Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Çalışmaları: Merkez-Çevre Yaklaşımı

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 0 - 0, 18.01.2017

Emre İşeri Nevra Esentürk

Öz

Dünya’da Uluslararası İlişkiler disiplininin yapısını merkez-çevre ilişkileri şekillendirmekte, bu durum ise disiplinin çevresinde kalan Türkiye’deki akademisyenleri kendi bölgelerine yönelik çalışmalar yapmaya yönlendirmektedir. Bu varsayımdan hareketle çalışma, Türkiye’deki akademisyenlerin bölgesel çalışmalar dergilerindeki yayınlarını mercek altına almakta ve ilgili yayınlarının ne tür Uluslararası İlişkiler disiplini bilgisini ürettiği sorusuna cevap aramaktadır. İlgili soruya cevap vermek için örneklem şu şekilde belirlenmiştir: 2009-2015 tarihlerinde SSCI kapsamında endekslenen Avrupa (Journal of Balkan and Near Eastern Studies ve Southeast European and Black Sea Studies) ve Ortadoğu (Middle Eastern Journal ve Mediterranean Politics) bölgeleriyle ilgili çalışmalara yer veren dergilerde yayınlanan Türkiye adresli makalelerdir. Daha sonra ilgili makaleler içerik analiziyle çeşitli ölçütler göz önünde bulundurularak – epistemoloji, yöntem, odak, alınan atıf- mercek altına alınmaktadır. Sonuçta ise, bölge çalışmaları adı altında yapılan Uluslararası İlişkiler çalışmalarının birçoğunun – salt Türkiye vaka çalışması olmasının yanı sıra ilgili yayınlara yapılan atıfların çoğunun Türkiye’den yapılmış olduğuna dayanarak- “Bölgeyi Dünya’ya anlatmak” yerine “Türkiye’yi Türkiye’ye” anlatmaktan ibaret olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu sorunun çözümü için makale, Uluslararası İlişkiler çalışmalarında çoklu vaka çalışmaları ve yöntemsel çeşitlilik önermektedir.   

Kaynakça

• Acharya, A. ve Buzan, B. (der.) (2010), Non-Western International Relations Theory: Perspectives on and beyond Asia (Batılı Olmayan Uluslararası İlişkiler Teorileri: Asya ve Ötesinde Yaklaşımlar), Routledge, Oxon.
• Aydın, M. ve Yazgan, K. (Kış 2013), “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Akademisyenleri Eğitim: Araştırma ve Uluslararası Politika Anketi – 2011”, Uluslararası İlişkiler, 9(36), 3-44.
• Aydınlı, E. ve Biltekin, G. (2016), “Time to Quantify Turkey’s Foreign Affairs: Setting Quality Standards for a Maturing International Relations Discipline”, International Studies Perspectives , http://dx.doi.org/10.1093/isp/ekv009 (Son Erişim tarihi 12.08.2016).
• Aydınlı, E. ve Mathew J. (2008), “Periphery Theorising for a Truly Internationalised Discipline: Spinning IR Theory out of Anatolia”, Review of International Studies, 34(4), 693-712.
• Aydınlı, E., Kurubaş, E. ve Özdemir, H. (2015). Yöntem, Kuram, Komplo; Türk Uluslararası İlişkiler Disiplininde Vizyon Arayışları. Küre Yayınları, İstanbul.
• Bilgin, P. (2005), “Uluslararası İlişkiler Çalışmalarında Merkez-Çevre: Türkiye Nerede?”, Uluslararası İlişkiler, 2(6), 3-12.
• Bilgin, P. ve Tanrisever, O. F. (2009), “A Telling Story of IR in the Periphery: Telling Turkey about the World, Telling the World about Turkey”, Journal of International Relations and Development, 12(2), 174-179.
• Cox, Robert W. (1981), “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millennium - Journal of International Studies, 10(2), 126–155.
• Gözen, R. (der.) (2014), Uluslararası İlişkiler Teorileri, İletişim, İstanbul.
• Griffiths, M., O'Callaghan T. ve C. Roach, S. (2008), International Relations: The Key Concepts, Routledge, London.
• Günay, D. ve İşeri, E. (2016), “Unexpected Persistence Amidst Enlargement Stasis: Usages of Europe in Turkey’s Nuclear Energy Debate”, South European Society and Politics, 1-19. http://dx.doi.org/10.1080/13608746.2016.1151128 (Son erişim 12.08.2016).
• Hoffmann, S. (1977), “An American Social Science: International Relations” , Daedalus, 1: 41-60.
• Holsti, K. J. (1985), The Dividing Discipline: Hegemony and Diversity in International Theory, Allen & Unwin, Winchester, MA.
• Jarvis, D. ve Crawford, R.(ed.) (2001), International Relations--still an American Social Science?: Toward Diversity in International Thought, State University of New York Press, New York.
• Mehmetçik, H. (2014), “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Çalışmaları ve Neden Batılı Olmayan bir Uluslararası İlişkiler Teorisi Yok? Sorusuna Cevap Aramak”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (50) : 243-258.
• Osiander, A. (2001), “Sovereignty, International Relations, and the Westphalian Myth, International Organization, 55(2): 251-287.
• Rumelili, B. (Güz 2009), “Uluslararası İlişkiler Teorisinde Yerel-Görüşlülük ve Doğu’nun Özneselliği”, Uluslararası İlişkiler, 6(23): 45-71.
• Smith, S. (2000), “The Discipline of International Relations: Still an American Social Science?”, The British Journal of Politics and International Relations, 2(3): 374-402.
• Somer, M. (2014), “Theory-Consuming or Theory-Producing?: Studying Turkey as a Theory-Developing Critical Case”, Turkish Studies, 15(4): 571-588.
• Şatana, N. S. (2015), “Uluslararası İlişkilerde Bilimsellik, Metodoloji ve Yöntem”, /Uluslararası İlişkiler, 12(46): 11-33.
• Teschke, B. (2003), The Myth of 1648: Class, Geopolitics, and the Making of Modern International Relations, Verso.
• Turton, H. L. (2013), The Sociology of a Diverse Discipline: International Relations, American Dominance and Pluralism, Doktora tezi, Exeter University, İngiltere.
• Ülman, B., Balta-Paker , E. ve Ağcan, M. A. (2011), “Uluslararası Fikri, Epistemolojik Yanılgı ve Eleştirel Gerçekliğin İmkânları”, Uluslararasi İlişkiler, 8(30):15-41.
• Waever, O., (1998), “The Sociology of a Not So International Discipline: American and European Developments in International Relations”, International Organization, 52(4): 687-727.
• Walt, S. M. (6.6.2011), “Is IR still ‘an American Social Science?’”, Foreign Policy, http://foreignpolicy.com/2011/06/06/is-ir-still-an-american-social-science/ (Son erişim 12.08.2016).
• Wight, M. (1960), “Why is There no International Theory?”, International Relations, 2(1): 35-48.
• Yalçınkaya, A. ve Efegil, E. (2009), “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Eğitiminde ve Araştırmalarında Teorik ve Kavramsal Yaklaşım Temelinde Yabancılaşma Sorunu”, Gazi Akademik Bakış, 3(5): 207-230.
• “Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Çalışmaları ve Eğitimi” Paneli Tutanakları, ODTÜ, Komşuluk, Geçmiş, Bugün ve Gelecek Konferansı (30 Haziran 2005) (Yaz 2005) Uluslararası İlişkiler, 2(6):131-147.