Yarışmacı Vücut Geliştirme Sporcularının Egzersiz Bağımlılığı Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 60 - 76, 30.09.2023

Yasin Akıncı , Ahmet Yapar

https://doi.org/10.47778/ejsse.1306472

Cited By: 1

Öz

Egzersiz bağımlılığı kişinin aşırı egzersiz yaptığı, fiziksel ve psikolojik olarak zarar gördüğü, iyilik halinin etkilendiği bir durumdur. Bu araştırmada yarışmacı vücut geliştirme sporcularının egzersiz bağımlık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kişisel Bilgi Formu ve Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği’ni (EBÖ) dolduran 23 kadın ve 126 erkek yarışmacı vücut geliştirme sporcusu oluşturmuştur. Sporcuların yanıtlarından elde edilen verilere göre sporcuların toplam egzersiz bağımlılık (TEB) puanları tamamının egzersiz bağımlısı olduğunu ve EBÖ’nün aşırı odaklanma ve duygu değişimi (AODD) alt boyutunda aşırı bağımlı, bireysel ve sosyal ihtiyaçların ertelenmesi (BSIE) ve tolerans gelişimi ve tutku (TGT) alt boyutlarında egzersiz bağımlısı olduklarını açığa çıkarmıştır. Yapılan analizler sonucunda cinsiyet, yaş, eğitim durumu, antrenman süresi, haftalık antrenman sayısı, spor yılı değişkenlerinde TEB seviyeleri ve alt boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Milli sporcu olma değişkenine göre TEB ve alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Tespit edilen bağımlılığın sebebi temel olarak sporcuların mükemmeliyetçilik algısı, sosyal fizik kaygısı ve sosyal kabul duygusu gibi kavramlar ile açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Egzersiz, Spor, Vücut geliştirme, Yarışmacı sporcu

Teşekkür

Yasin Şahin'e ve Murat Yılmazer'e Bu veri toplanma aşamasındaki katkılarından dolayı teşekkürlerimi buradan iletmek isterim.

Examining the Exercise Addiction Levels of Competitive Bodybuilders

Öz

Exercise addiction is a condition in which a person exercises excessively, suffers physically and psychologically, and affects well-being. In this study, it was aimed to examine the exercise addiction levels of competitive bodybuilders. The research group consisted of 23 female and 126 male competitive body building athletes who filled out the Personal Information Form and Exercise Addiction Scale (EBÖ). According to the data obtained from the responses of the athletes, the total exercise addiction (TEB) scores of the athletes indicate that all of them are exercise dependent, and in the extreme focus and mood swing (AODD) sub-dimension of the EBÖ, the overdependence, the delay of individual and social needs (BSIE) and the development of tolerance and passion (TGT) revealed that they were addicted to exercise in their sub-dimensions. As a result of the analyses made, significant differences were found in TEB levels and sub-dimensions in the variables of gender, age, educational status, training duration, number of weekly trainings, and year of sport. According to the variable of being a national athlete, no statistically significant difference was found in TEB and its sub-dimensions. The detected addiction is mainly explained by the athletes' perception of perfectionism, social physique anxiety, and the sense of social acceptance.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Exercise, Sports, Bodybuilding, Competitive athlete

Kaynakça

• Alías-García, A., Ferriz, R., & Moreno-Murcia, J. A. (2013). Spanish adaptation and validation of the exercise addiction inventory (EAI). Psicothema, 25(3)377-383. https://doi.org/10.7334/psicothema2013.21
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2001) Psikiyatride hastalıkların tanımlanması ve sınıflandırılması elkitabı. Yeniden gözden geçirilmiş dördüncü baskı (DSM-IV-TR) (Çev. ed.: E Köroğlu), Hekimler Yayın Birliği.
• Ashby, J. S., & Bruner, L. P. (2005). Multidimensional perfectionism and obsessive-compulsive behaviors. Journal of College Counseling, 8(1), 31-40. https://doi.org/10.1002/j.2161-1882.2005.tb00070.x
• Baggish, A. L., Weiner, R. B., Kanayama, G., Hudson, J. I., Lu, M. T., Hoffmann, U., & Pope Jr, H. G. (2017). Cardiovascular toxicity of illicit anabolic-androgenic steroid use. Circulation, 135(21), 1991-2002. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.116.026945
• Bamber, D. J., Cockerill, I. M., Rodgers, S., & Carroll, D. (2003). Diagnostic criteria for exercise dependence in women. British Journal of Sports Medicine, 37(5), 393-400. http://dx.doi.org/10.1136/bjsm.37.5.393
• Batuhan, B., ve Aydın, A. D. (2020). Elit yüzme sporcularının egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 399-412. https://doi.org/10.31680/gaunjss.805038
• Bavlı, Ö., Kozanoğlu, M. E., ve Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, 13(2), 150-153.
• Beaton, A. A., Funk, D. C., & Alexandris, K. (2009). Operationalizing a theory of participation in physically active leisure. Journal of Leisure Research, 41(2), 175-203. https://doi.org/10.1080/00222216.2009.11950165
• Berczik, K., Szabó, A., Griffiths, M. D., Kurimay, T., Kun, B., Urbán, R., & Demetrovics, Z. (2012). Exercise addiction: Symptoms, diagnosis, epidemiology, and etiology. Substance Use &Misuse, 47(4), 403-417. https://doi.org/10.3109/10826084.2011.639120
• Birgönül, Y. (2019). Tenis sporuna yönelik egzersiz bağımlılığı ve huzur ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Balıkesir
• Blaydon, M. J., & Lindner, K. J. (2002). Eating disorders and exercise dependence in triathletes. Eating Disorders, 10(1), 49-60. http://dx.doi.org/10.1080/106402602753573559
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi.
• Cafri, G., Thompson, J. K., Ricciardelli, L., Mc Cabe, M., Smolak, L., & Yesalis, C. (2005). Pursuit of the muscular ideal: Physical and psychological consequences and putative risk factors. Clinical Psychology Review, 25(2), 215-239. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2004.09.003
• Celal, O., ve Aktop, A. (2014). Üniversite öğrencilerinin egzersiz öz yeterlik düzeyleri ve egzersiz davranış değişim basamaklarının incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 2), 287-300. https://doi.org/10.14486/IJSCS201
• Cella, S., Iannaccone, M., ve Cotrufo, P. (2012). Muscle dysmorphia: A comparison between competitive bodybuilders and fitness practitioners. Journal of Nutritional Therapeutics, 1(1), 12-18. https://doi.org/10.6000/1929-5634.2012.01.01.2
• Cicioğlu, H. İ., Demir, G. T., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioural sciences. Academic Press.
• Cook, C. A. (1996). The psychological correlates of exercise dependence in aerobics instructors. Master Thesis, University of Alberta, Faculty of Graduate Studies, Edmonton.
• Corazza, O., Simonato, P., Demetrovics, Z., Mooney, R., van de Ven, K., Roman-Urrestarazu, A., … & Santacroce, R. (2019). The emergence of exercise addiction, body dysmorphic disorder, and other image-related psychopathological correlates in fitness settings: A cross sectional study. PloSOne, 14(4), e0213060. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0213060
• Costa, S., Cuzzocrea, F., Hausenblas, H. A., Larcan, R., & Oliva, P. (2012). Psychometric examination and factorial validity of the Exercise Dependence Scale-Revised in Italian exercisers. Journal of Behavioral Addictions, 1(4), 186-190. https://doi.org/10.1556/jba.1.2012.009
• Costa, S., Hausenblas, H. A., Oliva, P., Cuzzocrea, F., & Larcan, R. (2013). The role of age, gender, mood states and exercise frequency on exercise dependence. Journal of Behavioral Addictions, 2(4), 216-223. https://doi.org/10.1556/jba.2.2013.014
• Demirel, H. G., ve Cicioğlu, H. İ. (2020). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 242-254. https://doi.org/10.31680/gaunjss.737158
• Furst, D. M., & Germone, K. (1993). Negative addiction in male and female runners and exercisers. Perceptual and Motor Skills, 77(1), 192-194. https://doi.org/10.2466/pms.1993.77.1.192
• Fussell, S. W. (2015). Muscle: Confessions of an unlikely bodybuilder. Open Road Media.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Hale, B. D., Roth, A. D., De Long, R. E., & Briggs, M. S. (2010). Exercise dependence and the drive for muscularity in male bodybuilders, power lifters, and fitness lifters. Body Image, 7(3), 234-239. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2010.02.001
• Hale, B. D., Diehl, D., Weaver, K., & Briggs, M. (2013). Exercise dependence and muscle dysmorphia in novice and experienced female bodybuilders. Journal of Behavioral Addictions, 2(4), 244-248. https://doi.org/10.1556/jba.2.2013.4.8
• Hart, E. A., Leary, M. R., & Rejeski, W. J. (1989). Tie measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11(1), 94-104. https://doi.org/10.1123/jsep.11.1.94
• Hausenblas, H. A., & Downs, D. S. (2002a). Exercise dependence: A systematic review. Psychology of Sport and Exercise, 3(2), 89-123. https://doi.org/10.1016/S1469-0292(00)00015-7
• Hausenblas, H. A., & Downs, D. S. (2002b). How much is too much? The development and validation of the exercise dependence scale. Psychology and Health, 17(4), 387-404. https://doi.org/10.1080/0887044022000004894
• Hausenblas, H. A., & Fallon, E. A. (2002). Relationship among body image, exercise behavior, and exercise dependence symptoms. International Journal of Eating Disorders, 32(2), 179-185. https://doi.org/10.1002/eat.10071
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavuran, K., Bozkurt, T. M., & Dursun, M. (2020). Addiction to exercise of professional and amateur football players comparison of levels. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(4), 809-820. https://doi.org/10.26579/jocress.408
• Kilic, S. (2014). Etki büyüklüğü. Journal of Mood Disorders, 4(1), 44-46. https://doi.org/10.5455/jmood.20140228012836
• Kohl, H. W., Craig, C. L., Lambert, E. V., Inoue, S., Alkandari, J. R., Leetongin, G., & Kahlmeier, S. (2012). The pandemic of physical inactivity: global action for public health. The Lancet, 380(9838), 294-305. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60898-8
• Lambert, C. P., Frank, L. L., & Evans, W. J. (2004). Macronutrient considerations for the sport of bodybuilding. Sports Medicine, 34(5), 317-327. http://dx.doi.org/10.2165/00007256-200434050-00004
• Lichtenstein, M. B., & Hinze, C. J. (2020). Exercise addiction. In Essau C.A., & Delfabbro P., H. (Eds.), Adolescent addiction (2. Edition. pp. 265-288). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818626-8.00010-4
• Lichtenstein, M. B., & Jensen, T. T. (2016). Exercise addiction in CrossFit: Prevalence and psychometric properties of the Exercise Addiction Inventory. Addictive Behaviors Reports, 3, 33-37. https://doi.org/10.1016/j.abrep.2016.02.002
• Lichtenstein, M. B., Larsen, K. S., Christiansen, E., Støving, R. K., & Bredahl, T. V. G. (2014). Exercise addiction in team sport and individual sport: Prevalences and validation of the exercise addiction inventory. Addiction Research & Theory, 22(5), 431-437. https://doi.org/10.3109/16066359.2013.875537
• Marques, A., Peralta, M., Sarmento, H., Loureiro, V., Gouveia, É. R., & Gaspar de Matos, M. (2019). Prevalence of risk for exercise dependence: A systematic review. Sports Medicine, 49, 319-330. http://dx.doi.org/10.1007/s40279-018-1011-4
• Minarik, M. L., & Ahrens, A. H. (1996). Relations of eating behavior and symptoms of depression and anxiety to the dimensions of perfectionism among undergraduate women. Cognitive Therapy and Research, 20, 155-169.
• Nazligül, M. D., ve Yilmaz, A. E. (2019). Oyun bağımlılığı ve egzersiz bağımlılığına davranışsal bağımlılık çerçevesinden bakış. Bağımlılık Dergisi, 20(2), 97-108.
• Ögel, K. (2010). Bağımlılık tedavisine bakış. İçinde K. Ögel (Ed.), Bağımlılıkta Tıbbi ve Psikososyal Tedavi, Karakter Color.
• Pallanti, S., Bernardi, S., & Quercioli, L. (2006). The shorter promis questionnaire and the internet addiction scale in the assessment of multiple addictions in a high-school population: Prevalence and related disability. CNS Spectrums, 11(12), 966-974. https://doi.org/10.1017/S1092852900015157
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. SAGE.
• Polat, C., ve Şimşek, K. Y. (2015). Spor merkezlerindeki bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi: Eskişehir ili örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 354-369. https://doi.org/10.16992/ASOS.765
• Pope Jr, H. G., Wood, R. I., Rogol, A., Nyberg, F., Bowers, L., & Bhasin, S. (2014). Adverse health consequences of performance-enhancing drugs: An endocrine society scientific statement. Endocrine Reviews, 35(3), 341-375. https://doi.org/10.1210/er.2013-1058
• Sadıq, B. J. (2018). Kickboks, taekwondo ve muay thai sporcularının egzersiz bağımlılığının araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisan tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Entitüsü, Beden Eğitimi ve Spor ABD, Elazığ.
• Salvador, R., Frontini, R., Ramos, C., Lopes, P., Oliveira, J., Maia, J., & Monteiro, D. (2022). Exercise dependence and anxiety in cross-trainers, bodybuilders and gym exercisers during COVID19. Perceptual and Motor Skills, 129(4), 1210-1225. https://doi.org/10.1177/00315125221098326
• Schoenfeld, B. J., Alto, A., Grgic, J., Tinsley, G., Haun, C. T., Campbell, B. I., ... & Trexler, E. T. (2020). Alterations in body composition, resting metabolic rate, muscular strength, and eating behavior in response to natural bodybuilding competition preparation: A case study. The Journal of Strength & Conditioning Research, 34(11), 3124-3138. http://dx.doi.org/10.1519/JSC.0000000000003816
• Skemp, K. M., Mikat, R. P., Schenck, K. P., & Kramer, N. A. (2013). Muscle dysmorphia: Risk may be influenced by goals of the weightlifter. The Journal of Strength & Conditioning Research, 27(9), 2427-2432. http://dx.doi.org/10.1519/JSC.0b013e3182825474
• Smith, D., & Hale, B. (2005). Exercise-dependence in bodybuilders: Antecedents and reliability of measurement. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 45(3), 401-408.
• Szabo, A. (2003). Physical activity and psychological well-being. Routledge.
• Szabo, A., & Griffiths, M. D. (2007). Exercise addiction in British sport science students. International Journal of Mental Health and Addiction, 5(1), 25-28. http://dx.doi.org/10.1007/s11469-006-9050-8
• Tekkurşun-Demir, G., Hazar, Z., ve Cicioğlu, H.İ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Education Journal, 26(3), 865-874. http://dx.doi.org/10.24106/kefdergi.413383
• Türkiye Vücut Geliştirme, Fitness ve Bilek Güreşi Federasyonu. (2022). Şampiyonalar. 26,11,2022 https://tvgfbf.gov.tr/sampiyonalar-26
• Uçar, S. A. (2019). Yetişkinlerde egzersiz bağımlılığı ile narsisizm arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor ABD, Bursa
• Uzun, U. (2019). Spor bilimleri eğitimi alan yükseköğretim öğrencilerinin egzersiz bağımlılığının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rekreasyon Yönetimi ABD, Edirne.
• Zeulner, B., Ziemainz, H., Beyer, C., Hammon, M., & Janka, R. (2016). Disordered eating and exercise dependence in endurance athletes. Advances in Physical Education, 6(2), 76-87. http://dx.doi.org/10.4236/ape.2016.62009
• Ziemainz, H., Stoll, O., Drescher, A., Erath, R., Schipfer, M., & Zeulner, B. (2013). Die gefährdung zur sportsucht in ausdauersportarten. German Journal of Sports Medicine, 64(2),57-64.