ÖĞRETMEN ADAYLARININ DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİ DÜZEYLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 19, 17 - 27, 14.06.2021

Ömer Yılmaz

Öz

Araştırmanın genel amacı öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda örneklemi oluşturan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık beceri düzeyleri cinsiyet, yaş, sınıf, bölüm ve günlük teknolojiyi kullanma sürelerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Hakkari üniversitesi Eğitim fakültesinde öğrenim gören 207 öğretmen adayı üzerinde yürütülen bu araştırmada tarama modeli esas alınmıştır. Araştırma sonucunda dijital okuryazarlık beceri düzeyi ile cinsiyet, yaş ve teknolojiyi günlük kullanım süreleri değişkenine göre anlamlı fark bulunamamıştır. Araştırmada sınıf değişkeni açısından fark bulunmuş ve bu farkın 3.sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları ile 1.ve 2. Sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları arasında olduğu görülmüştür. Benzer şekilde bölüm değişkeni açısından da fark bulunmuştur. Belirlenen bu farkın İngilizce bölümü ile Sınıf, İlköğretim matematik ve Türkçe öğretmenliği bölümleri arasında; PDR bölümü ile Sınıf, İlköğretim Matematik ve Türkçe öğretmenliği bölümleri arasında; Türkçe öğretmenliği ile Sınıf öğretmenliği bölümü arasında olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı .954’tür.

Anahtar Kelimeler

Okuryazarlık, Dijital Okuryazarlık, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Aytaş, G. & Kaplan, K. (2017). Medya Okuryazarlığı Bağlamında Yeni Okuryazarlıklar, Journal of Kırşehir Education Faculty, C. XVII, S. 2.
• Aytaş, G. & Kaplan, K. (2017). Medya Okuryazarlığı Bağlamında Yeni Okuryazarlıklar, Journal of Kırşehir Education Faculty, C. XVII, S. 2.
• Baker, E. (2000). Integrating Literacy and Tool- Based Technologies, Computers In the Schools, 16:2,73-89.
• Baker, E. (2000). Integrating Literacy and Tool- Based Technologies, Computers In the Schools, 16:2,73-89.
• Bawden, D. (2008). Origins and Concepts of Digital Literacy. In C. Lankshear and M. Knobel (Eds.), Digital Literacy: Concepts, Policies and Practices. New York: Peter Lang.
• Bawden, D. (2008). Origins and Concepts of Digital Literacy. In C. Lankshear and M. Knobel (Eds.), Digital Literacy: Concepts, Policies and Practices. New York: Peter Lang.
• Carrington, V., & Robinson, M. (2009). Digital Literacies: Social Learning And Classroom Practices. London: SAGE Publications.
• Carrington, V., & Robinson, M. (2009). Digital Literacies: Social Learning And Classroom Practices. London: SAGE Publications.
• Castells, M. (2004). An Introduction to the Information Age. The Information Society Reader, Editör: Frank Webster, Londra: Routledge.
• Castells, M. (2004). An Introduction to the Information Age. The Information Society Reader, Editör: Frank Webster, Londra: Routledge.
• Churchill, N., Ping, L.Ç., & Oakley, G. & Churchill, D. (2008). Digital storytelling and digital literacy learning. International Conference on Information Communication Technologies in Education, Island.
• Churchill, N., Ping, L.Ç., & Oakley, G. & Churchill, D. (2008). Digital storytelling and digital literacy learning. International Conference on Information Communication Technologies in Education, Island.
• Çubukçu, A. & Bayzan, Ş.(2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, C. V: s. 148-174.
• Çubukçu, A. & Bayzan, Ş.(2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, C. V: s. 148-174.
• Çukurbaşı, B., İşbulan, O. & Kıyıcı, M., (2016), Tablet Bilgisayarların Eğitsel Kullanımının Kabulü: FATİH Projesine Eleştirel Bir Bakış, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 188.
• Çukurbaşı, B., İşbulan, O. & Kıyıcı, M., (2016), Tablet Bilgisayarların Eğitsel Kullanımının Kabulü: FATİH Projesine Eleştirel Bir Bakış, Eğitim ve Bilim, C. XLI, S. 188.
• Dikmen, M. & Tuncer, M. (2018). Bilgi Okuryazarlık Öz Yeterliği İnancı, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Üst Biliş Düşünme Becerileri Arasındaki İlişkiler. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13). ISSN:1302-7905.
• Dikmen, M. & Tuncer, M. (2018). Bilgi Okuryazarlık Öz Yeterliği İnancı, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Üst Biliş Düşünme Becerileri Arasındaki İlişkiler. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13). ISSN:1302-7905.
• Efimova, L. & Grudin, J. (2008). Crossing Boundaries: Digital Literacy in Enterprises. Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Efimova, L. & Grudin, J. (2008). Crossing Boundaries: Digital Literacy in Enterprises. Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eshet-Alkalai, Y., (2004), Digital Literacy: a Conceptual Framework for Survival Skills in the Digital Era, Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, C. XIII, S.1: s. 93-106.
• Eshet-Alkalai, Y., (2004), Digital Literacy: a Conceptual Framework for Survival Skills in the Digital Era, Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, C. XIII, S.1: s. 93-106.
• Evering, L.C. & Moorman,G. (2012). Rethinking Plagiarism in the Digital Age, Journal of Adolescent & Adult Literacy International Reading Association. 56(1) September (pp. 35–44).
• Evering, L.C. & Moorman,G. (2012). Rethinking Plagiarism in the Digital Age, Journal of Adolescent & Adult Literacy International Reading Association. 56(1) September (pp. 35–44).
• Gee, J. P & Hayes, E. R. ( 2011) Language and Learning in the Digital Age. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=CfurAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=Gee+ve+Hayes,+2011&ots=e7uW1FGOci&sig=3FOLk7AxF3VF1a4zS7Sxg85DAvg&redir_esc=y#v=onepage&q=Gee%20ve%20Hayes%2C%202011&f=false. (Erişim Tarihi. 27.12.2020).
• Gee, J. P & Hayes, E. R. ( 2011) Language and Learning in the Digital Age. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=CfurAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=Gee+ve+Hayes,+2011&ots=e7uW1FGOci&sig=3FOLk7AxF3VF1a4zS7Sxg85DAvg&redir_esc=y#v=onepage&q=Gee%20ve%20Hayes%2C%202011&f=false. (Erişim Tarihi. 27.12.2020).
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. New York: John Wiley.
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. New York: John Wiley.
• Gürtekin, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Tutumları ile Sosyalleşme Taktikleri ve Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürtekin, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Tutumları ile Sosyalleşme Taktikleri ve Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hamutoğlu,B., Canan Güngören, Ö., Kaya Uyanık, G. ve Gür Erdoğan, D., (2017), Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması, Ege Eğitim Dergisi, C. I, S. 18: s. 408-429.
• Hamutoğlu,B., Canan Güngören, Ö., Kaya Uyanık, G. ve Gür Erdoğan, D., (2017), Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması, Ege Eğitim Dergisi, C. I, S. 18: s. 408-429.
• Honan, E. (2008) Barriers To Teachers Using Digital Texts In Literacy Classrooms, Literacy, Volume 42, Number 1, April 2008, 36 – 43.
• Honan, E. (2008) Barriers To Teachers Using Digital Texts In Literacy Classrooms, Literacy, Volume 42, Number 1, April 2008, 36 – 43.
• Karasar, N.(2009). Bilimsel araştırma yöntemi (20. Baskı). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar, N.(2009). Bilimsel araştırma yöntemi (20. Baskı). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasu, M. & Arıkan, D. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım durumları ve medya okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17 (2), 549–566.
• Karasu, M. & Arıkan, D. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım durumları ve medya okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17 (2), 549–566.
• Karataş, İ. & Sözcü, Ö. (2013), Okul Yöneticilerinin FATİH Projesine İlişkin Farkındalıkları, Tutumları Ve Beklentileri: Bir Durum Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. XII, S. 47: s. 41-62.
• Karataş, İ. & Sözcü, Ö. (2013), Okul Yöneticilerinin FATİH Projesine İlişkin Farkındalıkları, Tutumları Ve Beklentileri: Bir Durum Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. XII, S. 47: s. 41-62.
• Knobel, M. (2011). Schools of education must fuel a digital revolution in teaching. Retrieved March 10, 2017, from Edutopia from: http://www.edutopia.org/digital-generationschools-educationtechnology.
• Knobel, M. (2011). Schools of education must fuel a digital revolution in teaching. Retrieved March 10, 2017, from Edutopia from: http://www.edutopia.org/digital-generationschools-educationtechnology.
• Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ve Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elâzığ Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ve Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elâzığ Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kul, S. (2020). Dijital Okuryazarlık ve Diğer Değişkenlerle İnternet Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 2020, 4(1):28-41. Kurudayıoğlu, M. & Tüzel, M. S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. TÜBAR, 28, 283-298.
• Kul, S. (2020). Dijital Okuryazarlık ve Diğer Değişkenlerle İnternet Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 2020, 4(1):28-41. Kurudayıoğlu, M. & Tüzel, M. S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. TÜBAR, 28, 283-298.
• Lankshare, C. & Knobel, M. (Eds.). (2008). Digital Literacies (pp.203-226). Newyork: Peter Lang Publishing.
• Lankshare, C. & Knobel, M. (Eds.). (2008). Digital Literacies (pp.203-226). Newyork: Peter Lang Publishing.
• Li, Y., & Ranieri, M. (2010). Are ‘digital natives’ really digitally competent? A study on Chinese teenagers. British Journal of Educational Technology, 41(6), 1029-1042. Maden, S., Banaz, E., & Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(1).
• Li, Y., & Ranieri, M. (2010). Are ‘digital natives’ really digitally competent? A study on Chinese teenagers. British Journal of Educational Technology, 41(6), 1029-1042. Maden, S., Banaz, E., & Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(1).
• Marsh, J., Hannon, P., Lewis, M., Ritchie, L. Young. (2017). Children’s Initiation Into Family Literacy Practices İn The Digital Age. Journal of Early Childhood Research;15(1): 47- 60.
• Marsh, J., Hannon, P., Lewis, M., Ritchie, L. Young. (2017). Children’s Initiation Into Family Literacy Practices İn The Digital Age. Journal of Early Childhood Research;15(1): 47- 60.
• Menzi, N., Çalışkan, E. & Çetin, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Teknoloji Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, January 2012, 2(1).
• Menzi, N., Çalışkan, E. & Çetin, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Teknoloji Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, January 2012, 2(1).
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
• Ocak, G. & Karakuş, G. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Öz-yeterlilik Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: 21, Sayı: 1, Mart 2019, 129-147.
• Ocak, G. & Karakuş, G. (2019). Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Öz-yeterlilik Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: 21, Sayı: 1, Mart 2019, 129-147.
• Özden, M. (2018). Digital Literacy Perceptions of the Students in the Department of Computer Technologies Teaching and Turkish Language Teaching. International Journal of Progressive Education; 14(4), 26-36.
• Özden, M. (2018). Digital Literacy Perceptions of the Students in the Department of Computer Technologies Teaching and Turkish Language Teaching. International Journal of Progressive Education; 14(4), 26-36.
• Özerbaş, M. A. & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, ISSN 2148-6999 Cilt-Volume 5, Sayı- Number 1, (2018) Mayıs.
• Özerbaş, M. A. & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, ISSN 2148-6999 Cilt-Volume 5, Sayı- Number 1, (2018) Mayıs.
• Ribble, M. and Bailey, G. (2007). Digital Citizenships in Schools. Washington: ISTE.
• Ribble, M. and Bailey, G. (2007). Digital Citizenships in Schools. Washington: ISTE.
• Sarsar, F. & Engin, G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının medya okur-yazarlık düzeylerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 165-176. Seferoğlu, S. S. & Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
• Sarsar, F. & Engin, G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının medya okur-yazarlık düzeylerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 165-176. Seferoğlu, S. S. & Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
• Som, S., & Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1).
• Som, S., & Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1).
• TDK (2020). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 27.12.2020).
• TDK (2020). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 27.12.2020).
• Thompson, P. (2013). The digital natives as learners: Technology use patterns and approaches to learning. Computers & Education, 65,12-33. Üstündağ, M. T., Güneş, E. & Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumları, Journal of Education and Future, 12, s.19-29.
• Thompson, P. (2013). The digital natives as learners: Technology use patterns and approaches to learning. Computers & Education, 65,12-33. Üstündağ, M. T., Güneş, E. & Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Durumları, Journal of Education and Future, 12, s.19-29.
• Vavik, L., & Salomon, G. (2015). Twenty first century skills vs. disciplinary studies. Handbook of Research on Technology Tools for Real-World Skill Development, 1, 1-12.
• Vavik, L., & Salomon, G. (2015). Twenty first century skills vs. disciplinary studies. Handbook of Research on Technology Tools for Real-World Skill Development, 1, 1-12.
• Voogt, J., Erstad, O., Dede, C., & Mishra, P. (2013). Challenges to learning and schooling in the digital networked world of the 21st century. Journal of Computer Assisted Learning, 29(5), 403-413. Webster, F. (2004). The Network Society, The Information Society Reader, Editör: Frank Webster, Londra: Routledge.
• Voogt, J., Erstad, O., Dede, C., & Mishra, P. (2013). Challenges to learning and schooling in the digital networked world of the 21st century. Journal of Computer Assisted Learning, 29(5), 403-413. Webster, F. (2004). The Network Society, The Information Society Reader, Editör: Frank Webster, Londra: Routledge.
• Withrow, F. (2004). Literacy in the digital age: Reading, writing, viewing, and computing. Lanham, MD: Scarecrow Education.
• Withrow, F. (2004). Literacy in the digital age: Reading, writing, viewing, and computing. Lanham, MD: Scarecrow Education.