TRADITIONAL RESIDENTIAL ARCHITECTURE: AN INVESTIGATION OF TEKİRDAĞ ERTUĞRUL NEIGHBORHOOD

Yıl 2022, , 89 - 107, 30.12.2022

Gökben Pala Azsöz

https://doi.org/10.58317/eksen.1142364

Öz

Located on the coast of Marmara Sea, Tekirdağ has a high market share due to its railway services and the D 110 Highway. The fact that Tekirdağ Namık Kemal University campus is located at the entrance of the city in the direction of Istanbul has created a positive momentum on the economic and socioeconomic conditions of the city. Being located between Dardanelles and Istanbul straits, it also has a strategic importance as a connection between Asia and Europe. In addition, due to its location as a port city, it has been a home to a diversity of cultures throughout the history.
This study focuses on the typology of traditional houses in Tekirdag city, Suleymanpasa County, Ertuğrul neighborhood. It investigates the latest statuses of these gradually-destroyed-houses and dwellings, in addition to their morphological characteristics, plan characteristics, structural elements and materials in terms of facade elements and layouts. Furthermore, the study aims at establishing an archive of the traditional urban fabric through photographing and documenting interiors, facades and important details of these houses. Therefore, this study creates many visual documents to produce knowledge on the traditional urban fabric. The next goal of this study is to contact relevant local authorities to bring restoration practices to the agenda and thus ensure the sustainability of the traditional urban fabric.

Anahtar Kelimeler

Traditional housing, Residential architecture, Spatial characteristics, Tekirdağ traditional houses

GELENEKSEL KONUT MİMARİSİ: TEKİRDAĞ ERTUĞRUL MAHALLESİ İNCELEMESİ

Öz

Marmara Denizi’nin kıyısında yer alan Tekirdağ, sahip olduğu demiryolu ve D 110 Karayolu sayesinde pazar payı yüksek bir kenttir. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi yerleşkesinin, kentin İstanbul istikametinin girişinde konumlanmış olması, kentin ekonomik ve sosyoekonomik düzeyinde olumlu bir ivme yaratmıştır. Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan Çanakkale ve İstanbul Boğazları arasında kalmasıyla da stratejik bir öneme sahiptir. Ayrıca, bir liman kenti olarak konumu nedeniyle, tarih boyunca pek çok kültüre ev sahipliği yapmıştır.
Bu çalışmada, Tekirdağ kenti, Süleymanpaşa İlçesi, Ertuğrul Mahallesi’nde yer alan geleneksel konutların tipolojisine yer verilmiştir. Giderek yok olan bu konutların son durumları, morfolojik özellikleri, plan özellikleri, yapı elemanları ve malzemeleri, cephe elemanları ve düzenleri bakımından araştırılarak incelenmiştir. Ayrıca, bu tarihi evlerin iç mekanlarının, cephelerinin ve önemli detaylarının fotoğraflarının çekilerek belgelenmesi ile, geleneksel dokuya ait bir arşiv oluşturulması amaçlanmıştır. Böylece, kentin geleneksel dokusunun mimarisi hakkında bilgi üreten bu çalışmada, pek çok görsel belge de oluşturulmaktadır. Çalışmanın bir sonraki hedefi ise ilgili yerel yönetimlerle iletişime geçilerek restorasyon uygulamalarının gündeme getirilmesini ve bu sayede geleneksel dokunun sürdürülebilirliğini sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel konut, Konut mimarisi, Mekânsal özellikler, Tekirdağ geleneksel konutları

Kaynakça

• Ateş, H. (2009). Kuzey Marmara Sahilleri ve ard alanında şehirleşmenin tarihi süreci: XVI.-XVII. Yüzyıllarda Tekirdağ ve Yöresi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Web adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ayhan, S. (2011). Tekirdağ ve ilçelerindeki Türk devri yapıları (XIV-XVI. yüzyıl). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Web adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Besli, E. (2019) Geleneksel Türk Evi mimarisinin incelenmesi: Düzce – Konuralp örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Düzce Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Düzce. Web adresinden 14.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bozkurt, S.G. (2013). 19. Yüzyılda Osmanlı konut mimarisinde iç mekân kurgusunun Safranbolu Evleri örneğinde irdelenmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 62(2) ss.37-70.
• Çevik, H. (1949). Tekirdağ tarihi araştırmaları. İstanbul: Tekirdağ Valiliği Yayınları.
• Doğan, C. (2016). Tekirdağ kent merkezindeki son dönem Osmanlı kamu yapıları (XIX.-XX. yy.). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Web adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Eldem, S. H. (1984-1987). Türk Evi, I-III. Cilt. İstanbul: T.A.Ç. Vakfı, Güzel Sanatlar Matbaası A.Ş.
• Gümüş, Ö. (2007). Geleneksel Tekirdağ evlerinin iç mekân analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi, Ankara. Web adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• İl Yıllığı (1973). Cumhuriyetin 50. Yılında Tekirdağ. İstanbul: TEM Ofset Matbaası.
• Ören, S.I. (1996). Geleneksel Urfa evleri: Eski kent merkezinin bir kısmının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Web adresinden 14.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Özaba, F. (2018). 17. Yüzyıl başına ait Şer'iyye siciline göre Tekirdağ'da sosyal ve ekonomik hayat: Kaynak ve değerlendirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ. Web adresinden 22.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Pala Azsöz, G. (2020). Tekirdağ Kişisel Arşivi.
• Satkın, M. (1996). Tekirdağ Eski Ahşap Evleri. Tekirdağ: Sevil Cilt Yayınevi.
• Satkın, M. (2012). Osmanlı Dönemi Tekirdağ Evleri. Tekirdağ: T.C. Tekirdağ Valiliği.
• Serez, M. (1993). Tekirdağ ve Çevresi Vakfiyeleri. İstanbul: Tekirdağ Valiliği Yayınları.
• Sümer, M. (1970). Tekirdağ’ın Eski Günleri, Tekirdağ Halk Eğitimi Yayınları I. İstanbul: Yeni Hamle Matbaası.
• Şık, B. (2013). Tekirdağ’da geleneksel ahşap konutların malzeme sorunları ve koruma yöntemleri üzerine bir metodoloji çalışması: Tekirdağ’dan bir konut örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Web adresinden 10.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Trakyanet, (2022). Tarihi Yapılar: Tekirdağ. Web adresinden 27.06.2022 tarihinde erişildi: https://www.trakyanet.com/trakya/tekirdag/tekirdag/11-tarihi-yapilar.html
• Turgutlugil, G. (2019). Pasif enerji üretimi açısından tekirdağ geleneksel konut mimarisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Edirne. Web adresinden 22.03.2022 tarihinde erişildi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yandex haritalar, (2022). Tekirdağ kenti Süleymanpaşa ilçesi Ertuğrul Mahallesi haritası. Web adresinden 26.06.2022 tarihinde erişildi: https://yandex.com.tr/harita/200216/suleymanpasa/geo/ertugrul_mah_/2215943002/?from=tabbar&ll=27.512280%2C40.975493&source=serp_navig&z=16