ÇEVREYE DUYARLI BÜTÇE: AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 38, 28.06.2021

Alper Doğan M. Emin Çoşkun

Öz

Çevreye Duyarlı Bütçe, yerel yönetim düzeyinde çevrenin korunması ve doğal kaynakların sürdürülebilirliği için belediyelerde uygulanmak üzere geliştirilmiştir. Finansal bütçeleme sistemi ile aynı modeli kullanmakla birlikte Çevreye Duyarlı Bütçede çevre dikkate alınmaktadır. Çevreye Duyarlı Bütçe, çevreyi parasal bir değerde incelemez ancak çevresel kaynakların tüketimini veya korunmasını önemsemektedir. Çevreye Duyarlı Bütçe anlayışı gelişmiş bir bütçeleme sistemidir. İnsanların çevreyle kurdukları ilişki çevreyi sürekli tüketilebilir sonsuz bir kaynak olarak düşünmesinden dolayı çevrede ciddi zararlar ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte bilinçsiz kentleşme, çevre dostu olmayan sanayileşme, sera gazı emisyonları, fosil yakıtlı araç kullanımı, ses ve hava kirliliği gibi birçok modern çağ tüketim alışkanlıkları çevreye telafisi mümkün olmayan zararlar vermiştir. Bu olumsuz çevre kullanımıyla birlikte, küresel ısınma, temiz su kaynaklarına ulaşmada yaşanan sorunlar, temiz havanın azalması ve kritik seviyelere ulaşması gibi çevresel uyarılar çevrenin kötü kullanılmasının, kaçınılmaz sonucu olmuştur. Bu arka arkaya sıraladığımız nedenlerden dolayı çevre farkındalığı olan bir bütçeleme anlayışı zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Çevreye Duyarlı Bütçe, Avrupa Birliği’nde öncü şehirler tarafından uygulanmaktadır. AB’de doğal kaynakların ve çevrenin korunmasına yönelik olarak önemli çalışmalar yapan birçok yerel yönetim vardır. Çalışmada, Çevreye Duyarlı Bütçenin tanımı, sistemi, kapsamı ve amaçları açıklandıktan sonra AB’de ve Türkiye’de konuya ilişkin uygulamalar açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevreye Duyarlı Bütçe, Yeşil Bütçe, Avrupa Birliği, Türkiye, Doğal Kaynaklar