DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE SÜREÇ YÖNETİMİNE GEÇİŞ ÇABALARI: ORDU ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 168 - 181, 30.12.2024

Güven Karaman

Öz

İktisadi ve toplumsal yaşamı etkileyen, sanayi devrimlerinin gerçekleşmesini sağlayan unsurların başında teknolojik gelişmeler gelmektedir. Teknolojik gelişmelere bağlı üretim, girdi-dönüşüm-çıktı süreciyle gerçekleşmektedir. Teknolojinin yeni imkânları iş faaliyetinin her birinde bilgi akışıyla insanları ve makineleri birbirine bağlamaktadır. Şiddetlenen rekabet ortamı, belirsizlikler vb. hususlar işletmelerin hayatta kalabilmesini zorlaştırmaktadır. Bu durum işletmeleri farklılaşmaya yöneltmektedir. 1980’li yıllardan sonra Türkiye’de izlenen politikalar sonucunda üniversite sayısı 208’e yükselmiştir. Günümüzde her ilde en az bir üniversite bulunmaktadır. Üniversiteler ulusal ve uluslararası alanda rekabet edebilmek üzere bulundukları illerin sosyo-ekonomik yapılarını dikkate alarak farklılaşmaya ve ihtisaslaşmaya çalışmaktadır. Bu kapsamda araştırmanın amacı, üniversitelerin stratejik plan dâhilinde gerçekleştirmek istedikleri amaçlara giden yoldaki işlerin yönetilmesi, tanımlanması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi için yürüttükleri süreç temelli faaliyetleri kalite çalışmaları bağlamında ve Ordu Üniversitesi örneğinde irdelemek, fikir ortaya koymak ve öneriler sunmaktır. Araştırmada, doküman inceleme metodu benimsenmiştir. Araştırma sonucunda; Türkiye’de üniversitelerin sayılarında yaşanan artışlara bağlı olarak farklılaşma ve bir değer ortaya koymaya çabasının giderek önem kazandığı, bu kapsamda liderlik-yönetim-kalite, eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme, toplumsal katkı iş faaliyetlerinde stratejik planlama ve süreç yönetiminin işletilmeye çabalandığı, bunun için kalite kültürünün yaygınlaştırılmaya yönelik çalışmalarda önemli bir mesafe alındığı ancak geliştirilmesi gereken yönlerin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Süreç Yönetimi, Stratejik Plan, Kalite, Üniversite, Ordu

Etik Beyan

Araştırmada doküman inceleme metodu kullanıldığı için Etik Kurul onayı gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

Araştırma herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Teşekkür

Bu araştırmanın , 20-21 Temmuz 2024 tarihlerinde Edirne’de düzenlenen 4. Uluslararası Trakya Bilimsel Araştırmalar Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmasına katkı veren Kongre Komitelerine ve yayımlanma imkanı tanıyan "Ekonomi Maliye İşletme Dergisi" ailesine teşekkür ederim.

EFFORTS TO TRANSITION TO PROCESS MANAGEMENT IN STATE UNIVERSITIES: THE CASE OF ORDU UNIVERSITY

Öz

Technological developments are one of the main factors that affect economic and social life and enable industrial revolutions to take place. Production based on technological developments is realized through the input-transformation-output process. The new possibilities of technology connect people and machines through the flow of information in every business activity. The intensifying competitive environment, uncertainties, etc. make it difficult for businesses to survive. This situation leads businesses to differentiation. After the 1980s, the number of universities increased to 208 as a result of the policies pursued in Türkiye. Today, there is at least one university in every province. In order to compete nationally and internationally, universities are trying to differentiate and specialize by taking into account the socio-economic structures of the provinces where they are located. In this context, the aim of the research is to examine the process-based activities carried out by universities for managing, defining, implementing, monitoring and developing the work on the way to the goals they want to realize within the strategic plan, in the context of quality studies and in the case of Ordu University, to put forward ideas and make suggestions. In the research, document analysis method was adopted. As a result of the research, it has been determined that the effort to differentiate and create value has become increasingly important due to the increase in the number of universities in Türkiye, in this context, strategic planning and process management are tried to be operated in leadership-management-quality, education-training, research-development, social contribution business activities, and a significant progress has been made in efforts to disseminate the quality culture for this purpose, but there are aspects that need to be developed.

Anahtar Kelimeler

Process Management, Strategic Plan, Quality, University, Ordu

Kaynakça

• Aktan, C. C., & Gencel, U. (2010). “Yüksek Öğretimde Akreditasyon”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2): 137-146.
• Akyol, B., Dal, S. & Tekin, Y. F. (2019). “Üniversite Yönetim Modellerinin Yönetim Süreçleri Açısından Değerlendirilmesi”. Kondakçı, Y., Emil S., Beycioğlu K. (Ed.), 14. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiri Kitabı (2-4 Mayıs 2019) İçinde, 116-120.
• Aldağ, M. C. (2020). “Kalite 4.0: Dijital Çağda Kalite Yönetimi”. Uysal, H.T., Aksoy, C. ve Yılmaz, F. (Ed.), Dijital Yönetim, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 123-140
• Altuncu, A. (2003). Süreç Yönetimi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Alper, E. N. (2011). Yüksek Öğretim Kurumlarında Kalite Kültürünün Oluşturulması Ve Devamlılığının Sağlanması (Uludağ Üniversitesi Örneği). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Bilgin Sarı, E., Özveri, O. & Şenyay, U. E. (2019). “Endüstri 4.0’ın İş Süreçleri Yönetimine Etkisi: Akıllı Depolama Sistemi Uygulaması”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(2): 466-477.
• Çakır, R. (2016). “Stratejik Planlama Süreci ve Eğitim Örgütlerinde Stratejik Planlama”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (30): 11-21.
• Derdiyok, T. (2019). “Üniversitelerde Kalite Güvence Sistemi Kapsamında PUKÖ Yönetim Döngüsü Uygulamasında Bir Model Önerisi”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15): 173-198.
• Dönge, C. (1999). Süreç Yönetiminin Toplam Kalite Yönetimi İçindeki Önemi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dumas, M., Mendling, J., Rosa, L. M. & Reijers, A. H. (2013). Fundamentals of Business Process Management. Springer Heidelberg, New York.
• Elzınga, D. J., Horak, T., Chung-Yee, L. & Bruner, C. (1995). “Business Process Management: Survey And Methodology”. IEEE Transactions on Engineering Management, 42(2): 119-128.
• Erdoğan, M. (2005). Toplam Kalite Yönetimi Anlayışı İçerisinde Süreç Odaklı Yönetim ve Süreç İyileştirmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Hammer, M. (2007). “The Process Audit”. Harvard Business Review, 85(4): 111-124.
• Isaksson, R. (2006). “Total Quality Management for Sustainable Development: Process Based System Models”. Business Process Management Journal, 12 (5): 632-645.
• Kalaycı, N. (2008). “Yükseköğretimde Uygulanan Toplam Kalite Yönetimi Sürecinde Gözardı Edilen Unsurlardan TKY Merkezi ve Eğitim Programları”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2): 163-188.
• Karaaslan, M. İ. (2019). Kamu Kurumlarında Süreç Yönetimi: Bir Üniversite Örneğinde Süreç Esaslı Yazılım Önerisi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray.
• Karahan, M. & Kuzu, Ö. (2014). “Yükseköğretimde Kalite Yönetim Sistemi Uygulamalarının Toplam Kalite Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi: Selçuk Üniversitesi Hadim ve Sarayönü Meslek Yüksekokulları Örneği”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3): 23-41.
• Karaman, G., & Cinel, M. O. (2022). İllerin Yönetsel Yapısı ve Yönetişim İlkeleri Kapsamında Yerel Düzeyde Turizm Faaliyetlerinin Yönetimi: Ordu İli Örneği. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(1), 275-296.
• Kaya, E. Ü. (2003). “Süreç Yenileme Tekniğinin Kıyaslama ve TKY Yaklaşımlarıyla İlişkisi”. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 1(3), 56-63.
• Kılıç, R., & Türker, E. (2005). “Süreç Yönetimi'nin EFQM Mükemmellik Modeli'ndeki Önemi Eczacıbaşı Vitra A.Ş. Örneği”. Mevzuat Dergisi, yıl:8, sayı:87, 1-15.
• Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği. Beta Yayın Dağıtım, Genişletilmiş 16. Baskı, İstanbul.
• Köklü, N. (1994). “Örnek Olay Çalışma Metodları”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 27(2): 771-779.
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024a). Sayılarla Ordu Üniversitesi. https://odu.edu.tr/files/sayfalar/2023/01/10/sayilarla_odu_2023.pdf. (Erişim Tarihi: 18.02.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024b). Müdürlükler. Gösterge ve Raporlar. https://sgdb.odu.edu.tr/. (Erişim Tarihi: 24.02.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024c). Stratejik Planlama Sistemi, Veri Yönetim Sistemi. https://odu.edu.tr/hizli-erisim.html. (Erişim Tarihi: 26.02.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024ç). Stratejik Plan İzleme ve Değerlendirme Raporları. https://sgdb.odu.edu.tr/Page/104/stratejik_plan_izleme_ve_degerlendirme_raporlari. (Erişim Tarihi: 28.02.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024d). Kurum İç Değerlendirme Raporları.
• https://kgs.odu.edu.tr/Page/84/kurum_ic_degerlendirme_raporlari. (Erişim Tarihi: 28.02.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024e). 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı Hazırlık Programı. https://sgdb.odu.edu.tr/files/other/HAKKIMIZDA/Birimler/Stratejik_Planlama/Stratejik_Plan_Hazrlk_Program.pdf. (Erişim Tarihi: 01.03.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024f). Kamu İç Konrol ve Planı.
• https://tbmyo.odu.edu.tr/Page/84/kamu_ic_kontrol_ve_plani. (Erişim Tarihi: 12.03.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024g). Kalite Güvence Sistemi. https://kgs.odu.edu.tr/. (Erişim Tarihi: 18.03.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024h). 2023 Yılı İdare Faaliyet Raporu. https://sgdb.odu.edu.tr/Page/59/idare_faaliyet_raporlari. (Erişim Tarihi: 13.12.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024ı). Stratejik Planlar. https://stratejikplan.odu.edu.tr/Page/74/stratejik-planlar. (Erişim Tarihi: 14.12.2024)
• Ordu Üniversitesi-ODÜ. (2024i). Gelirden Ayrılan Paylar. https://donersermaye.odu.edu.tr/Page/95/gelirlerden-ayrilan-paylar. (Erişim Tarihi: 14.12.2024)
• Ordu Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi-ODÜSBF. (2024). Haberler. https://sporbilimleri.odu.edu.tr/TumHaberler. (Erişim Tarihi: 11.12.2024)
• Ordu Üniversitesi Turizm Fakültesi-ODÜTF. (2024). Haberler. https://turizm.odu.edu.tr/Tum Haberler. (Erişim Tarihi: 11.12.2024)
• Özan, M. (2021). “Süreç Yönetimi ve Süreç İyileştirmenin İşletme Performansına Etkilerinin Analizi”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1144-1161.
• Özdemir, M. (2015). “Yükseköğretim Kalite Göstergelerinin İncelenmesi: Gaziantep Üniversitesi Örneği”. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (3): 191-207.
• Özveri, O., & Kabak, M. (2016). “Süreç Yönetimi Olgunluk Modelleri ve Bir Organizasyonun ve Süreç Yönetimi Olgunluğunun Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1): 101-110.
• Sebetci, Ö., Günay, M. B., & Sebetci, E. (2018). “İş Süreç Yönetimi (BPM) ve İş Akış Yönetimi (WFM) Kavramlarına Yaklaşım”. AJIT-e:Academic Journal of Information Technology, 9(33): 115-126.
• Taş, İ. E., Durgun, S. & Gözükara, M. A. (2021) Kurum İç Değerlendirme Raporlarının (Kidr) Üniversitelerde Kalite Yönetim Sürecine Katkısı: KSÜ Kurumsal Geri Bildirim Raporu Üzerinden Değerlendirme. Yıldırım, M. (Ed.), Beşeri ve Sosyal Bilimlerden Seçkin Araştırmalar. İzmir: Duvar Yayınları: 7-36
• Türk Dil Kurumu-TDK. (2024). Süreç. https://sozluk.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 25.02.2024)
• Türkiye Kalite Derneği. (2024). EFQM Modeli. https://www.kalder.org/efqm_mukemmellik_modeli (Erişim Tarihi: 24.02.2024)
• Ülgen, H. & Mirze, K. (2018). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Beta Yayınları, Güncellenmiş 9. Baskı, İstanbul.
• Van Der Aalst, W. M. (2013). “Business Process Management: A Comprehensive Survey”. International Scholarly Research Notices: 1-34.
• Vom Brocke, J., & Sinnl, T. (2011). “Culture in Business Process Management: A Literature Review”. Business Process Management Journal, 17(2): 357-378.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Genişletilmiş 9. Baskı, Ankara.
• Yılmaz Vural, D. (2016). “Türkiye’deki Devlet Üniversitelerinde Uluslararasılaşma Süreci: Stratejik Planlar Üzerinden Bir Değerlendirme”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4): 1191-1212.
• Yücel, F. H., & Çalık, T. (2023). “Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşmasına Tabi Olan Pilot Üniversitelerin Misyon ile Vizyon İfadelerinin İncelenmesi”. Kapadokya Eğitim Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı Özel Sayısı: 119-132.
• Yüksek Öğretim Kurumu-YÖK, (2024a). Tüm Üniversiteler Hakkında Genel Bilgiler. https://istatistik.yok.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 24.02.2024)
• Yüksek Öğretim Kurumu-YÖK, (2024b). Kurumsal Akreditasyon. https://yokak.gov.tr/yokak-tan-30-universiteye-kurumsal-akreditasyon-457 . (Erişim Tarihi: 15.03.2024)
• Yüksek Öğretim Kurumu-YÖK, (2024c). Kurumsal. Mevzuat. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/mevzuat (Erişim Tarihi: 20.03.2024)
• Yüksek Öğretim Kurumu-YÖK, (2024ç). Yükseköğretim Kalite Kurulu. Hakkımızda. https://yokak.gov.tr/hakkinda (Erişim Tarihi: 16.03.2024)
• Zairi, M. (1997). “Business Process Management: A Boundaryless Approach to Modern Competitiveness”. Business Process Management Journal, 3(1): 64-80.