İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EKONOMİYİ ETKİLER Mİ? ÖĞRENCİLERİN FARKINDALIK DÜZEYİNİN TESPİTİ İÇİN ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 153 - 167, 30.12.2024

Kifayet Erdem Arslan , İlkay Noyan Yalman

Öz

İklim değişikliği konusunda toplum bilincinin arttırılması büyük önem taşımaktadır. Olası tehlikelere ve tehditlere karşı mücadele edebilmek bu bilinçle mümkündür. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerini engellemek ya da ortaya çıkanları azaltabilmek konusunda farkındalık oluşturmak önemlidir. Bu çalışmada genç ve okumuş nüfusu temsil eden üniversite öğrencilerinin iklim değişikliğinin sebep olduğu ekonomik etkiler konusunda farkındalık düzeylerini ölçmek amacı ile bir ölçek geliştirilmiştir.
Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin iklim değişikliğinin ekonomik etkileri konusundaki farkındalıklarını değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirmektir. Çalışma grubu olarak Sivas Cumhuriyet Üniversitesi 2023-2024 eğitim öğretim yılında temel ve uygulamalı bilimler alanında öğrenim gören öğrenciler seçilmiştir. Toplam 780 kişilik grubun belirlenmesi için olasılığa dayalı örnekleme yöntemlerinden küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri analizi 'R' Paket Programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma ölçek geliştirme çalışması olduğu için AFA analizi R “psych” paketi kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçek, 39 madde ve “İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkilerine Yönelik Farkındalık”, “İklim Değişikliği Farkındalığı ve Önemi”, “İklim Değişikliğinin Olumsuz Etkilerine Yönelik Farkındalık” olmak üzere 3 faktörden oluştuğu tespit edilmiştir. Geliştirilen ölçeğin toplam varyansın %63’ünü açıkladığı görülmüş ve güvenirliğe ilişkin, Cronbach Alpha değeri 0,96 olarak hesaplanmıştır. Çalışma DFA analizi, R “psych” kullanılarak analiz edilmiş olup, RMSE- RMR-SRMR değeri 0.06, CFI-TLI değeri 0,98, NFI-GFI-AGFI değeri 0,97 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Ekonomi, Ölçek Geliştirme, R Programı

DOES CLIMATE CHANGE AFFECT THE ECONOMY? SCALE DEVELOPMENT STUDY FOR DETERMINING THE AWARENESS LEVEL OF STUDENTS

Öz

It is of great importance to raise public awareness of climate change. This awareness can be used to combat potential dangers and threats. It is crucial to raise awareness in order to prevent the adverse effects of climate change or to mitigate the emerging ones. In this study, a scale was developed to measure the level of awareness of university students, who represent the young and educated population, about the economic impacts caused by climate change.
The objective of this study is to develop a valid and reliable measurement instrument for the assessment of students' awareness of the economic impacts of climate change. The study group consisted of students enrolled in the basic and applied sciences at Sivas Cumhuriyet University during the 2023-2024 academic year. A cluster sampling method, a probability-based sampling technique, was employed to identify a sample of 780 individuals. The data were analysed using the R Package Programme. As this was an empirical study, the AFA analysis was conducted using the R "psych" package. The scale comprises 39 items and two subscales: "Climate Change Awareness" and "Importance of Climate Change Awareness." A total of three factors were identified, namely, climate change awareness, knowledge about the negative impacts of climate change and climate change concern. It was observed that the developed scale accounted for a total of 63% of the variance. Furthermore, the Cronbach alpha value for reliability was calculated to be 0.96. The study employed DFA analysis, utilising the R "psych" package for analysis. The RMSE, RMR and SRMR values were found to be 0.06, while the CFI, TLI, NFI, GFI and AGFI values were 0.98 and 0.97, respectively.

Anahtar Kelimeler

Climate Change, Economy, Scale Development, R Programme

Kaynakça

• Alper, D. & Anbar, A. (2008). “İklim Değişikliğinin Finansal Hizmet Sektörüne Etkileri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23): 223-253.
• Ataklı, G. & Kuran, H. (2022). “İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 15(2): 150-161.
• Başoğlu, A. (2014). “Küresel İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkileri”. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7): 175-196
• Batan, M., & Toprak, Z. F. (2015). “Küresel İklim Değişikliğinin Olumlu Etkileri Ve Bu Etkilerin İklim Değişikliğine Uyum Kapsamında Değerlendirilmesi”. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 6(2): 93-102.
• Bayraç, H. N., & Doğan, E. (2016). “Türkiye’de İklim Değişikliğinin Tarım Sektörü Üzerine Etkileri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1): 23-48.
• Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). “Significance Tests and Goodness of Fit in the Analysis of Covariance Structures”. Psychological Bulletin, 88: 588-606.
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi. (t.y.). Erişim Tarihi: 13.02.2024. https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/webmenu/webmenu12421_1.pdf
• Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming (2nd ed.). New York – London: Taylor & Francis Group.
• Çelik, S., Bacanlı, H., & Görgeç, H. (2008). “Küresel İklim Değişikliği ve İnsan Sağlığına Etkileri”. Telekomünikasyon Şube Müdürlüğü, 1(1): 1-31.
• Demir, A. (2009). “Küresel İklim Değişikliğinin Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Kaynakları Üzerine Etkisi”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2): 37-54.
• Demirbaş, M., & Aydın, R. (2020). “21. Yüzyılın En Büyük Tehdidi: Küresel İklim Değişikliği”. Ecological Life Sciences, 15(4): 163-179.
• Deniz, M., İnel, Y., & Sezer, A. (2021). “Üniversite Öğrencilerinin Küresel İklim Değişikliğine Yönelik Farkındalık Ölçeği”. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (43): 252-264.
• Doğan, S. & Tüzer, M. (2011). “Küresel İklim Değişikliği ve Potansiyel Etkileri”. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1): 21-34.
• Gezer, M. & İlhan, M. (2021). “İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması”. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1): 195-204.
• Gönen, Ç., Deveci, E. Ü., & Aydede, M. N. (2023). “Development And Validation Of Climate Change Awareness Scale For High School Students”. Environment, Development and Sustainability, 25(5): 4525-4537.
• Gülsoy, E. & Korkmaz, M. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Algıları Üzerine Etkileri”. Turkish Journal of Forestry, 21(4): 428-437.
• Güneş, T., Alat, K., & Aic, G. (2013). “Fen Öğretmeni Adaylarına Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynakları Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2): 269-289.
• Halady, I. R., & Rao, P. H. (2010). “Does Awareness To Climate Change Lead To Behavioral Change?”. International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2(1): 6-22.
• Hayaloğlu, P. (2018). “İklim Değişikliğinin Tarım Sektörü Ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(25): 51-62.
• Karaman, S. & Gökalp, Z. (2010). “Küresel Isınma ve İklim Değişikliğinin Su Kaynakları Üzerine Etkileri”. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1): 59-66.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kumar, C. P. (2012). “Climate Change and its Impact on Groundwater Resources. International Journal of Engineering and Science, 1(5): 43-60.
• Kılıç, A. F. (2022). "Açımlayıcı Faktör Analizinde Boyut Sayısına Karar Verme: Yöntemlere Kısa Bir Bakış", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51: Özel sayı 1: 305-318.
• Kiliç, C. (2009). “Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları ve Türkiye”. Cumhuriyet University Journal of Economics & Administrative Sciences/Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2): 19-41
• Kline, B. R. (2011). Principles and Practice of Structural Modeling (3rd ed.). New York-London: The Guilford
• Press.Kline, R. B. (2005). Methodology in the social sciences. Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York, NY, US: Guilford Press.
• MFA (2024). İklim Değişikliği İle Mücadelenin Önemi. https://www.mfa.gov.tr/iklim-degisikligiyle-mucadelenin-onemi.tr.mfa. (Erişim Tarihi: 20.02.2024)
• Memiş, O. B. & Aydin, R. (2023). “İklim Değişikliğinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”. Third Sector Social Economic Review, 58(2): 1065-1080.
• McMichael, A. J. & Haines, A. (1997). “Global Climate Change: The Potential Effects on Health”. Bmj, 315(7111): 805-809.
• Merkezi, B. Ç. (2008). A'dan Z'ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi. Ankara: Tuna Matbaacılık.
• Orhan, A. & Senemoğlu, N. (2022). “Yükseköğretimin Topluma Hizmet ve Bilimsel Araştırma Niteliğinin Değerlendirilmesi Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11(4): 775-786.
• Sevim, B., & Zeydan, Ö. (2007). “İklim Değişikliğinin Türkiye Turizmine Etkileri”. Çeşme Ulusal Turizm Sempozyumu, 21, 23: 707-728.
• Tol, R. S. J. (2009). “The Economic Effects of Climate Change”. Journal of Economic Perspectives, 23(2): 29-51.
• Türkeş, M., Sümer, U. M., & Çetiner, G. (2000). Küresel İklim Değişikliği ve Olası Etkileri. Çevre Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları (İstanbul, 13 Nisan 2000), 7-24.
• Uysal, Ş. & Güner, B. (2023). “Çiftçilerin İklim Değişikliği Algı ve Davranışlarını Belirlemeye Yönelik Ölçeğin Geliştirilmesi: Üzüm Üreticileri Örneği”. Bahçe, 52(Özel Sayı 1): 434-442.
• Yılmazer, Z. & Kartal, Ş. (2023). “Development of the Self-Directed Learning Skills Scale in Distance Education”. E-International Journal of Educational Research, 14(5):143-160
• Yörük, E. A. Y., & Akpınar, C. V. (2023). “Bir Üniversitedeki Öğrencilerin Küresel İklim Değişikliğine Yönelik Farkındalıkları”. Osmangazi Tıp Dergisi, 45(4): 17-25.
• IPCC. (2018). Special Report: Global Warming of 1.5 OC, IPCC.
• IPCC. (2022a). Summary for Policymakers. In: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Hans-O. Pörtner, et al., (Drafting Authors:)]. Cambridge University Press. In Press. 37(4), 240-256.