Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması: Kocaeli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 1, 49 - 58, 01.04.2018

Arzu Morkoyunlu Yüce İlhan Özel Murat Aktaş

https://doi.org/10.22392/egirdir.328374

Öz

Bu çalışma,
tarımsal sulama amaçlı kullanılan kuyu sularındaki nitrat miktarlarının
tespiti, nitrat kirliliği riski ve olası problemler için çözüm önerilerinin
belirlenmesi amacıyla Kocaeli’nde yapılmıştır. Kuyu suyu örnekleri, Mart
2008-Eylül 2016 tarihleri arasında mevsimsel olarak 8 yıl alınmıştır. Bu
sonuçlar, Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği kapsamında
değerlendirilmiştir. Araştırmada yeraltı kuyu suları nitrat miktarları; 1.
istasyonda (0.01-10.3 mg l⁻¹), 2. istasyonda (0.01-9.3 mg l⁻¹),
3. istasyonda (0.01-9.9 mg l⁻¹), 4. istasyonda (0.01-8.6 mg l⁻¹),
5. istasyonda (0.01-31.7 mg l⁻¹) aralığında tespit edilmiştir.
Çalışmada, kuyulara ait değerlerin ortalama ve standart sapma değerleri de
sırasıyla 1.76±2.72, 2.31±3.12, 1.82±2.93, 1.65±2.65, 14.55±11,40 mg l⁻¹
olarak belirlenmiştir. Araştırmada, beşinci istasyon nitrat değerleri, diğer
istasyonlardan daha yüksek tespit edilmiştir. Ülkemizde yapılan nitrat
kirliliği çalışmalarında, coğrafik ve jeolojik yapı, kuyu derinliği, tarımsal
faaliyetler ve çevresel etkenlerden dolayı farklı sonuçlar elde edilmiştir. Bu
çalışma sonucunda, istasyonlarda nitrat kirliliği için kritik değeri (50 mg l⁻¹) aşan örnek tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli, kuyu suyu, nitrat kirlenmesi, tarımsal faaliyetler

Determination of Nitrate Levels in Irrigation Wells for Sustainable Water Management (Kocaeli/Türkiye)

Öz

This study was carried out in Kocaeli in order to determine nitrate concentrations in wells used for agricultural irrigation purposes, risk of nitrate pollution and suggest solutions for possible problems. Well water samples were taken seasonally from March 2008 to September 2016 (8 year). The results were evaluated within the scope of the Regulation on the Protection of Waters against Agricultural Nitrate Pollution. In the research, the quantities of nitrate in groundwater wells are (0.01-10.3 mg l−1) in the first station, (0.01-9.3 mg l−1) in the second station, (0.01-9.9 mg l−1) in the third station, (0.01-8.6 mg l−1) in the fourth and (0.01-31.7 mg l−1) in the fifth station. In the study, mean and standard deviation values of wells were determined as 1.76±2.72, 2.31±3.12, 1.82±2.93, 1.65±2.65, 14.55±11.40 mg l−1, respectively. In the study, nitrate levels in the fifth station were higher than other stations. In the nitrate researches conducted in our country, different results were obtained due to geographic and geological structure, well depth, agricultural activities and environmental factors. As a result of this study, no critical value (50 mg l-1) was detected for nitrate pollution in the stations.

Kaynakça

• Adalı N. 2014. Su Kirliliği Açısından Hassas Alanların ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi ile Hassas Alanların Yönetilmesine İlişkin Esaslar, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Uzm. Tezi, 156s.
• Anonim. 1997. Sular-İçme ve Kullanma Suları, TS 266, Türk Standartları Enstitüsü, ICS13.060.20
• Anonim .2012. Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr (erişim tarihi: 30.11.2016).
• Anonim. 2013. Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr (erişim tarihi: 30.11.2016)
• Anonim.2016.Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği, (erişim tarihi: 30.11.2016), http://www.resmigazete.gov.tr
• Anonim.2016.Nitrate and nitrite in drinking-water,(erişim tarihi: 29.11.2016), http://www.who.int/water_sanitation_health
• APHA-AWWA-WEF 1999. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater American Public Healty Association, 20th edition,1325 s.
• Ardıç, C. (2013). İçme Suyundaki Nitrat Konsantrasyonunun İnsan Sağlığı Üzerine Oluşturduğu Risklerin Belirlenmesi.
• Bonton, A., Rouleau, A., Bouchard, C., & Rodriguez, M. J. (2011). Nitrate transport modeling to evaluate source water protection scenarios for a municipal well in an agricultural area. Agricultural Systems, 104(5), 429-439.
• Bruning-Fann, C. S., & Kaneene, J. B. (1993). The effects of nitrate, nitrite and N-nitroso compounds on human health: a review. Veterinary and human toxicology, 35(6), 521-538.
• Dragon, K., Kasztelan, D., Gorski, J., & Najman, J. (2016). Influence of subsurface drainage systems on nitrate pollution of water supply aquifer (Tursko well-field, Poland). Environmental Earth Sciences, 75(2), 100.
• Fogarasi, E., Fülöp, I., Marcu, E., & Croitoru, M. D. (2016). Presence of Nitrate and Nitrite in Well Water in Mureș County. Acta Medica Marisiensis, 62(1), 78-81.
• Gürbüz Y, Demir S, Kasacı A, Bingöl Ü. 2014. Sularda Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliği İzleme Çalışmaları (Doğu Anadolu Bölgesi Örneği), 5. Doğu Anadolu Bölgesi Su Ürünleri Sempozyumu, Elazığ.
• Güzelordu, T. (2008). Avrupa Birliği’nde Nitrat Direktifi Uygulamaları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. TC Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Uzmanlık Tezi.
• Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2016. Nitrat Direktifinin Uygulanması Projesi, [erişim tarihi: 10.10.2016],http://nitrat.tarim.gov.tr.
• Özdemir, M., Yavuz, H., & İnce, S. (2004). Afyon bölgesi kuyu sularında nitrat ve nitrit düzeylerinin belirlenmesi. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 51, 25-28.
• Özdemir, M., Sırıken, B., Yavuz, H., & Birdane, Y. O. (2007). Some microbiological, chemical analysis and nitrate nitrite levels of drinking and well water samples in Afyonkarahisar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 54, 91-97.
• Sall, M., & Vanclooster, M. (2009). Assessing the well water pollution problem by nitrates in the small scale farming systems of the Niayes region, Senegal. Agricultural water management, 96(9), 1360-1368.
• Soytürk O. 2014. Su Çerçeve Direktifine Göre Yeraltı Sularının İzlenmesi ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Uzmanlık Tezi,129s.
• Sünal, S., & Erşahin, S. (2012). Türkiye'de Tarımsal Kaynaklı Yeraltı Suyu Nitrat Kirliliği. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(2), 116-118.
• Yeşilnacar, M. İ., Demir, F., Uyanık, S., Yılmaz, G., & Demir, T. (2007). Harran Ovası Yeraltı Suyu Kalitesi ve Kirlenme Potansiyelinin Belirlenmesi. TUBİTAK Proje Kodu: 104Y188 (ÇAYDAG).
• Yesilnacar, M. I., Sahinkaya, E., Naz, M., & Ozkaya, B. (2008). Neural network prediction of nitrate in groundwater of Harran Plain, Turkey. Environmental Geology, 56(1), 19-25.