Jargon In Turkish: Gendarmerie Language Example

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 95 - 101, 29.12.2023

Gülhan Öz Açık

Öz

Language develops and changes with it by adapting to the society it is in. As a natural result of this development and change, many different variants occur in the standard language. These sub-languages are shaped by different factors such as age, gender, education, profession, belief or worldview. These sub-branches of languages are considered as different sociolects depending on the group dynamics and birth principles they feed on. Jargon/professional language is one of these sub-languages. These languages, which are used by all people doing that profession by being free from the ethnic structure, age or gender of the group to which they belong, differ from their counterparts such as private language, secret language, slang with certain features. While this study focuses on the boundaries of the term jargon in Turkish, it emphasizes the similarities and differences between its equivalents in Western languages and similar terms. By examining the differences in the definition and exemplification of the term encountered as professional language and jargon used in Turkish literature, it has been discussed what the usage closest to the donor language should be. As an example, the language used in the Gendarmerie was used.

Anahtar Kelimeler

Jargon, Slang, Term, Sociolinguistics, Gendarmerie language

Bir Terim Sorunu Olarak Jargon ve Jandarma Örneği

Öz

Dil, içinde bulunduğu topluma uyum sağlayarak onunla birlikte gelişir ve değişir. Bu gelişim ve değişimin doğal sonucu olarak üst dilin içinde birçok farklı varyant oluşmaktadır. Bu alt diller yaş, cinsiyet, eğitim, meslek, inanç veya dünya görüşü gibi farklı etkenler ile şekillenmektedir. Dillerin bu alt kolları beslendikleri grup dinamikleri ve doğuş ilkelerine bağlı olarak farklı sosyolektler olarak ele alınmaktadır. Jargon/ meslek dili de bu alt dillerden biridir. Bağlı olduğu grubun etnik yapısı, yaş ya da cinsiyet gibi özelliklerinden arınarak o mesleği yapan bütün kişilerce kullanılan bu diller, belirli özelliklerle özel dil, gizli dil, argo gibi benzerlerinden ayrılmaktadır. Bu çalışma, jargonun sınırları ve benzerleri ile farkları konusuna odaklanmaktadır. Örnek olarak ise Jandarma Teşkilatında kullanılan dil kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Jargon, Argo, Terim, Toplumdilbilim, Jandarma Dili

Kaynakça

• Aksan, D., 2000. Her Yönüyle Dil ana Çizgileriyle Dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayını Nu: 439, ISBN: 978-975-16-0975-5, 86-92 sayfa, Ankara.
• Aydın, E., 2022. Savunma Sanayimizde Yerli ve Milli Askeri Araçlara Verilen Adlar. International Journal of Filologia, 7: 70-103.
• Bussmann, H., 2006. Dictionary of Language and Linguistics. Routledge, London & New York.
• Bülbül, F., 2011. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü’ndeki Askeri Terimler. Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Danışman; Seyfullah Türkmen, 6-254 sayfa, Yozgat.
• Çobanoğlu, Ö., 2002. Sanatsal Bir Dışavurum Formu Olarak Argo Kavramının Halk Bilimsel Çözümlemesi. Türk Kültüründe Argo, editörler; Emine Gürsoy Naskali ve Gülden Sağol, Sota Yayınları, 52 sayfa, Haarlem, Hollanda.
• Demir, N., 2002. Türkiye’de Özel Diller. Yeni Türkiye 43. Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı, I: 422-428.
• Doğan, A., 2020. Askerlik Terimleri Olarak Türkçe Sözlük’teki Rütbeler ve Unvanlar Üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 5(4): 1-25.
• Eker, S., 2006. Sü ve Sü: ile Yapılan Tarihi Askeri Terimler Üzerine Disiplinlerarası Bir İnceleme. Türkbilig, (12): 104- 133.
• Gül, E., 2014. Babürname’de Geçen Askeri Terimler Üzerine. Belleten, 62(1): 27- 103.
• Kılıç, O., 2020. Oğuz Grubu Türk Yazı Dillerinde Askeri Terimler ve Kavramlar (Rütbe, Birlik Adları, Çağdaş Silahlar). Journal of Oghuz Turkish Researches, 2(1): 52- 63.
• Korkmaz, Z., 2010. Gramer Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayını Nu: 575, ISBN: 978-975-16-3305-7, 24 sayfa, Ankara.
• Önler, Z., 2019. Bir Askeri Terim Olan Erat Sözcüğü Üzerine. Türkoloji Dergisi, 23(2): 245- 254.
• Sarıkaya, M. 2009. Gizli Dil ve Abdal Teber Geygelli Kimliği. Sayfa: 255-272, Kimlikler Lütfen, editör; Gönül Pultar). ODTÜ, ISBN: 9789944344784, Ankara.
• Şen, M., 2002. Argo Üzerine. Sayfa: 13-22, Türk Kültüründe Argo, editörler; Emine Gürsoy Naskali ve Gülden Sağol, Sota Yayınları, Haarlem, Hollanda.
• Turan, F., 2018. Eski Türkçeden Orta Türkçeye Askeri Rütbe ve Unvanlar. Journal of Turkish Language and Literature, 58(1): 155- 173.
• Tutar, A., İ. Erdoğan, 2017. Divanu Lugati’t-Türk’te Yer Alan Bazı Askeri Kavramlar. Journal of Islamic Research, 28(1): 446- 449.
• User, H.Ş., 2012. Eski Türk Yazıtlarında Politik ve Askeri Terimlerden Örnekler. Bilig, 60: 257-272.
• Üzüm, M. 2012. Çankırı Poşaları Dil ve Kültür Araştırması. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Yüksek Lisan Tezi, Danışman; Nurettin Demir, sayfa, Ankara.
• Varlık, A. B., 2013. Savaşı Tanımlamak: Terminolojik bir Yaklaşım. Avrasya Terim Dergisi, 1 (2): 114- 129.
• Yılmaz, S.A., 2018. Eski Türk Runik Harfli Metinlerdeki Askeri ve Siyasi Terimler İle Unvan Niteleyicilerin Özbek Türkçesindeki İzleri. International Journal of Humanities and Educiton, 4(7): 260- 296.