İnovasyon ve Hastane Bilgi Sistemleri

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 38 - 58, 06.07.2024

Salih Serbest

https://doi.org/10.52148/ehta.1423859

Öz

İnovasyon, genellikle yeni gereksinimleri, karşılanmamış ihtiyaçları veya mevcut pazar ihtiyaçlarını karşılayan daha iyi çözümlerin uygulanması olarak tanımlanmaktadır. İnovasyon süreçleri ise, teknik uygulamada (know-how) bir ilerlemeye, pazar talebindeki bir değişikliğe ya da bunların ikisinin birleşimine dayalı olarak yeni veya geliştirilmiş bir ürün, süreç veya hizmet için fırsatların araştırılmasını ve kullanılmasını içermektedir. Hastane bilgi sistemi (HBS), tıbbi hataları azaltacak, hastane yöneticilerine karar desteği verecek, maliyetleri düşürürken gelirleri optimize edecek, hasta ve çalışanları memnun etme potansiyeli olan bir sistemdir. HBS’nin amacı, elektronik veri işleme yoluyla hasta bakımı ve yönetimine mümkün olan en iyi desteği sağlamaktır. Hastane hizmetlerine acil ve günlük olarak ihtiyaç duyulmaktadır ve bu çerçevede HBS çok önemli bir rol oynamaktadır. Kurumların rekabet edebilmeleri ve varlıklarını devam ettirebilmelerinin temel şartlarından biri inovasyon odaklı kurum kültürü oluşturmalarıdır. Kurumlar inovasyon yaptıkları ve farklılık oluşturdukları ve bu yenilikleri sürdürebildikleri sürece var oldukları piyasada faaliyet göstermeye devam ederler. Bu bağlamda, bu çalışma “inovasyon çerçevesinde HBS’de yaşanan gelişmeler nelerdir?” ana sorusu bağlamında gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, inovasyon ve HBS kavramları açıklanmış ve yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri irdelenmiştir. Ayrıca HBS’nin Güçlü Yönler-Zayıf Yönler-Fırsatlar-Tehditler (GZFT) analizi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın, inovasyon girişimleri ile HBS’lerin kurulması ve/veya geliştirilmesi hususlarında yapılacak olan yeni çalışmalara yol gösterici olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, teknoloji ve yenilik yönetimi, hastane bilgi sistemleri, insan kaynakları yönetimi

Teşekkür

Herhangi bir beyan bulunmamaktadır.

Innovation and Hospital Information Systems

Öz

Innovation is generally defined as the implementation of better solutions that meet new requirements, unarticulated needs, or existing market needs. Innovation processes involve the exploration and exploitation of opportunities for new or improved products, processes, or services based on advances in technical application (know-how), changes in market demand, or a combination of both. The Hospital Information System (HIS) is a system with the potential to reduce medical errors, provide decision support to hospital administrators, lower costs while optimizing revenues, and satisfy patients and employees. The objective of HIS is to provide optimal support for patient care and management through electronic data processing. Hospital services are needed both urgently and daily, and within this framework, HIS plays a very important role. One of the fundamental conditions for institutions to compete and sustain their existence is to establish an innovation-focused corporate culture. Institutions continue to operate in their market as long as they innovate, create differences, and sustain these innovations. In this context, this study was conducted to address the problem statement of "What are the developments experienced in HIS within the framework of innovation?" Within this framework, the concepts of innovation and HIS have been explained, and the problems encountered along with solution proposals have been examined. Additionally, a Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats (SWOT) analysis of HIS has been conducted. This study is expected to guide efforts related to the establishment and/or development of HIS through innovation initiatives.

Anahtar Kelimeler

Innovation, technology and innovation management, hospital information systems, human resources management

Kaynakça

• Ahmadi, H., Nilashi, M. & Ibrahim, O. (2015). Organizational decision to adopt hospital information system: an empirical investigation in the case of Malaysian public hospitals. International Journal of Medical Informatics, 84, 166-188.
• Balaraman, P. & Kosalram, K. (2013). E–hospital management & hospital information systems – changing trends. International Journal of Information Engineering and Electronic Business, 1, 50-58.
• Barbazza, E., Ivanković, D., Davtyan, K., Poldrugovac, M., Yelgezekova, Z., Willmington, C., Meza-Torres, B., Bos, V. L. L. C., Fernandes, Ó. B., Rotar, A., Nuti, S., Vainieri, M., Carinci, F., Azzopardi-Muscat, N., Groene, O., Novillo-Ortiz, D., Klazinga, N. & Kringos, D. (2022). The experiences of 33 national COVID-19 dashboard teams during the first year of the pandemic in the World Health Organization European Region: a qualitative study. Digital health, 8, 1-16. https://doi.org/10.1177/20552076221121154.
• Begany, G. M. & Martin, E. G. (2020). Moving towards open government data 2.0 in US health agencies: engaging data users and promoting use. Information Polity, 25(3), 301-322.
• Beynon-Davies, P. (2009). Business information systems. Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• Bhasin, K. (2012). This is the difference between 'invention' and 'innovation'. Business Insider. https://www.businessinsider.com/this-is-the-difference-between-invention-and-innovation-2012-4, Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• Britannica (2022). Information system. https://www.britannica.com/topic/information-system, Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• Bulgacs, S. (2013). The first phase of creating a standardised international innovative technological implementation framework/software application. International Journal of Business and Systems Research, 7(3), 250-265.
• Buntin, M. B., Burke, M. F., Hoaglin, M. C. & Blumenthal, D. (2011). The benefits of health information technology: a review of the recent literature shows predominantly positive results. Health affairs, 30(3), 464-471.
• Cansızoğlu, R. (2020). Hastane bilgi yönetim sistemi (hbys) kullanımı; şehir hastanelerinde sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Chaudhry, B., Wang, J., Wu, S., Maglione, M., Mojica, W., Roth, E., Morton, S. C. & Shekelle, P. G. (2006). Systematic review: impact of health information technology on quality, efficiency, and costs of medical care. Annals of internal medicine, 144(10), 742-752.
• CityU of Seattle (2022). Information technology vs information systems: what’s the difference?. https://www.cityu.edu/information-technology-vs-information-systems/, Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• Çimen, M. (2014). Hastane bilgi sistemleri ve sektörel GZFT analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Doktorchik, C., Lu, M., Quan, H., Ringham, C. & Eastwood, C. (2020). A qualitative evaluation of clinically coded data quality from health information manager perspectives. Health Information Management Journal, 49(1), 19-27.
• Dosi, G., Llerena, P. & Labini, M. S. (2005). Evaluating and comparing the innovation performance of The United States and The European Union. Expert Report Prepared For The Trend Chart Policy Works, LEM.
• Drucker, P. F. (1985). Discipline of innovation. Harvard Business Review, May-June, 67-72.
• Ekosinerji (2019). http://www.ekosinerji.com, Erişim Tarihi: 08.01.2022.
• Elçi, Ş. (2006). İnovasyon – kalkınmanın ve rekabetin anahtarı. Nova Yayınları, Ankara.
• Erdem, Ü. R. (2006). Yönetim bilgi sistemleri ve bir hastane için yönetim bilgi sisteminin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• European Commission (1995). Green paper on innovation. https://europa.eu/documents/comm/green_papers/pdf/com95_688_en.pdf, Erişim Tarihi: 10.02.2021.
• European Commission (1994). Europe and the global ınformation society: Bangemann report recommendations to The European Council. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/44dad16a-937d-4cb3-be07-0022197d9459, Erişim Tarihi: 03.05.2022.
• Forbes (2018). https://www.forbes.com/sites/jacobmorgan/2015/09/10/whats-the-difference-between-invention-and-innovation/, Erişim Tarihi: 15.09.2021. Frankelius, P. (2009). Questioning two myths in innovation literature. Journal of High Technology Management Research, 20(1), 40-51.
• Freeman, C. (1982). The economics of industrial innovation. Francis Pinter, London.
• Garrido, T., Raymond, B., Jamieson, L., Liang, L. & Wiesenthal, A. (2004). Making the business case for hospital information systems—a Kaiser Permanente investment decision. Journal Health Care Finance, 31(2), 16-25.
• Gökçen, H. (2011). Yönetim bilgi bilişim sistemleri: analiz ve tasarım. Afşar Matbaacılık, Ankara.
• Haux, R., Schmücker, P. & Winter, A. (1996). Gesamtkonzept der informations verarbeitungim krankenhaus. In P. Haas, C. Köhler, K. Kuhn, P. M. Pietrzyk & H. U. Prokosch (Eds.), Praxis der ınformations verarbeitungim krankenhaus (pp. 25-37). Ecomed, Landsberg.
• Hertin, R. S. & Al-Sanjary, O. I. (2018). Performance of hospital information system in Malaysian Public Hospital: a review. International Journal of Engineering & Technology, 7(4.11), 24-28.
• HL7 (2012). RIM version 2.41. HL7 reference information model. https://www.hl7.org/implement/standards/rim.cfm, Erişim Tarihi: 04.05.2022.
• Holden, R. J., Rivera-Rodriguez, A. J., Faye, H., Scanlon, M. C. & Karsh, B. T. (2013). Automation and adaptation: nurses’ problem-solving behavior following the implementation of bar-coded medication administration technology. Cognition, Technology & Work, 15, 283-296.
• Karagöz, U (2009). İnovasyon, Türkiye’deki durumlar ve İPKM’ler. Türk İdare Dergisi, (462), 151-168.
• Karaöz, M. & Albeni, M. (2003). Ekonomik kalkınma ve modern yenilik teorisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 27-48.
• Kermally, S. (2004). Gurus on people management. Thorogood Publishing, London.
• Kim, H. E. & Pennings, J. M. (2009). Innovation and strategic renewal in mature markets: a study of the tennis racket industry. Organization Science, 20(2), 368-383.
• Kline, S. J. & Rosenberg, N. (2009). An overview of innovation. In N. Rosenberg (Ed.), Studies on science and the innovation process (pp. 173-203). World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., Singapore.
• Köse, T. (2010). Hastane bilgi sistemlerinin analizi ve model önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kroenke, D. M. (2008). Experiencing MIS. Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ.
• Laudon, K. & Laudon, J. (2007). Management information system: managing the digital firm. Prentice Hall, ABD.
• Malin, B. (2010). Guidance on de-identification of protected health ınformation. Office for Civil Rights, U.S. Department of Health & Human Services. https://www.hhs.gov/sites/default/files/ocr/privacy/hipaa/understanding/coveredentities/De-identification/hhs_deid_guidance.pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2022.
• Merriam-Webster (2018). Innovation. http://www.merriam-webster.com, Erişim Tarihi: 15.09.2021.
• OECD & EUROSTAT (2006). Oslo Kılavuzu: yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler. 3. Baskı, Tübitak Yayınları, Ankara.
• OECD & EUROSTAT (2005). Oslo Manual: Guidelines for collecting and interpreting innovation data. Third Edition, OECD and Eurostat, Paris.
• OECD Report (2012). Competition in hospital services. https://one.oecd.org/document/DAF/COMP(2012)9/en/pdf, Erişim Tarihi: 06.05.2022.
• O’Hara, M. T., Watson, R. T. & Kavan, C. B. (1999). Managing the three levels of change. Information Systems Management, 16(3), 63-70.
• Omachonu, V. K. & Einspruch, N. G. (2010). Innovation in healthcare delivery systems: a conceptual framework. The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal, 15(1), Article 2.
• Ökem, G. (2011). Türkiye’nin Avrupa Birliğine üyelik sürecinde sağlıkta inovasyon. TÜSİAD Yayınları, İstanbul. Özgener, Ş. & Küçük, F. (2008). Hastanelerde modern yönetim felsefesinin verimliliğe etkisi: Gevher Nesibe Hastanesinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 543-560.
• Park, Y. & Yoon, H. J. (2020). Understanding personal health record and facilitating its market. Healthcare Informatics Research, 26(3), 248-250.
• Pavitt, K. (2003). The process of innovation. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.552.4312&rep=rep1&type =pdf, Erişim Tarihi: 18.04.2022.
• Piccoli, G. & Pigni, F. (2018). Information systems for managers: with cases. 4.0 Edition, Prospect Press, Burlington.
• Ratwani, R. M. (2017). Electronic health records and improved patient care: opportunities for applied psychology. Current directions in psychological science, 26(4), 359-365.
• Regio, M. (2005). Web services enablement for healthcare HL7 applications - web services basic profile reference implementation. MSDN Architecture Center.
• Sağlık Teknoloji (2019). HBYS hastane bilgi yönetim sistemi nedir?. https://www.saglikteknoloji.com/hastane-bilgi-yonetim-sistemi-hbys-nedir/, Erişim Tarihi: 05.11.2023.
• Sağlık Teknoloji (2023). Yapay zekânın hastane bilgi sistemlerinde devrim yaratacağı 5 alan. https://www.saglikteknoloji.com/yapay-zekanin-hastane-bilgi-sistemlerinde-devrim-yaratacagi-5-alan/, Erişim Tarihi: 05.11.2023.
• Shepheard, J. (2020). Clinical coding and the quality and integrity of health data. Health Information Management Journal, 49(1), 3-4.
• Software Engineering Institute (2007). Appendix: glossary. https://web.archive.org/web/20070903115947/http://www.sei.cmu.edu/publications/documents/03.reports/03tr002/03tr002glossary.html, Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2003). Sağlıkta dönüşüm. https://www.saglik.gov.tr/TR,11415/saglikta-donusum-programi.html, Erişim Tarihi: 04.11.2023.
• Tengilimoğlu, D., Orhan, F., Şenel Tekin, P. & Younis, M. (2024). Analysis of publications on health information management using the science mapping method: a holistic perspective. Healthcare, 12(3), 287. https://doi.org/10.3390/healthcare12030287. Tezcan, C. (2009). Hastane bilgi yönetimi sistemi hastanelerin omurgasını oluşturacak. https://turk-internet.com/dr-cenk-tezcan-hastane-bilgi-yonetimi-sistemi-hastanelerin-omurgasini-olusturacak/, Erişim Tarihi: 18.04.2022.
• Türk Dil Kurumu (2022). https://sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 18.04.2022.
• Uzkurt, C. (2010). İnovasyon Yönetimi: inovasyon nedir, nasıl yapılır ve nasıl pazarlanır?. Ankara Sanayi Odası Yayını, Asobilgi, Ankara.
• Valencia-Arias, A., Bermeo-Giraldo, M. C., Gallegos, A., Palacios-Moya, L. & Molina, S. G. (2023). Evolución y tendencias investigativas de la gestión de la información en salud [Research trends in health information management]. Journal of Pharmacy & Pharmacognosy Research, 11(3), 473-488.
• Vegoda, P. R. (1987). Introduction to hospital information systems. International Journal of Clinical Monitoring and Computing, 4(2), 105-109.
• Wikipedia (2022a). https://en.wikipedia.org/wiki/Information_system, Erişim Tarihi: 01.06.2022.
• Wikipedia (2022b). https://en.wikipedia.org/wiki/Hospital_information_system, Erişim Tarihi: 02.06.2022.
• Yavuz, A., Albeni, M. & Göze Kaya, D. (2009). Ulusal inovasyon politikaları ve kamu harcamaları: çeşitli ülkeler üzerine bir karşılaştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 14(3), 65-90.
• Yenileşim Derneği (2018). https://www.yenilesim.org, Erişim Tarihi: 22.10.2021.
• Yorgancılar, F. N. (2011). Sürdürülebilir rekabet anlayışı olarak yenilik yeteneği. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21, 379-425.