BİLİME KARŞI ALGININ METAFORLAR YARDIMIYLA ÖLÇÜLMESİ: SOSYOLOJİ VE İŞLETME ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 140 - 156, 30.06.2022

Mürsel Güler

https://doi.org/10.46737/emid.1079987

Öz

Araştırmanın amacı işletme ve sosyoloji öğrencilerinin bilime olan bakış açılarının metaforlar yardımıyla incelenmesidir. “Öğrenme inşa etmektir” metaforundan hareketle eğitimin öğrencilerin üstbiliş ve öğrenme süreçleri üzerindeki etkisini araştırmak için yorumlayıcı bir metodoloji ile yapılandırmacı bir çerçeve kullanılmıştır. Araştırma örneklemi olarak Kütahya Dumlupınar Üniversitesi’nde eğitim gören işletme ve sosyoloji bilimi öğrencileri olarak belirlenmiştir. Katılımcılardan “Bilimi ……. ya benzetirim; çünkü……… Bilimsel araştırma sürecini ……. benzetirim; çünkü…………… Bilim insanını ………. ya benzetirim çünkü……..” şeklinde metaforlar geliştirmesi istenmiştir. Metafor, yapılandırmacılıkla tutarlı öğrenme süreçleri hakkında öğrencilerle iletişim kurmak için kullanılmıştır. Öğrencilerin bilim hakkındaki düşüncüleri metaforlarla incelenmiştir. Araştırmaya 195 katılımcı katılmıştır. Örneklemin sadece Kütahya Dumlupınar Üniversitesi sosyoloji ve işletme öğrencilerden oluşması araştırımın sınırlılıklarıdır. Metafor geliştirirken işletme öğrencilerinin daha çok ekonomik süreçlerden, sosyoloji öğrencilerinin çevre ve doğa ile ilgili süreçlerden etkilendiği bulgulanmıştır. Metafor ile ilgili araştırmaların daha çok mesleki eğilimlere yöneldiği görülmektedir. Araştırma öğrencilerin aldıkları eğitimin bilim algılarına etkisine odaklanmaktadır. Öğrencilerin bilime karşı oluşturdukları algıda eğitimin büyük etkisi olduğu görülmektedir. Öğrencilerin kendi eğitim aldıkları sosyal bilimi doğayı anlamak için kullanabilecekleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Olgubilim, Bilim

Measuring Perception Of Science With The Help Of Metaphors: The Example Of Sociology And Business Students

Öz

Araştırmanın amacı işletme ve sosyoloji öğrencilerinin bilime olan bakış açılarının metaforlar yardımıyla incelenmesidir. “Öğrenme inşa etmektir” metaforundan hareketle eğitimin öğrencilerin üstbiliş ve öğrenme süreçleri üzerindeki etkisini araştırmak için yorumlayıcı bir metodoloji ile yapılandırmacı bir çerçeve kullanılmıştır. Araştırma örneklemi olarak Kütahya Dumlupınar Üniversitesi’nde eğitim gören işletme ve sosyoloji bilimi öğrencileri olarak belirlenmiştir. Katılımcılardan “Bilimi ……. ya benzetirim; çünkü……… Bilimsel araştırma sürecini ……. benzetirim; çünkü…………… Bilim insanını ………. ya benzetirim çünkü……..” şeklinde metaforlar geliştirmesi istenmiştir. Metafor, yapılandırmacılıkla tutarlı öğrenme süreçleri hakkında öğrencilerle iletişim kurmak için kullanılmıştır. Öğrencilerin bilim hakkındaki düşüncüleri metaforlarla incelenmiştir. Araştırmaya 195 katılımcı katılmıştır. Örneklemin sadece Kütahya Dumlupınar Üniversitesi sosyoloji ve işletme öğrencilerden oluşması araştırımın sınırlılıklarıdır. Metafor geliştirirken işletme öğrencilerinin daha çok ekonomik süreçlerden, sosyoloji öğrencilerinin çevre ve doğa ile ilgili süreçlerden etkilendiği bulgulanmıştır. Metafor ile ilgili araştırmaların daha çok mesleki eğilimlere yöneldiği görülmektedir. Araştırma öğrencilerin aldıkları eğitimin bilim algılarına etkisine odaklanmaktadır. Öğrencilerin bilime karşı oluşturdukları algıda eğitimin büyük etkisi olduğu görülmektedir. Öğrencilerin kendi eğitim aldıkları sosyal bilimi doğayı anlamak için kullanabilecekleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Olgubilim, Bilim

Kaynakça

• Akarca, T. A., Çobanoğlu, E. O., & Karataş, F. Ö. (2020) Fen bilgisi öğretmen adaylarının havacılığa ve havacılık-fen bilimleri ilişkisine dair metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı), 289-303.
• Aktamış, H., & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30.
• Arık, S., & Özdemir, E. B. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 673-688.
• Aslan, H., & Doğan, Ü. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin devam ettikleri okulları ile bilim ve sanat merkezine ilişkin metaforik algıları karşılaştırmalı durum çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2).
• Bahadır, O. (2020) Üstün yetenekli öğrencilerin türkçe öğretmeni ve türkçe dersine yönelik metaforik algıları. Uluslararası Bilim Ve Eğitim Dergisi, 3(2), 80-91.
• Bartan, M. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi örneği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 215-239.
• Berber, N. C., & Güzel, H. (2009). Fen ve matematik öğretmen adaylarının modellerin bilim ve fendeki rolüne ve amacına ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 87-97.
• Bıyıklı, C., Başbay, M., & Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 413-437.
• Bolat, H. (2020). Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin bilim ve sanat merkezindeki ve okuldaki sosyal bilgiler dersine yönelik metaforik algıları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1-1. (2020)
• Boz, D., & Duran, C. (2018). Girişimcilik dersi alan iibf. öğrencilerinin girişimcilik algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(2), 110-123.
• Doğan, Ü., Koyuncu, M., & Doğan, A. (2020). özel yetenekli çocukların ve ebeveynlerinin oyun kavramına yönelik metaforik algıları. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(8), 265-281.
• Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimlerine öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları (Master's Thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Ekici, G. (2016). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: bir metafor analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 615-636.
• Gürkan, G., Özgün, B. B., & Kahraman, S. (2018). The Investigation Of Preservice Teachers’ Perception About Science And Scientist Via Metaphoric Analysis. İnönü University Journal of the Faculty of Education, Vol 19, No 2, 2018 pp. 204-225
• Kalaycı, S. (2018). İlkokul öğrencilerinin “bilim” ve “fen bilimleri dersi” kavramlarına yönelik algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 1-21.
• Kaygısız, G. M. Sınıf Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma kavramına ilişkin metaforik algıları. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 5(1), 37-46. (2020)
• Morgan, G.(1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor Çeviren Gündüz Bulut, İstanbul: Mess Yayın, S 424
• Munby, H., & Russell, T. (1990). Metaphor in the study of teachers’ professional knowledge. Theory into practice, 29(2), 116-121.
• Nacaroğlu, O., & Mutlu, F. (2020) Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin proje kavramına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 992-1007.
• Özgün, B. B., Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 204-225.
• Özsoy, Y. (2014). Bilim ve sanat merkezi öğrenci, öğretmen ve velilerinin üstün yetenekli öğrenci kavramına ilişkin metaforları. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (Uyad), 2(1).
• Öztürk, F. Ö., & Ağlarcı, O. (2019) Öğretmen adaylarının bilim insanlarına ve çalışma yöntemlerine ilişkin görüşleri ve metaforları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 88-107.(2019)
• Şenel, T., & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2).
• Şükrü, S. U., Sağlam, A., & Mutlu, Y. (2017). Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin “bilsem” ve “okul” kavramlarına ilişkin algı düzeylerinin metaforlarla karşılaştırılması. Journal Of Gifted Education And Creativity, 4(3), 91-108.
• Terzi, A., Vatandaş, C., & Algılanışı, T. (2020). İletişim fakültelerinde sızdıran boru hattı metaforuna yönelik bir değerlendirme. Geçmişten Günümüze Kadın Çalışmalarında Yansımalar, 11(3), 365-383. (2020)
• Torun, T. (2020). Lisans öğrencilerin pazarlama ve pazarlama derslerine yönelik algılarının metaforik olarak incelenmesi, Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(2), 187-216
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies In Philosophy And Education, 22, 127-138.