GÜMRÜK VERGİLERİNDE BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN KULLANILMASI

Yıl 2023, , 100 - 111, 31.12.2023

Lamiha Öztürk , Ece Sülüngür

https://doi.org/10.46737/emid.1212841

Öz

Bu çalışmada adını sıklıkla duyduğumuz, gelecekte internetin omurgasını oluşturma niteliğine sahip olan blockchain teknolojisinin özellikleri ve beraberinde getirecek olduğu avantajların, gümrük işlemlerinde ve vergi hukukunda oluşturabileceği etkiler incelenecektir. Küreselleşen dünyada dijitalleşme olgusu yadsınamaz bir şekilde etkisini göstermektedir. Bu bakımdan dijitalleşmenin en önemli getirilerinden birisi adını 2008 yılında bitcoin isimli kripto para ile duyduğumuz blockchain teknolojisidir. Blockchain teknolojisi her ne kadar ekonomi, bankacılık ve finans alanları ile özdeşleşmiş gibi bir algı yaratsa da kullanım alanı yalnızca bu alanlar ile sınırlı kalmayıp birçok alanda faydasının fazlaca görüleceği bir teknolojidir. Bu bağlamda gerek gümrük işlemlerinde sağlayacağı zamandan ve maliyetten tasarruf ve güvenirliliği artması konuları ele alınırken vergi hukukundaki etkileri hakkındaki bulgular tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Blockchain, Vergi Hukuku, Gümrük İşlemleri

Kaynakça

• Ainsworth, R.T.  Alwohaibi, M. (2017). “Blockchain, Bitcoin, and VAT In The GCC: The Missing Trader Example”. Boston University School Of Law & Economics Working, Paper No: 17-05.
• Ainsworth, R.T. Alwohaiibii, M.,  Cheetham, M. (2016). “Vatcoin: The Gcc’s Cryptotaxcurrency”. Hukuk ve İktisat Araştırma Raporu, Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesi, No: 17-04. 1-23.
• Ajienka, N. (2022). Blockchain And Tax Fraud. Fintricity Website: Http://Www.Fintricity.Com/Blockchain-Tax-Fraud/. (Erişim Tarihi: 29/11/2022)
• Akben, İ.  Çınar, S. (2018). “Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetiminde Blockchain: Vaatler, Uygulamalar ve Engeller”. Anadolu I. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi.
• Aktaş, G. (2018). “Akıllı Sınır Yaklaşımı Çerçevesinde Blok Zinciri Teknolojisinin Gümrük İşlemlerinde Potansiyel Kullanım Alanları”. Gümrük Ticaret Dergisi, 5(14): 18-31.
• Allison, I. (2016). “Shipping Giant Maersk Tests Blockchain-Powered Bill Of Lading”. International Business Times. Retrieved From https://www.ibtimes.co.uk/shipping-giant-maersk-tests-blockchain-powered-bills-lading-1585929, (Erişim tarihi: 20.11.2022)
• AMF (Autorité Des Marchés Financiers). (2017). “Enjeux D’avenir Et Barrières À L’intégration Du Post Marché: L’amf Publie Ses Priorités”. Dossiers Thématiques, Marchés: Union Des Marchés De Capitaux, 28 Novembre Bhat, M. & Vijayal, S. (2017). “A Probabilistic Analysis On Crypto-Currencies Based On Blockchain”. International Conference On Next Generation Computing And Information Systems. 69-74.
• Biyan, Ö., & Carda, H. (2021). “Türk Vergi Hukukunda Geleceğe Dair Öngörüler: Blok Zincir Teknolojisinin Olası Etkileri”. Maliye Dergisi, (180): 93-114.
• Blemus, S. (2017). “Law And Blockchain: A Legal Perspective On Current Regulatory Trends Worldwide”. Revue Trimestrielle De Droit Financier (Corporate Finance And Capital Markets Law Review) RTDF N°4- December, Available At SSRN: https://ssrn.com/abstract=3080639 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3080639 , (Erişim tarihi: 20.11.2022)
• Buteriin, V. (2014).Vitalik Buterin Reveals Ethereum At Bitcoin Miami 2014. Youtube, “Çevrimiçi” https://www.youtube.com/watch?v=l9dpjn3mwps, (Erişim tarihi: 20.11.2022).
• Carda, H., & Biyan, Ö. (2021). “Blok Zincir Teknolojisinin Vergi Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. T.C. Bandırma On yedi Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bandırma.
• Cho, S., Lee, K., Cheong, A., Gyun No, W., & Vasarhelyi, M.A. (2021). “Chain of Values: Examining the Economic Impacts of Blockchain on the Value-Added Tax System”, Journal of Management Information Systems, 38(2): 288-313.
• Çotuksöken, E. (2018). Blockchain Uygulamalarının ve Kripto Paraların Finans Hukuku’na Etkileri. 1.Oturum, Baro Vizyon. 07 Temmuz 2018. “Çevrimiçi” https://www.istanbulbarosu.org.tr/barovizyon/videodetay.aspx?ıd=202, (Erişim tarihi: 29.11.2022)
• Dedeoğlu, D. (2019). A’dan Z’ye Blockchain. 1. Baskı. İstanbul: Kodlab Yayın Dağıtım.
• De Filipp, P., & Hassan, S. (2016). “Blockchain Technology as a Regulatory Technology from Code is Law to Law is Code”. First Monday, 21(12). https://doi.org/10.5210/fm.v21i12.7113, (Erişim tarihi: 22.11.2022)
• Dilek, Ş. (2018). “Blockchain Teknolojisi ve Bitcoin”. Analiz, Seta | Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. 231. https://setav.org/assets/uploads/2018/02/231.-Bitcoin.pdf, (Erişim tarihi: 20.11.2022) Dünya Gümrük Örgütü (Wco). (2021). Blockchain: Unveiling Its Potential For Customs And Trade. https://mag.wcoomd.org/magazine/wco-news-87/blockchain-intro, (Erişim tarihi: 20.11.2022)
• European Commission, (2018). VAT:EU Member States Still Losing Almost €150billion İn Revenues. 21 September 2018. https://ec.europa.eu/commission/news/vat-eu-member-states-still-losing- almost-eu150-billion-revenues-2018-sep-21_en (Erişim tarihi: 21.11.2022)
• European Commission. (2018)., Taxation And Customs Union, “What İs VAT?”, https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/vat/what-is-vat_en(Erişim tarihi: 21.11.2022) Frankowski, E., Baranski, P., & Branowska, M. (2017). “Blockchain Technology and its Potential in Taxes”. Deloitte. December.
• Gai, K., Guo, J., Zhu, L., & Yu, S. (2020). “Blockchain Meets Cloud Computing: A Survey”. IEEE Commun. Surv. Tutorials, 22: 2009–2030,
• Gelir İdaresi Başkanlığı (Gıib). (2019). 2019 Yılı Faaliyet Raporu, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. Yayın No: 349. Şubat 2020. 76, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2019/2019_faaliyet_raporu.pdf (Erişim tarihi: 20.11.2022)
• Hawaii House Of Representatives. (2015). House Bill No. 1481, A Bill For An Act Relating To Economic Development, Referred To The Hawaii Senate Ways And Means Committee On 24 March 2017. Section 1; SEC Commissioner Kara M. Stein,Surfing The Wave: Technology, İnnovation And Competition – Re-Marks At Harvard Law School’s Fidelity Guest Lecture Series, Speech, 9 November.
• Hofmann, E., Bosia, N., & Strewe, U. M. (2018). Supply Chain Finance and Blockchain Technology: The Case Of Reverse Securitisation. Cham, Switzerland: Springer.
• IBM. (2018a). Maersk And IBM Introduce Tradelens Blockchain Shipping Solution. https://newsroom.ibm.com/2018-08-09-maersk-and-ıbm-ıntroduce-tradelens-blockchain shipping-solution, (Erişim tarihi: 28.11.2022)
• IBM. (2018b). Maersk And IBM Introduce Tradelens Blockchain Shipping Solution. https://www.tradelens.com/tradelens-case-studies
• Jensen, T., Niels Bjørn, A., & Ravi, V. (2014). Avocados Crossing Borders: The Missing Common Information Infrastructure For International Trade. Proceedings Of The 5th ACM International Conference On Collaboration Across Boundaries: Culture, Distance & Technology, 15–24. CABS ’14. New York, NY, USA: ACM Digital Library. https://doi.org/10.1145/2631488.2631500 (Erişim tarihi: 19.11.2022)
• Kaplanhan, F. (2018). “Kripto Paranın Türk Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi: Bitcoin Örneği". Vergi Mevzuatı ve Maliye Teorisi Dergisi, 41(353): 105-123.
• Kim, S., Kwon, Y., & Cho, S. (2018). A Survey of Scalability Solutions on Blockchain. in: International Conference on Information and Communication Technology Convergence (ICTC). Jeju, South Korea. 17–19 October.1204–1207. New York: IEEE.
• Lın, L.-C., & Liao, T.-C. (2017). “A Survey Of Blockchain Security Issues And Challenges”. International Journal of Network Security, (19): 653-659.
• Loklindt, C., Marc-Philip M., &Aseem K. (2018). How Blockchain Could Be Implemented For Exchanging Documentation In The Shipping Industry. Dynamics In Logistics, Editör Michael Freitag, Herbert Kotzab, ve Jürgen Pannek, 194-98. Lecture Notes İn Logistics. Springer International Publishing.
• Mcneal, D. (2019). “What Will Drive Blockchain Industry to $28 Billion by 2025?”, https://medium.com/swlh/what-will-drive-blockchain-industry-to-28-billion-by-2025-1a88c97f7d11 (Erişim tarihi: 20.11.2022) Mcwilliams, D., Niculescu-Marcu, C., &Cruz, B. (2018). The Economic Impact Of Smart Ledgers On World Trade.Distributed Futures, Z/Yen Group, London, United-Kingdom. https://www.longfinance.net/media/documents/economic_ımpact_of_smart_ledgers_on_world_trade.pdf (Erişim Tarihi: 01/12/2022).
• Okazaki, Y. (2018). “Unveiling the Potential of Blockchain for Customs”. WCO Research Paper, 45: 1-24. Öztürk, L. & Sülüngür, E. (2021). The Regulation Problem Of Cryptocurrencies. In C. Cobanoglu, & V. Della Corte (Eds.), Advances İn Global Services And Retail Management.1–12. USF M3 Publishing. https://www.doi.org/10.5038/9781955833035, (Erişim tarihi: 20.11.2022).
• Öztürk, L., & Sülüngür, E. (2021). “Uluslararası Ticarette Akıllı Sözleşmeler”. Ed. P. D. Kutlu, & A. G. Karabacak, Uluslararası Ticaret ve Lojistikte Güncel Yaklaşımlar ve Değerlendirmeler, ss.109-129, Efe Akademi Yayınevi, İstanbul.
• Özsomuncu, C. (2021). Tedarik Zincirinde Blokzincir Teknolojisinin Kullanımı: Gümrük Sektörü Üzerine Bir Uygulama. İstanbul Arel Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Özyüksel, S. &Ekinci, M. (2020). “Blok Zinciri Teknolojisinin Dış Ticaret Etkisinin Örnek Projeler Çerçevesinde İncelenmesi”. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1: 82-101.
• Patel, D. & Ganne, E. (2019). Blockchain & DLT İn Trade: A Reality Check. London, TFG Publishing Limited.
• PWC. (2017). How Blockchain Technology Could Improve The Tax System, Pwc UK (161205- 171727-LL-OS). https://www.pwc.co.uk/issues/futuretax/how- blockchain-technology-could-improve-tax-system.html (Erişim tarihi: 22.11.2022)
• Reuters. (2020). “EU to Introduce Crypto-Assets Regime By 2024”, EU Documents Say, https://www.reuters.com/article/us-eu-cryptoassets-iduskbn2692cp, (Erişim tarihi: 21.11.2022)
• Serçemeli, M. (2018). “Kripto Para Birimlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesi”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 639: 33-66.
• Şamiloğlu, F. & Kahraman, Y.E. (2019). “Bitcoin, Blockchain ve Finansal Piyasa Değerlendirmesi”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20 (45): 179-193.
• Tıan, F. (2016). “An Agri-Food Supply Chain Traceability System For China”. Service Systems and Service Management (ICSSSM).1-6. Kunming, China. pp. 1-6, doi: 10.1109/ICSSSM.2016.7538424.
• Topcu, B. A., & Sarıgül, S. S. (2020). “Dünyada ve Türkiye’de Blok Zinciri Teknolojisi: Finans Sektörü. Dış Ticaret ve Vergisel Düzenlemeler Üzerine Genel Bir Değerlendirme”. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Ejosat Özel Sayı: 27-39.
• Treiblmaier, H. (2018). “The Impact of the Blockchain on the Supply Chain: A Theory-Based Research Framework Anda Call for Action”. Supply Chain Management: An International Journal, 23(6): 545-559.
• Ünsal, E. & Kocaoğlu, Ö. (2018). “Blok Zinciri Teknolojisi: Kullanım Alanları, Açık Noktaları ve Gelecek Beklentileri”. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (13): 54-64.
• Vurdu, S. A. (2021). “Dış Ticarette Blokzincir Uygulamaları”. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(9): 924-936.
• Wirtschaftsuniversitat Wien (WU), (2017). “Blockchain 101 For Governments”. Digital Economy Taxation. Global Tax Policy Center Of Vienna Unıversity Of Business and Economics, Vienna, 1-16.
• WU GTPC. (2017). Blockchain 101 For Governments. Note Prepared For The Committee Of Experts On International Cooperation In Tax Matters, Fifteenth Session, 17-20 October, Geneva.
• Yang, Z.-P., Hua, L., Gao, N.-J., Huo, R., Liu, J., & Huang, T. (2021). An Accelerating Approach For Blockchain Information Transmission Based On NDN. Future Internet, 13(2), 47. MDPI AG. http://dx.doi.org/10.3390/fi13020047, (Erişim tarihi: 20.11.2022) 10.01.1961 tarihli ve 10703 Sayılı Resmî Gazete: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.213.pdf (Erişim tarihi: 18.11.2022)
• 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/11/2021_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Programi.pdf (Erişim tarihi: 20.11.2022)