Türkiye’de Kullanılan Yenilenebilir Enerji Sertifika Sistemlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 21, 29 - 41, 30.06.2021

Mustafa Özcan , Burcu Ergün , Elif Ocaklı

Öz

Elektrik sektöründe kullanılan piyasa temelli mekanizmalardan biri olan yenilenebilir enerji sertifikaları (YES), elektrik tüketicisine kullandıkları elektriğin yenilenebilir enerji kaynakları (YEK) kullanılarak üretildiğini kanıtlayan, elektronik ortamda düzenlenen sertifikalardır. Bu sertifikaların kullanımı ile elektrik üretimi kaynaklı emisyonlar azalacak, YEK kullanımı artacak ve YEK kullanarak elektrik üretimi yapan tesis işletmecileri ek gelir elde edecektir.
Bu çalışmada farklı YES sistemleri ile Türkiye’de uygulanan sertifika sistemleri incelenmiştir. Çalışma kapsamında Türkiye’nin YES potansiyeli, ülkenin elektrik tüketim verilerine göre hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamaya göre Türkiye’nin YES potansiyeli 70.185.955,35 MWh’dır. Günümüzde mevcut potansiyelin yaklaşık %0,72’sinden YES oluşturulmaktadır.
Türkiye’de Uluslararası Yenilenebilir Enerji Sertifikaları (I-REC) sistemine entegre biçimde YES ihraç ve itfası gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de gerçekleştirilen YES itfaları genellikle küresel şirketlerin yurtdışındaki karar merkezleri tarafından talep edilmektedir. Türkiye YES piyasası, yeni santrallerin kayıtlarının yapılmasıyla genişlemektedir. 2020 yılında yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G) yönetmeliği ile ulusal YES sistemi kurulmuş olacaktır. Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi tarafından işletilecek organize YEK-G piyasasının, uluslararası bir standarda bağlı olarak işletilmesi sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Sürdürülebilirlik, Yenilenebilir Enerji Politikaları, Yenilenebilir Enerji Sertifikaları

Kaynakça

• [1] TUİK, 1990-2018 Sera Gazı Emisyonları (Milyon Ton CO2 Eşdeğeri) URL: (https://tuikweb.tuik.gov.tr) (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2021).
• [2] M. Crippa, G. Oreggioni, D. Guizzardi, M. Muntean, E. Schaaf, E. Lo Vullo, E. Vignati, 2019. Fossil CO2 and GHG emissions of all World countries. Luxemburg: Publication Office of the European Union, ISBN 978-92-76-11100-9, doi:10.2760/687800.
• [3] TUİK, 1990-2018.Sektörlere Göre Toplam Sera Gazı Emisyonları (Milyon Ton CO2 Eşdeğeri) URL: (https://tuikweb.tuik.gov.tr) (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2021).
• [4] Ekonomik göstergeler merceğinden yeni iklim rejimi, 2020. TUSIAD, ISBN: 978-605-165-047-0 URL: (https://tusiad.org/tr) (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2021).
• [5] T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi URL: (https://iklim.csb.gov.tr/birlesmis-milletler-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-i-4362) (Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021).
• [6] T. İçmeli, İklim Değişikliği İle Mücadelede Tarihi Dönem Paris Anlaşması Ve Türkiye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi(Sunum) URL: (https://www.ikv.org.tr/images/files/Tu%C4%9 Fba%20%C4%B0%C3%A7meli__.pptx) (Erişim Tarihi: 18 Kasım 2020).
• [7] Niyet Edilen Ulusal Katkı ile Yürütülmesi Öngörülen Plan Politikalar URL: (https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587) (Erişim tarihi: 15 Ocak 2021).
• [8] T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Karbon Piyasalarında Ulusal Deneyim Ve Geleceğe Bakış, Ankara, Ocak 2011(Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021).
• [9] D. Hulshof, C. Jepma, M. Mulder, Performance of markets for European renewable energy certificates. Energy Policy 128, 697-710, 2019.
• [10] M.A. Akkaya, M. Onuk, Is Renewable Energy Certification System Necessary for Turkey? (https://www.researchgate.net/publication/344688268_Is_Renewable_Energy_Certification_System_Necessary_for_Turkey) (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2020).
• [11] A. Hamburger, Is guarantee of origin really an effective energy policy tool in Europe? A critical approach. Society and Economy 41(4), 487-507, 2019.
• [12] B. Sultanoğlu, Y. Özerhan, İklim Değişikliği Raporlaması: Türkiye’deki İşletmelerin Gönüllü Karbon Saydamlık Projesi (Cdp) Açıklamaları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22, 176-194, 2020.
• [13] RE100 URL: (https://www.there100.org/) (Erişim Tarihi: 26 Kasım 2020). [14] B.K. Jo, G. Jang, An Evaluation of the Effect on the Expansion of Photovoltaic Power Generation According to Renewable Energy Certificates on Energy Storage Systems: A Case Study of the Korean Renewable Energy Market. Sustainability 11(16), 4337, 2019.
• [15] Q. Zhang, G. Wang , Y. Li , H. Li , B. McLellan, S. Chen, Substitution effect of renewable portfolio standards and renewable energy certificate trading for feed-in tariff. Applied Energy 227, 426–435 Zhang Q., Wang G., Li Y., Li H., McLellan B, Chen S., 2018. Substitution effect of renewable portfolio standards and renewable energy certificate trading for feed-in tariff. Applied Energy 227, 426–435, 2018.
• [16] J. Chuang, H.L. Lien, W. Den, L. Iskandar, P. H. Liao, The relationship between electricity emission factor and renewable energy certificate: The free rider and outsider effect. Sustainable Environment Research 28(6), 422-429, 2018.
• [17] J. Adamczyk, M. Graczyk, Green certificates as an instrument to support renewable energy in Poland—Strengths and weaknesses. Environmental Science and Pollution Research 27(6), 6577-6588, 2020.
• [18] SHURA, "Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Sertifikalandırma ve Ticaret Sistemi Nasıl Olmalıdır?” Webinar Özet Raporu, 27 Temmuz 2020, İstanbul (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2020).
• [19] Ü. Çalıkoğlu, Türkiye Enerji Piyasasında Yeşil Elektrik Ve Yeşil Sertifika Talebinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Temiz Tükenmez Enerjiler Anabilim Dalı, Ankara, 2017.
• [20] Natural Capital Partners, Energy Attribute Certificates: Help companies achieve renewable energy goals URL: (https://assets.naturalcapitalpartners.com/downloads/Energy_Attribute_Certificate_Factsheet.pdf) (Erişim Tarihi: 28 Kasım 2020).
• [21] Uluslararası REC’ler (I-REC’ler) URL: (https://www.ecohz.com/renewable-energy-solutions/international-recs-i-recs/) (Erişim Tarihi: 26 Ekim 2020).
• [22] Menşe Garantileri URL: (https:// becour.com/ guarantees-of-origin) (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2020).
• [23] Green power procurement, Understanding the options, June 2017(Rapor) URL: (https://www.wsp.com/-/media/Sector/US/Document/pdf-WSP-Whitepaper-Green-Power.pdf) (Erişim Tarihi: 02 Kasım 2020).
• [24] Meeting demand with supply: renewable energy market briefing Taiwan, December 2020 (Rapor)(RE100, CDP) (Erişim Tarihi:10 Ocak 2021).
• [25] Green Electricity Certificate (GECs) of China, Technical Assessment Report, August 2020(Rapor)(RE100, CDP) (Erişim Tarihi:10 Ocak 2021). [26] Yenilenebilir Enerji Menşe Garantileri (REGO) URL: (https://www.ofgem.gov.uk/environmental-programmes/rego/about-rego-scheme) (Erişim Tarihi: 14.11.2020).
• [27] Incentivising renewable electricity – a comparison of Renewable Obligation Certificates and Feed-in tariffs, September 2010. Research Paper Aidan Stennett, Research and Library Service.
• [28] Avrupa Birliği Resmi Gazetesi, Avrupa Parlamentosu Ve Konsey Direktifi (AB) 2018/2001, Article 19 Guarantees of origin for energy from renewable sources 11 Aralık 2018 (Erişim Tarihi: 15 Ocak 2021).
• [29] Natural Capital Partners, International RECs (I-RECs), Enabling Businesses to Meet Renewable Energy Commitments Throughout the World.
• [30] 21st Century Power Partnership Report, Policies for Enabling Corporate Sourcing of Renewable Energy Internationally, Technical Report, Mayıs 2017 URL: (https://www.oneplanetnetwork.org/sites/default/files/68149.pdf) (Erişim Tarihi: 28 Ekim 2020).
• [31] Sustainability Roundtable, Inc. Sustainable Real Estate Roundtable: Member Briefing Internatıonal Markets For Renewable Energy Certıfıcates (RECs), Page 6, 2012 (Rapor) URL: (http://www.sustainround.com/ library/sites/default/files/SR%20Inc_SBER-ELC_Me mber%20Briefing_International%20Markets%20for%20RECs_2012-07-16.pdf) Erişim Tarihi: 27 Ekim 2020).
• [32] Hakkı ÖZATA, Organize Elektrik Piyasaları Grup Başkanı, EPDK; (Görüşme Tarihi: 05.01.2021).
• [33] GO’ların TWh cinsinden istatistiksel verileri URL: (https://www.greenfact.com/News/1387/AIB-2020-GO-statistics-summary) Erişim Tarihi: 12 Şubat 2021).
• [34] Satılan ve iptal edilen GO’ların kaynaklarının yüzdelik gösterimi URL: (https://www.aib-net.org/facts/market -information/statistics/activity-statistics-all-aib-members ) (Erişim Tarihi: 13 Şubat 2021).
• [35] The International REC Standart, Interaction avoided emission rights and RECs, February 2020 URL: (https://www.irecstandard.org) Erişim Tarihi: 18 Kasım 2020).
• [36] Menşe Garantileri URL: (https://www.certifhy.eu/ images/media/files/WG3_20180123_Energy_Certification_Presented_Slides.V.0.pdf) (Erişim Tarihi: 11 Kasım 2020) [37] Yenilenebilir Enerji Sertifikaları (REC’ler) URL: (https://www.epa.gov/greenpower/renewable-energy-certificates-recs) (Erişim Tarihi: 26 Kasım 2020).
• [38] Zero Code, Off-Site Procurement of Renewable Energy April 2018, Technical Support Document. URL: https://zero-code.org/wp-content/uploads/2018/04/Zero-Code-TSD-OffSiteRenewables.pdf (Erişim Tarihi: 28 Kasım 2020).
• [39] M. Özcan, Kurumsal Yenilenebilir Enerji Tedarik Anlaşmaları ve Türkiye Elektrik Piyasasında Uygulanabilirliği, Elektrik Elektronik Mühendisliği Kongresi (EEMKON 2019), İstanbul, Türkiye, 14 - 16 Kasım 2019.
• [40] Green power procurement Understanding the options, June 2017 URL: (https://www.urbangridsolar.com/what-is-a-rec-how-do-they-work/) (Erişim Tarihi: 05 Ocak 2020)
• [41] Broom R., Wright P., Davey H., Hanas I., O’Hop P., Mingot M., February 2020. The Preferred Route for Corporates to Secure Renewable Energy Supplies in a Decarbonized World, Corporate Power Purchase Agreements, Squrepatton Boggs URL: (https://www.squirepattonboggs.com/-/media/files/insights/publications/2020/02/corporate-power-purchase-agreements/enrcorporate-power-purchase-agreementspitch.pdf) (Erişim Tarihi: 28 Kasım 2020)
• [42] Bird, L., Heeter, J., O'Shaughnessy, E., Speer, B., Cook, O., Jones, T., Nilson, E. 2017. Policies for Enabling Corporate Sourcing of Renewable Energy Internationally: A 21st Century Power Partnership Report (No. NREL/TP-6A50-68149). National Renewable Energy Lab.(NREL), Golden, CO (United States).
• [43] P. Nandagopal and T.S. Devaraja, International Journal of Current Research and Academic Review, International REC Standard for Empowering Renewable Power Generation, ISSN: 2347-3215 (Online), Volume 6, Number 5, (May-2018).
• [44] Can ARSLAN, Foton Enerji (Veri alış tarihi: 08.12.2020) .
• [45] I-REC Issuers under the Electricity Code, 2020. International REC Standard Foundation secretariat.
• [46] Türkiye I-REC Verileri URL: (https://www.irecstandard.org/wp-content/uploads/2020/08/StatsReport-2020-05-EE.pdf) (Erişim Tarihi: 02 Şubat 2021).
• [47] EPDK R.G. Tarih-No: 14.11.2020-31304, Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliği, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Ankara, Türkiye, 2020. URL: (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/11/20201114-2.htm).
• [48] B. K. Jo, G. Jang, An Evaluation of the Effect on the Expansion of Photovoltaic Power Generation According to Renewable Energy Certificates on Energy Storage Systems: A Case Study of the Korean Renewable Energy Market. Sustainability 11(16), 4337, 2019.
• [49] A. Vantoch-Wood, J. Groot, P. Connor, I. Bailey, I. Whitehead, V. Hamlyn, J. Xu, National Policy Framework For Marine Renewable Energy Within The United Kingdom. MERiFIC Task, 4(1), 2012.
• [50] Eko Etiketler URL: (https://ec.europa.eu/environment /ecolabel/)(Erişim Tarihi: 07 Ocak 2020) Türkiye, 2020.
• [51] A.C. Gündoğan, E. Turhan, C.İ. Aydın, M.Ö. Berke, 2017. 100 Maddede Sürdürülebilirlik Rehberi, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, İstanbul, Türkiye. URL: (http://www.skdturkiye.org/files/yayin/100-maddede-surdurulebilirlik-rehberi.pdf) (Erişim Tarihi: 25 Aralık 2020).
• [52] Yalçın Altuntaş, Borusan ENBW, (Görüşme Tarihi: 19.01.2021).
• [53] Seda Sener, EnerjiSA (Görüşme Tarihi: 19.01.2021).
• [54] I-REC Issuers under the Electricity Code, 2020. International REC Standard Foundation secretariat. URL: (https://www.irecstandard.org/registrants/) (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2021).
• [55] Eko Etiketler URL: (https://www.ecohz.com/ renewable-energy-solutions/labels-and-standards/) (Erişim Tarihi: 07 Ocak 2020).
• [56] EPDK, YEK-G Sistemi ve Organize Yek-G Piyasası İşletim Usul ve Esasları (Taslak) URL: (https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/4-9332/yek-g-sistemi-ve-organize-yek-g-piyasasi-isletim-) (Erişim Tarihi: 4 Şubat 2021).
• [57] IREC Cihaz Kaydı Raporu URL: (https://v-1.evident.app/Public/ReportDevices/) (Erişim Tarihi: 03 Şubat 2021).
• [58] Elektrik Piyasası 2015 Yılı Piyasa Gelişim Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2016. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020).
• [59] Elektrik Piyasası 2016 Yılı Piyasa Gelişim Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2017. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020).
• [60] Elektrik Piyasası 2017 Yılı Piyasa Gelişim Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2018. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020).
• [61] Elektrik Piyasası 2018 Yılı Piyasa Gelişim Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2019. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020).
• [62] Elektrik Piyasası 2019 Yılı Piyasa Gelişim Raporu, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2020. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020). [63] Elektrik Piyasası Sektör Raporu, Ekim 2020, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2020. URL: (http://epdk.gov.tr) (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2020).
• [64] Bahadır Karabekiroğlu, RWE AG (Görüşme Tarihi: 05 Şubat 2021).
• [65] Borusan EnBW URL: (https://www.borusanenbw .com.tr/basin-odasi) (Erişim tarihi: 27.11.2020).
• [66] Toyota URL: (https://www.toyota.com.tr/world-of-toyota/news/toyota-idari-binalarinda-yenilenebilir-enerji-kullanacak.json) (Erişim Tarihi: 27.11.2020).
• [67] EnerjiSA URL: (https://m.enerjisa.com.tr/tr/enerjisa-hakkinda/medya-merkezi/basin-bultenleri/esarj--uluslararasi-yesil-enerji-sertifikasi-irec-ile-bir-ilki-daha-gerceklestirdi) (Erişim Tarihi: 27.11.2020).
• [68] L. Bird, J. Heeter, C. Kreycik, Solar Renewable Energy Certificate (SREC) Markets: Status And Trends.
• [69] Erdem Sezer, Aksa enerji (Görüşme Tarihi: 07.01.2021).
• [70] Serkan Dündar, Entek Enerji (Görüşme Tarihi: 22.01.2021).