Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin (5. Sınıf) Değerler Eğitimi Yaklaşımıyla İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 59 - 78, 25.11.2017

Mehmet Gül

https://doi.org/10.32433/eje.344692

Cited By: 21

Öz

Değerler bireyin hayatı
anlamlandırmasında önemli bir kılavuzdur. Değer sayesinde birey iyiye ve
kötüye karar vermektedir. Bireyin kendi yaşam standartlarını belirlemesinde
ve toplumda var olan normlara ayak uydurma çabasına girmesinde değerler etkin
rol oynamaktadır. Öğrenciler değerleri aile, okul, çevre, medya gibi farklı
ortamlarda kazanmaktadır. Son yıllarda değerler eğitimine verilen önemle
birlikte eğitimin vazgeçilmez bir aracı olan ders kitaplarındaki değerlerin
varlığı merak edilen konulardan biri olmuştur. Günümüzde çocuklara
kazandırılması amaçlanan değerler özellikle okullarda ders kitaplarındaki
metinler aracılığıyla kazandırılmaya çalışılmaktadır Bu çalışmada Ortaokul
Türkçe 5. Sınıf Ders Kitabı’ ndaki değerler nitel araştırma yöntemlerinden doküman
incelemesi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Ders kitabındaki cümleler doküman
incelemesi çalışmasıyla incelenirken daha önceden Schwartz’ ın hazırlamış
olduğu değerler kod listesinden faydalanılmıştır. Kitaptaki değerlerin
istatistiksel bilgilerine ulaşabilmek için SPSS 22 programı kullanılmıştır.
Araştırma sonucuna göre değerlerin temalara dağılımında homojen bir yapı
görülmemiştir. Bazı değerler belirli temalarda çok yer alırken kimi değerlere
aynı temada yer verilmediği gözlemlenmiştir. Ders kitabının tamamındaki
değerlere baktığımızda en fazla yer verilen değerler evrenselcilik, başarı ve
hazcılıktır. Kitapta en az yer verilen değerlerse güç, uyma ve iyilikseverliktir.
Çalışma sonucuna göre temalarda yer alan değerlerin homojen şekilde dağılması
ve tema- değer uyumunun daha düzenli olması gerektiği önerilmiştir. Ayrıca
değerlere kitapta kazanım olarak yer verilirken özellikle Türk Milli
Eğitimi’nin genel amaçlarının dikkate alınması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler Eğitimi, Türkçe Eğitimi, kitap inceleme

An İnvestigation of Values in Turkish Textbook (5. th Grade) a Valuable Education Approach

Öz

Values
are significant guide to make sense of individual's life. The individual
decides on good and bad whereby them. They act an important role in
determining the standarts of individual's life and in their efforts to keep up
with norms existing in society. Students gain the values in family, in
environment, at school, on media. Recently existing of values in the textbooks
,which has been indispensable with the importance of values education, has
become one of the curious topics. Today the aimed values given to the children
are being tried to be acquired, especially in the textbooks at schools. In
this study, the values in the textbook of 5th grade Turkish classroom were
tried to be determined by the qualitative research methods. While textbook's
sentences were being examined using document review, were benefited from
values of codes made by Schwarts before. To obtain statistical knowledge of
value, SPSS 22 programme was used. According to the result of the research,
there is no homogeneous structure in the theme distribution of values. It is
seen that whereas some values take place in specific theme, others do not.
When we look at the values in the textbook, the most frequently used values
are universalism, success and happiness.The least value in the book is power,
fit and benevolence. According to the study result, it has been suggested that
the values in the themes should be distributed homogeneously and the theme-value
harmony should be more regular. Also,meanwhile 
the values presented in the book as a gain, it has been suggested that
especially the general aims of Turkish National Education should be
considered.

 

Anahtar Kelimeler

Values Education, Turkish Education, Course Book Review

Kaynakça

• Arthur, J. (2010). Citizens of character: New directions in character and values education. Andrews UK Limited.
• Çakır, P. (2013). “Türkçe Ders Kitaplarındaki Öykülerin Çocuğa Görelik İlkesi Açısından İncelenmesi.” Turkish Studies, Volume 8/1 Winter:453-462.
• Çapaoğlu, E. ve Okur, A. (2015). “Ortaokul Türkçe 8. Sınıf Ders Kitaplarındaki Şiirlerde Yer Alan Değerler.” Sakarya University Journal of Education, 5/3 (Aralık/December) ss. 90-104.
• Çelikpazu, E. ve Aktaş, E. (2011). “ MEB 6,7 ve 8. Sınıf Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi” Turkish Studies, Volume 6/2 Spring, p. 413-424.
• Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). “Türkçe Ders Kitaplarındaki (6–8) Metinlerin Değerler Bakımından İncelenmesi.” Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Engin, G.(2014). Türkçe ve beden eğitimi öğretim programları ile bütünleştirilmiş değerler eğitimi programının etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Çanakkale.
• Güven, A. Z. (2014), Değerler eğitimi ve Türkçe derslerinde değerlerin kullanımı, Konya: Palet yayınları.
• Hawkes, Neil, (2009). Values Education and Quality Teaching, Tery lovat, Ron Toomey (Ed.), Values and Quality Teaching at West Kidlington Primary School (s.105- 120). Callaghan.
• Hökelekli, H. (2011), Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kaplan, M. (2004), Kültür ve dil, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Lıckona, Thomas, (1991), Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility, New York: Bantam Books.
• MEB, İlköğretim türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar), (2006), Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, İlköğretim okulu ders kitaplarının değerlendirilmesi, (2008),Ankara: MEB Eğitimi Araştırma Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• MEB, Türkçe dersi (1-8. Sınıf) öğretim programı, ( 2015), Ankara: MEB Yayınları.
• MEB, Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul), (2017), Ankara: MEB Yayınları.
• Miles , M. B. & Huberman, M. (1994). Qulative data analysis: An expanded sourcebook (2. Baskı). Thousand oaks, CA: Sage.
• Schwartz, S. (1996). Values priorties and behavior: applying a theory of ıntegrated values systeem. erişim: http://www.palermo.edu/cienciassociales/psicologia/publicaciones/pdf/Psico2/2Psico%2007.pdf 20.12.2016 tarihinde erişildi.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat, B. Düzçay (Ed.), Ankara: Tudem Yayınevi.
• TDK, Türkçe sözlük, (2011), 11. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• UNESCO, http://www.unesco.org/education/tlsf/mods/theme_d/mod22.html?panel=3#top, 22 Kasım 2016’ da erişildi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.