Toplum 5.0 Kavramları Bağlamında Türkiye'deki Araba Markalarına Ait Reklamların İçerik Analizi

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 42, 27.12.2023

Esma Altınok

Öz

Dördüncü sanayi devrimi olan Endüstri 4.0’ı temellendirerek ortaya çıkan Toplum 5.0 kavramı, gelişen ve hayatımızda büyük bir yer edinen teknolojilerin insan hayatına nasıl uyarlanabileceği sorusuyla yola çıkmıştır ve yapay zeka sistemleriyle toplumu geliştirmek amaçlanmıştır. Japonya’da ortaya çıkan ve birçok alanda uygulaması olan bu kavram, dünyada henüz çok yaygınlaşmış değildir. Bir bilgiyi insanlara ulaştırmanın en iyi yollarından birisi ise reklam filmleridir. Araştırma çalışmasında; kavramın Türkiye’deki yansımasının incelenmesi bakımından, Japonya’ya ait araba markalarının Türkiye’deki reklam filmlerinin içerik analizi yapılarak Toplum 5.0’ı temellendiren kategoriler kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Türkiye’de henüz Toplum 5.0 kavramının olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplum 5.0, Endüstri 4.0, sürdürülebilir kalkınma hedefleri, ağ sistemleri, reklam

Kaynakça

• Akın, N., Mayatürk-Akyol, E., Sürgevil-Dalkılıç, O. (2021). Akademik Yayınlar Işığında Toplum 5.0 Kavramına İlişkin Bir Değerlendirme, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 577-593.
• Aksoy, S. (2017). Değişen Teknolojiler ve Endüstri 4.0: Endüstri 4.0’ı Anlamaya Dair Bir Giriş, SAV Katkı, 4, 34-44.
• Aktan, C. C., Tunç, M. (1998). Bilgi Toplumunun Doğuşu ve Gelişimi, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat: 118-134.
• Arı, E.S. (2021). Süper Akıllı Toplum: Toplum 5.0, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 455-479.
• Arklan, Ü., Taşdemir, E. (2008). Bilgi Toplumu ve İletişim: Bilginin Yayılması Sürecinde Kitle İletişim Araçları ve İnternet, Selçuk İletişim, 5(3), 67-80.
• Azuma, R. T. (1997). A Survey of Augmented Reality, Presence: Teleoperators and Virtual Environments, 6(4), 355-385.
• Bayraç, H. N. (2003). Yeni Ekonomi’nin Toplumsal, Ekonomik ve Teknolojik Boyutları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 41-62.
• Bensalem, S., Gallien, M., Ingrand, F., Kahloul, I., Thanh-Hung, N. (2009). Designing Autonomous Robots, IEEE Robotics & Automation Magazine, 16(1), 67-77.
• Canlıoğlu, G. (2008). Değişen Toplum Yapılarında Bilginin Değişen Konumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çelen, S. (2017). Sanayi 4.0 ve Simülasyon, International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 1(1), 9-26.
• Çelik, K. (2021). Bulut Bilişim Teknolojileri, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 436-450.
• Derya, H. (2018). Endüstri Devrimleri ve Endüstri 4.0, GÜ İslahiye İİBF Uluslararası E-Dergi, 2(2), 1-20.
• Duman, M. Ç. (2022). Toplum 5.0: İnsan Odaklı Dijital Dönüşüm, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi/Journal of Social Policy Conferences, 82, 309-336.
• Elden, M. (2022). Reklam ve Reklamcılık, İstanbul: Say Yayınları.
• Er, H., Turan, S., Kaymakcı, S. (2021). Toplum 5.0 Sürecinin Gelişimi ve Eğitime Etkisinin Değerlendirilmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 27-66.
• Erdil, T. S. , Uzun, Y. (2010). Marka Olmak, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Ersan, M. (2022). Reklam Tasarımında Bir Görsel Anlatım Yöntemi Olarak Kişileştirme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1739-1753.
• Ersoy, A. R. (2016). SIEMENS’in Endüstri 4.0’a Bakışı ve Çalışmaları, Elektrik Mühendisliği Odası, 459, 48.
• Ferreira, C. M., Serpa, S. (2018). Society 5.0 and Social Development: Contributions to a Discussion, Management and Organizational Studies, 5(4), 26-31.
• Fırat, O. Z., Fırat, S. Ü. (2017). Endüstri 4.0 Yolculuğunda Trendler ve Robotlar, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(2), 211-223.
• Fukuyama, M. (2018). Society 5.0: Aiming for a New Human-Centered Society, Japan SPOTLIGHT, July/August, 47-50.
• Giannias, D. A. (1999). Market Positioning of Differentiated Products, International Journal of the Economics of Business, 6, 29-39.
• Harayama, Y. (2017). Society 5.0: Aiming for a New Human-Centered Society: Japan’s Science and Technology Policies for Addressing Global Social Challenges, Hitachi Review, 66(6), 8-13.
• Hozdić, E. (2015). Smart Factory for Industry 4.0: A Review, International Journal of Modern Manufacturing Technologies, 7, 28-35.
• İnce, M., Uygurtürk, H. (2019). Marka Kimliği, Marka Kişiliği, Marka İmajı ve Marka Konumlandırma Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İnceleme, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 224-240.
• Kotler, P. (2023). A’dan Z’ye Pazarlama, İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Laghari, A. A., Wu, K., Laghari, R. A., Ali, M., Khan, A. A. (2021). A Review and State of Art of Internet of Things (IoT), Archives of Computational Methods in Engineering, 1-19.
• Lasi, H., Fettke, P., Kemper, H. G., Feld, T., Hoffmann, M. (2014). Industry 4.0, Business & Information Systems Engineering, 6, 239-242.
• Manuri, F., Sanna, A. (2016). A Survey on Applications of Augmented Reality, ACSIJ Advances in Computer Science: an International Journal, 5(1), 18-27.
• Metin, O., Ünal, Ş. (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 273-294.
• Nahavandi, S. (2019). Industry 5.0’a Human-Centric Solution, Sustainability, 11(16), 1-13.
• Okan-Gökten, P. (2018). Karanlıkta Üretim: Yeni Çağda Maliyet Kapsamı, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 880-897.
• Önday, Ö. (2019). Japan’s Society 5.0: Going Beyond Industry 4.0, Business and Economics Journal, 10(2), 1-6.
• Özaltun, G. Çeken, B. (2020). Reklamlarda Yaratıcı Sürecin Grafik Tasarım Eğitimindeki Önemi ve Reklam Çözümlemeleri, Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences, 6(28), 1064-1087.
• Özden, A. T. (2022), World From 1.0 To 5.0: Web, Marketing, Industry and Society 1.0’dan 5.0’a Dünya: Web, Pazarlama, Endüstri ve Toplum, Journal of Business in The Digital Age, 5(1), 29-44.
• Sağlam, Y. (2018). Toplumsal Bütünün Uzun Dönemli Yapılanışı ve Türkiye Ekonomisi, Econder International Academic Journal, 2(1), 73-81.
• Saracel, N., Aksoy, I. (2020). Toplum 5.0: Süper Akıllı Toplum, Social Sciences Research Journal, 9(2), 26-34.
• Süer, S. (2022). Marka Güveni, Marka İmajı ve Marka Değerinin Marka Evangelizmi Üzerindeki Etkisi: E-Ticaret Markaları Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(6), 253-280.
• Taşkıran, N. Ö., Bolat, N (2013). Reklam ve Algı İlişkisi: Reklam Metinlerinin Alımlanmasında Duyu Organlarının İşlevleri Hakkında Bir İnceleme, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1) 49-70.
• Ural, A., Kılıç, İ. (2021). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, A. (2018). Endüstri 4.0 ve Akıllı Fabrikalar, Sakarya University Journal of Science, 22(2), 546-556.
• Yazgan, Ç. (2010). Tarihi Süreç İçerisinde Toplum-Çevre İlişkileri ve Çevre Sorunlarının Ortaya Çıkışı, Humanities Sciences, 5(2), 227-244.
• Yazıcı, A. (2016). Endüstri 4.0 ve Otonom Robotlar, Elektrik Mühendisliği Odası, 459, 39.
• Yazıcı, E., Düzkaya, H. (2016). Endüstri Devriminde Dördüncü Dalga ve Eğitim: Türkiye Dördüncü Dalga Endüstri Devrimine Hazır mı? Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 7(13), 49-88.
• Záklasník, M., Putnová, A. (2019). Digital Society – Opportunity or Threat? Case Studies of Japan and the Czech Republic, Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 67(4), 1085-1095.
• Wolniak, R. (2023). Industry 5.0 – Characteristic, Main Principles, Advantages and Disadvantages, Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization & Management, (170), 663-678.
• WEB Kaynakları
• Birleşmiş Milletler Türkiye. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. https://turkiye.un.org/tr/sdgs Erişim Tarihi: 14.06.2023.
• Develi, H. (2017). Endüstri 4.0’dan Toplum 5.0’a, https://www.dunya.com/kose-yazisi/endustri-40dan-toplum-50a/389146 Erişim Tarihi: 15.06.2023.
• Honda Türkiye. (2018). Beklediğinize Değdi! Civic Sedan Dizel Yollarda [Video]. YouTube.
• https://www.youtube.com/watch?v=Q-ITg60tut4 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2018). CR-V: Hislerinizi Harekete Geçirin [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=fRY827grSHk Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2019). Honda CR-V Hybrid [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=-ZV7byIcZsM Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2019). Honda Civic- İçinde Fazlası Var [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=2rO4czTIplE Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2020). Honda HR-V Sport [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=X1WoQsxXdmY Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2021). Honda Jazz e: HEV- Yenilenen Hibrit Deneyimi, Yepyeni Hisler. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=AtHQ1p-fNo8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Honda Türkiye. (2021). Honda City Ne İstediğini Bilenlere [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=4Jc18vCuGTo Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Keidanren (Japan Business Federation). (2018). Society 5.0- CoCreating the Future, Keidanren Policy & Action, https://www.keidanren.or.jp/en/policy/2018/095_proposal.pdf, Erişim tarihi: 15.06.2023.
• Keidanren (Japan Business Federation). (2016). Toward Realization of the New Economy and Society, Reform of the Economy and Society by the Depening of “Society 5.0”. https://www.keidanren.or.jp/en/policy/2016/029_outline.pdf Erişim Tarihi: 14.12.2023.
• Lexus Türkiye. (2017). Lükse Dair Bildiklerinizi Unutun, Artık Lexus Türkiye’de [Video]. YouTube.
• https://www.youtube.com/watch?v=YuRnHlKw56E Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2017). Lexus CT Türkiye’de [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=4TldmoQAGAc Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2017). Lexus RX – Lüksün En Cesur Hali [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=gGsILV_mzj8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2018). Başaranların Otomobili: Lexus [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=E7rret1aDuk Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2019). Lexus LC Kırmızı, Türkiye’de Tek! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=t_w8EPNN0o8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2019). Lexus LC, Lexus Showroom’larında! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HgBZ6xGkCZU Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Lexus Türkiye. (2019). Yeni Lexus RX – Herkes Onun Peşinde [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HgBZ6xGkCZU Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2017). Heyecanlısın Çünkü Nissan Qashqai’desin [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=zW5SGl72Td8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2017). Heyecanlısın Çünkü Nissan Qashqai’desin [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hoF4UfdpNik Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2017). Nissan Heyecan [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=JzrUuH64Hw0 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2018). Nissan Juke ile Kendi Tarzını Yarat! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=e2KNLCFpP4g Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2019). Yeni Nissan Micra. Daha Sen. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=DwdeOsJ-z4I Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2020). Onun Her Detayı Ayrı Güzel. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hrda5hJTtQc Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2021). Ben Yeni Nissan Juke! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=F7NIXvQ2cds Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Nissan Türkiye. (2022). Yeni Nissan X-Trail 4X4 #ePOWER Şarj Kablosuz Teknolojisiyle Elektriğin Eşsiz Hali. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=jRWS3lYSWs4 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Sigortam.net. (2023). Hibrit Araba Nedir ve Nasıl Çalışır? https://www.sigortam.net/hibrit-araba-nedir Erişim Tarihi: 15.06.2023.
• SkdTürkiye (2015). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve İş Dünyası.
• https://www.skdturkiye.org/haber/surdurulebilir-kalkinma-hedefleri-ve-is-dunyasi Erişim Tarihi: 16.06.2023. Subaru Türkiye. (2017). Şimdi Gözlerinizi 4 Açın! Yeni Subaru XV Karşınızda! [Video]. YouTube.
• https://www.youtube.com/watch?v=A4dw4c9VAy0 Erişim Tarihi: 16.06.2023. Subaru Türkiye. (2018). Eyesight. İkinci Çift Gözünüz! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=g0qqPFbq63o Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Subaru Türkiye. (2021). Sınırsız Maceralar İçin Yenilenen Forester [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=C9v0O8D_Puw Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Subaru Türkiye. (2023). %100 Elektrikli Subaru Solterra’yı Arazide Keşfedin [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=T88AxMg14Lc Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2019). Suzuki Vitara – Hayatın Ritmini Dolu Dolu Yaşa [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=-QuhFuR5ziE Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2020). Suzuki SX4 S-Cross Şimdi Türkiye’de. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Mo3HoySy6sI Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2020). İyi ki HİBRİT, İyi ki SUZUKI. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Ef7W1ArbiFQ Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2020). Şehrin Zirvesi Vitara 4x4. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=G-lebCzthuM Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2021). “Suzuki Hibrit Ailesi “Daha Verimli Daha Güvenli”. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=LMyuvJ393Kk Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Suzuki Türkiye. (2022). Yeni S-Cross Türkiye’de – Keşfet, Değiştir Modunu!. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=emMH5ve8pEM Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• The Government of Japan. Realizing Society 5.0. https://www.japan.go.jp/abenomics/_userdata/abenomics/pdf/society_5.0.pdf Erişim Tarihi: 14.12.2023. Toyota Türkiye. (2017). Toyota Corolla (50.Yıl Serisi Reklamı) (2017) (Keçi) [Video]. YouTube.
• https://www.youtube.com/watch?v=sW3qbsoTCic Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2017). Hybrid=Toyota [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ptg7Rm2wXbc Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2018). Hybrid’in Adı Toyota [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=0ga8Jjj2oFM Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2019). Yeni Toyota Corolla Hybrid ile Tanışın! [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=FoTrqX_bocs Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2019). Toyota Safety Sense Akıllı Güvenlik Sistemi İnsanlarda Olsaydı… [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=7d-AnadQlvs Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2019). Yeni Toyota C-HR. Sıradanlığı Geride Bırak. [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=H8X708QGlxc Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2020). Yeni Corolla Hatchback Hybrid ile Çağı Yakala [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Ext3mf4rMOs Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2020). Şimdi Ayrı Kalalım Ki, Güçlenerek Bir Araya Gelelim. #EvdeKal [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=7WCwdoZtypI Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2020). Hem Doğada Hem Şehirde Yenilmez Hilux Invincible [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ZJpQLXFfnC4 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2020). Yeni Yaris Hybrid’le #DurmakNeden [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=OY5mQtMQ0og Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2021). Yeni Toyota Proace City [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=U9so7ARxb88 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2021). Yaris Hybrid’le #DurmakNeden [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8a-kOQRA5u0 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2022). Yeni Yaris Cross Hybrid [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=cVa3oXE7kU8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2022). Yeni Corolla Cross Hybrid – Efsane Bambaşka Bir Boyutta [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=3VUEv6jxXgk Erişim Tarihi: 16.06.2023.
• Toyota Türkiye. (2023). Toyota T–Mate – Panoramik Görüntü Monitörü [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=7R3vjsIbcl8 Erişim Tarihi: 16.06.2023.