AKILLI MALİYE POLİTİKASI VE TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 33 - 53, 30.06.2022

Nurbanu Tarım , Güner Tuncer

https://doi.org/10.46737/emid.1108524

Öz

Maliye politikalarını farklı bir bakış açısıyla yorumlayan akıllı maliye politikası, küresel krizden bu yana yaşanan ekonomik ve sosyal gelişmelerin yansımalarını daha yenilikçi ve değişimi yapısal sorun odaklı ele alan bir politik tutumdur. IMF tarafından şekillendirilen içeriğe sahip olan bu politikalar ile maliye politikalarının konjonktür karşıtı, büyüme dostu, kapsayıcı büyüme, güçlü bir vergi kapasitesi ve ihtiyatlı bir yapıda yürütülmesi tasarlanmıştır. Çalışmanın amacı akıllı maliye politikasına yönelik detaylı bir altyapının sunulmasıdır. Bu amaç doğrultuda akıllı maliye politikası konsepti, politikanın bileşenleri kapsamında aktarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

akıllı maliye politikası, konjonktür karşıtı, büyüme dostu, kapsayıcı büyüme, güçlü vergi kapasitesi, ihtiyatlılık

Kaynakça

• Akar, S., & Şahin, Ö. U. (2018). Otomatik Stabilizatör Olarak İşsizlik Sigortası Ödeneği: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi, 174: 154-174.
• Akbayır, F., & Yereli, A. B. (2018). Mali Alan ve Ölçüm Yöntemleri. Sosyoekonomi, 26(38): 253-270.
• Aktan, C. C. (2011). Kurumsal Maliye Politikası ve Mali Kurallar. Çimento İşveren Dergisi, 1(25): 4-13.
• Aktan, C. C., Dileyici, D., & Özen, A. (2010). Kamu Ekonomisinin Yönetiminde İki Farklı Ekonomi Politikası Yaklaşımı:İradi ve Takdiri Kararlara Karşı Kurallar. C. C. Aktan, A. Kesik, & F. Kaya içinde, Mali Kurallar (s. 1-31). Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• Altay, A., & Karabulut, Ş. (2017). Türkiye'de Mali Teşvik Sistemi ve Yatırımlara Sağlanan Mali Teşviklerin Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4): 189-202.
• Ambriško, R. (2017). Growth- Firiendly Fiscal Strategies for the Czech Economy. Working Paper Series (1211-3298).
• Andrle, M., Hebous, S., Kangur, A., & Raissi, M. (2018). Italy:Toward a Growth-Friendly Fiscal Reform. IMF.
• Araújo, S., & Guichard, S. (2018). Costa Rica: Restoring fiscal sustainability and setting the basis for a more growth-friendly and inclusive fiscal policy. OECD.
• Ardanaz, M., Cavallo, E., Izquierdo, A., & Puig, J. (2020). Growth-friendly fiscal rules? Safeguarding public investment from budget cuts through fiscal rule design. IDB Working Paper Series, No. IDB-WP-01083.
• Artana, D., Moskovits, C., Puig, J., & Templado, I. (2021). Fiscal Rules and The Behavior of Public İnvestment in Latin America and The Caribbean:Towards Growth-Friendly Fiscal Policy? The Case of Argentina. IDB Working Paper Series (No. IBD-WP-1188): 1-49.
• Ataç, B. (2016). Maliye Politikası Gelişimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Auerbach, A. J., & Feenberg, D. (2000, Aprıl). The Sıgnıfıcance of Federal Taxes as Automatic Stabilizers. NBER Working Paper,ss. 1-24.
• Avcı, B. S. (2020). Kapsayıcı Büyüme Hedefine Ulaşmada Maliye Politikaları:Türkiye Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Avcı, B. S., & Tonus, Ö. (2020). Kapsayıcı Büyümenin Ölçülmesi:Türkiye Örneği. Sakarya İktisat Dergisi, 9(4): 277-298.
• Balaban, K. (2012). Kurallı Maliye Politikası ve Türkiye'de Kurallı Maliye Politikası Uygulanmasına İlişkin Model Önerisi. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi.
• Batırel, Ö. F. (2015). Büyüme Dostu Vergileme ve Türkiye Uygulaması. Journal of Life Economics, 2(4): 1-8.
• Bergman, M., Hutchison, M. M., & Jensen, S. E. (2016). Promoting Sustainable Public Finances in the European Union:The Role of Fiscal Rules and Government Efficiency. European Journal of Political Economy, 44: 1-19.
• Bocutoğlu, E. (2017). Kuruluşunun 20. Yılında Sürdürülebilir Kapsayıcı Büyüme Açısından D-8 İktisadi İşbirliği Örgütü Üye Devletlerinin Mevcut Durumu:Dünya Ekonomik Forumu Verileri İle Bir Değerlendirme. Emek ve Toplum Dergisi, 6(15): 187-212.
• Cepparulo, A., & Mourre, G. (2020). How and How Much? The Growth-Friendliness of Public Spending Through The Lens. Directorate General Economic And Financial Affairs(DGECFIN), European Commission.
• Chataway, J., Hanlin, R., & Kaplinsky, R. (2013). Inclusive Innovation:An Architecture for Policy Development. IKD Working Paper, 65.
• Chimerine, L., Black, T. S., & Coffey, L. (1999). Unemployment Insurance As An Economic Stabilizers: Evidence of Effectiveness Over Three Decades. Unemployment Insurance Occasional Paper, 99(8).
• Cottarelli, C. (2009). Fiscal Rules-Anchoring Expectations for Sustainable Public Finances . IMF.
• Debrun, X., Epstein, N., & Symansky, S. (2008). A New Fiscal Rule: Should Israel "Go Swiss?". IMF Working Paper.
• Development Committee (DC). (2006). Fiscal Policy for Growth and Development: An Interim Report. World Bank. DC2006-0003: Poverty Reduction and Economic Management.
• Drazen, A. (2002). Fiscal Rules From A Political Economy Perspective. Prepared for the IMF-World Bank Conference on Rules-Based Fiscal Policy in Emerging Market, ss.1-28.
• EC. (2012). Tax Reforms in EU Member States 2012. European Economy(6/2012).
• Edizdoğan, N., & Çelikkaya, A. (2012). Vergilerin Ekonomik Analizi. Bursa: Dora Yayınları.
• Edizdoğan, N., Çetinkaya, Ö., & Gümüş, E. (2019). Kamu Maliyesi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Eroğlu, A. (2018). Vergileme Kapasitesini Belirleyen Faktörler ve Türkiye'de Vergi Aflarının Vergi Gelirlerine Etkisi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(5): 56-69.
• Estevão, M. (2020). Climate-Smart Fiscal Policy Can Foster a Lasting Economic Recovery. One Earth, 3(3): 273-276.
• Eyraud, L., Lledo, V. D., Dudine, P. P., & Peralta, A. (2018). How to Select Fiscal Rules; A Primer. IMF (No:2018/001).
• Fırat, E. (2012). Konjonktür Teorileri Işığında Türkiye'deki İktisadi Dalgalanmalar. International Conference On Eurasion Economies, 2: 406-413.
• Gaspar, V. (2014). Smart Fiscal Policy Will Help Jobs. IMF.
• Gaspar, V., & Eyraud, L. (2017). Five Keys to a Smart Fiscal Policy. IMF.
• Gemayel, E. R., Ocampos, L., Ghilardi, M., & Aylward, J. (2018). A Growth-Friendly Path for Building Fiscal Buffers in the Caucuses and Central Asia . IMF.
• Hallaert, J. J., & Nowak, S. B. (2015). Toward a Growth- Friendly Fiscal Consolidation in Belgium. Belgium-Selected Issues, IMF Country Report (15/71).
• Hazman, G., & Karamıklı, A. (2020). Proje Bazlı Yeni Teşvik Sisteminin AB Teşvik Sistemi İle Karşılaştırılması. Gümrük Ticaret Dergisi, 7(20): 31-50.
• Heller, P. (2005). Understanding Fiscal Space. IMF Policy Discussion Paper, PDP/05/4. Washington, D.C.: IMF.
• IMF. (2014). https://www.imf.org/external/np/g20/pdf/2014/fiscpolnote.pdf.
• IMF. (2017). Fiscal Monitor. Fiscal Monitor.
• Khan, M. H. (2012). The Political Economy of Inclusive Growth. Promoting Inclusive Growth Challenges and Policies. içinde World Bank.
• Kopits, G., & Symansky, S. (1998). Fiscal Policy Rules. IMF.
• Kose, M. A., Kurlat, S., Ohnsorge, F., & Sugawara, N. (2017). A Cross-Country Database of Fiscal Space, Working Paper, No. 1713. İstanbul: Koç University TÜSİAD Economic Research Forum (ERF).
• Mohanty, M. S., & Scatigna, M. (2003, October). Countercyclical Fiscal Policy and Central Banks. BIS Papers(20).
• Mukambetova, A. (2013). Mali Kurallar ve Dünya Ekonomisindeki Uygulamalar. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Mura, P. O. (2014). How Growth-Friendly Are Productive Public Expenditures? An Empirical Analysis for Eastern Europe. Theoretical and Applied Economics, 21: 7-20.
• OECD. (2017). https://www.oecd.org/inclusive-growth/#introduction.
• Orszag, P. R. (2001). Economic Stimulus and Unemployment Insurance. Testimony Before The Committee on Education and The Workforce, United States House of Representative, ss.1-17.
• Ostry, J., Ghosh, A. R., Kim, J. I., & & Qureshi, M. (2010). Fiscal space (IMF Staff Position Note, SPN/10/11). Washington, DC: IMF.
• Öztürk, N. (2020). Maliye Politikası. Ekin Yayınevi.
• Pessıno, C., & Fenochıetto, R. (2010). Determining Countries' Tax Effort. Revista de Economía Pública, 65-87.
• Roy, R., Heuty, A., & Letouzé, E. (2009). Fiscal Space for What? Analytical Issues from a Human Development Perspective. R. Roy, & A. Heuty içinde, Fiscal Space (s. 31-66). New York: Taylor & Francis.
• Saad-Filho, A. (2010). Growth, Poverty and Inequality:From Washington Consensus to Inclusive Growth. DESA Working Paper N:100, ss.1-20.
• Schaechter, A., Kinda, T., Budina, N., & Weber, A. (2012). Fiscal Rules in Response to the Crisis-Toward the "Next-Generation"Rules.A New Dataset. IMF Working Paper .
• Schick, A. (2009). Budgeting for Fiscal Space. OECD Journal on Budgeting, 9(2): 1-18.
• Sungur, A. (2016). Sosyal Koruma Ekseninde İşsizlik Sigortası Uygulamalarının İncelenmesi Ve Türkiye İçin Öneriler. https://media.iskur.gov.tr/15665/alpaslan-sungur.pdf (Erişim Tarihi: 20.11.2021)
• Swanepoel, J. A., & Schoeman, N. J. (2003). Countercyclical Fiscal Policy in South Africa: Role and Impact of Automatik Fiscal Stabilisers. South African Journal of Economic and Management Sciences, 6(4): 802-822.
• Şen, H., & Kaya, A. (2013). The Role of Taxes as an Automatic Stabilisers Evidence from Turkey. Economic and Policy, 43(3): 303-313.
• Tuncer, G., & Akıncı, A. (2020). Türkiye'de Otomatik Stabilizatörlerin Etkililiği. Mali Çözüm Dergisi, 30(158): 81-102.
• Türk, İ. (2015). Maliye Politikası Amaçlar, Araçlar ve Çağdaş Bütçe Teorileri. Turhan Kitabevi.
• Velásquez, M. (2010). Unemployment Insurance: What To Do During Growth? ILO. ILO: https://www.ilo.org/americas/publicaciones/observatorio-de-la-crisis/WCMS_LIMD3_24_EN/lang--en/index.htm adresinden alındı
• WEF. (2017). The Inclusive Growth and Development Report 2017.
• White, W. R. (2012). How Do You Make Growth More Inclusive? Promoting Inclusive Growth Challenges And Policies. içinde World Bank.
• World Bank (WB). (2005). Creating Fiscal Space for Poverty Reduction in Ecuador: A Fiscal Management and Public Expenditure Review. A World Bank Country Study, 34350. Washington, D.C.: The World Bank.
• Yıldırım, K., Karaman, D., & Taşdemir, M. (2016). Makro Ekonomi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, M. (2020). Verginin Mali Amacı Açısından Türkiye'de 1990-2018 Yılları Arası Dönemde Vergi Gayretinin İncelenmesi. Vergi Raporu(246): 196-214.
• Yükseler, Z. (2010). Örtülü Mali Kuraldan Açık Mali Kurala Geçiş. TCMB, 1-15.