları Dizisi, Seri: 12, Bölüm: 1, Sayı: 1, Hacettepe Üniv., Fen Fak. Basımevi, Beytepe, 73 s.
• Kuru, M., 1980b. Key to the Inland Water Fishes of Turkey, Part I, II, III, Hacettepe Bulletin of Natural Sciences and Engineering, Volume: 9, 103–133.
• Kutrup, B., 1993. Trabzon yöresindeki tatlısu balıklarının taksonomisi ve ekolojik özellikleri üzerine araştırmalar, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Biyoloji Programı, Trabzon, 73 s.
• Küçük, F., 1991. Antalya-Aksu Çayı (Nehri) ve kollarında bulunan balık türlerinin saptanması üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya, 60 s.
• Küçük, F., 1997. Antalya Körfezi’ne dökülen akarsuların balık faunası ve bazı ekolojik parametreleri üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta, 138 s.
• Ladiges, W,. 1960. Süsswasserfische der Türkei , 1. Teil Cyprinidae, Mitt. Hamburg, Zool. Mus. Inst. Band., 58, 105–150.
• Ladiges, W,. 1966. Süsswasserfische der Türkei , 4. Teil: Die Gattung Chondrostoma (Cyprinidae in der Türkei), Mitt. Hamburg. Zool. Mus. Inst. Band, 63, 101–109.
• Meriç, N., 1986a. Fishes encountered in Küçükçekmece Lake, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: 51, 33–39.
• Meriç, N., 1986b. Fishes Encountered in Büyükçekmece Lake, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: 51, 41–46.
• Nelson, J. S., 1994. Fishes of the World, Third Edition, Part I, II, John Wiley and Sons Inc., New york, 616 p.
• Özeren, S. C., 2004. İznik Gölü balıklarının taksonomisi ve Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 (Sazan), Rutilus frish ordmann, 1840 (Akbalık) ve Atherina boyeri Risso, 1810 (Gümüş Balığı)’nın biyo-ekolojik yönden incelenmesi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 246 s.
• Özuluğ, M., 1999. A taxonomic study on the fish in the basin of Büyükçekmece Dam Lake, Tr. J. of Zoology, 23; 439-451 s.
• Özuluğ, M., Meriç, N., Freyhof, J., 2004. The distribution of Carassius gibelio (Bloch, 1782) (Teleostei:Cyprinidae) in Thrace (Turkey), Zoology in the Middle East, Volume: 31, 63-66 s.
• Özuluğ, M. Altun, Ö., Meriç, N., 2005. On the Fish Fauna of Lake İznik (Turkey), Tr. J. of Zoology, 29: 371-375 s.
• Sarı, M. H., Balık, S., Ustaoğlu, M. R., İlhan, A., 2006. Distribution and ecology of freshwater ıchtyofauna of the Biga Peninsula, North - western Anatolia, Turkey, Turk . J. of Zoology, Volume: 30, 35-45 s.
• Solak, K., 1978. Çoruh ve Aras Havzası ’nda yaşayan üç barbus (Cyprinidae) türü, Doğa Bilim Derg., Cilt:2, Sayı:3, 161-167 s.
• Sözer, F., 1941. Türkiye Gobiidleri (Les Gobiides de la Turquie), İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: VI, Sayı: 1, 128–169 s.
• Sözer, F., 1942. Türkiye Cyprinodontid’leri hakkında (Contributions a la connaisance des Cyprinodontides de le Turquie), İst anbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Mecmuası, Seri: B, Cilt: VII, Sayı: 4, 307–316 s.
• Szczerbowski, J. A., 2001. Carassius Jarocki, 1822. p. 1–15, edited by Petru M. Banarescu and Hans-Joachim Paepke, The Freshwater Fishes of Europe, Volume: 5/III, 305 pp. AULA-Verlag.
• Şaşı, H., Balık, S., 2003. Topçam Baraj Gölü (Çine- Aydın) balık faunasının incelenmesi, Süleyman Demirel Üniv., Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 9, 46–50 s.
• Uğurlu (Helli), S., Polat, N., 2002. An ınvestigation on fish fauna of the River Mert (SAMSUN). Tr. J. of Zoology, Volume: 26, Number: 1, 63–75 s.
• Uğurlu (Helli), S., Polat, N., 2003. An investigation on fish fauna in Lake Simenit (Terme-SAMSUN), Fırat Üniv., Fen ve Müh. Bilim. Derg., Cilt: 15, Sayı: 4, 485-494 s.
• Ünver, B., Erk’akan, F., 2005. A natural hybrid of Leuciscus cephalus (L.) and Chalcalburnus chalcoides (Güldenstädt) (Osteichthyes-Cyprinidae) from Lake Tödürge (Sivas, Turkey), The Fisheries Society of the British Isles, Journal of Fish Biology, 66: 899-910 s.
• Yılmaz, F., Alaş, A., Koyun, M., 1999. Porsuk ve Enne Baraj Gölleri Balıkları, X. Ulusal Su Ürün. Semp., Adana, 22–24 Eylül 1999, 848-855 s.
• Yılmaz, F., Barlas, M., Öğretmen, F., Yorulmaz, B., Dirican, S., 2000. Endemik bir tür olan Ladigesocypris ghigii (Gienferrari, 1927) hakkında bir araştırma, Doğu Anadolu Bölgesi, IV. Su Ürünleri Sempozyumu, Erzurum, 28–30 Haziran 2000, 437-446 s.
• Turan, D., Verep, B., Şahin, C., İmamoğlu, H.O., 2005. Hopa Çayı’nda yaşayan balıklar zerine bir araştırma, Türk Sucul Yaşam Dergisi, Yıl:3, Sayı:4, 96-99 s.