TEKNOLOJİK GELİŞMENİN ALTIN FİYATLARINA ETKİSİ: DİJİTAL BANKACILIK ÖRNEĞİ

Yıl 2023, , 187 - 203, 18.10.2023

Serdar Budak

https://doi.org/10.59274/enderun.1353546

Öz

Tarihin ilk dönemlerde süs eşyası olarak kullanılmaya başlanan altın, sonrasında bir değişim aracı olarak kullanılmış ve bir güç sembolü haline gelmiştir. Günümüzde altının ticari ve parasal sistemin içindeki yerinin giderek azalması rağmen onun finansal piyasalarca bir yatırım aracı olarak kullanılması devam etmektedir. Altının bir yatırım aracı olarak görülmesi nedeniyle dünya genelinde altın borsaları kurulmuş ve yatırımcılar için aracılık yapmaya başlamıştır. Dolayısıyla altın fiyatlarını belirlenmesinde birçok mikro ve makroekonomik değişken yer almaktadır. Bu bağlamda çalışmanın literatür kısmında yapılan araştırmalara değinilmiştir. Gelişen teknoloji ile 2000’li yıllarda dijital bankacılık kullanımının artış göstermesi ile altın alım-satım işlemlerinin toplumun her kesimi tarafından kolaylıkla yapılır hale gelmiştir. Bu durumunda altın fiyatları üzerinde etkisini olacağı beklenmektedir. Bu çalışma Türkiye’de 2011-2020 döneminde çeyreklik veriler kullanılarak, dijital bankacılık vasıtasıyla yapılan altın alış-satış hacminin, altın fiyatları üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlamıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni olarak gram altın fiyatları belirlenirken, bağımsız değişkenler internet ve mobil bankacılık vasıtasıyla yapılan altın alım-satım işlem hacmidir. Yapılan analiz sonuçlarına göre uzun dönemde bağımsız değişkenlerin, fiyatları üzerinde ciddi bir etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Altın Fiyatları, Teknolojik Gelişme, Dijital Bankacılık, ARDL Model

Kaynakça

• Akan, D. M. (2010). Uluslararası Döviz Kuru Sistemlerinin Geleceği:Bretton Woods'a Geri Dönülebilr mi? Sosyal Bilimler Dergisi, 0(2), s. 108-115.
• Alıcı, V. A., & Köseoğlu, M. (2021). Türkiye’de Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörlerin Ekonometrik Analizi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 5(2), s. 254-273.
• Bakırtaş, T., & Ustaömer, K. (2019). Türkiye’nin Bankacılık Sektöründe Dijitalleşme Olgusu. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 3(1), s. 1-24.
• Bulut, E., & Akyüz, G. Ç. (2020). Türkiye’de Dijital Bankacılık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42(2), s. 223-246.
• Doğan, B. B. (2012). Para Kavramı ve Para Sistemleri. Ç. Doğan, & İ. Parlaktuna içinde, Para Teorisi ve Politikası (s. 35-63). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Doğanalp, N., Konya, S., & Kabaloğlu, G. (2016). Türkiye’de Altın Fiyatlarınının Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(15), s. 412-424.
• Elmas, B., & Polat, M. (2014). Altın Fiyatlarını Etkileyen Talep Yönlü Faktörlerin Tespiti: 1988-2013 Dönemi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), s. 171-187.
• Engel, R.F., Granger, C.W.J. (1987). Co-integration and error correction representation, estimation and testing. Econometrica, vol. 55, No.2, pp. 251-276.
• Johansen, S. (1988) Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, vol. 12, No. 2/3, s. 231-254.
• Johansen, S., Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration - with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, vol. 52, No. 2, s.169-210 Işın, F. B. (2006). Teknoloji Araçlarının Bankacılık Sektöründe Uygulanabilirliği ve Türkiye'deki Bu Doğrultudakİ Bankacılık Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), s. 107-120.
• Korkulu, A., Oktay, E., & Akan, Y. (2017). Mobil Bankacılık Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Araştırılması: Atatürk Üniversitesi Akademik Personel Üzerine BirUygulama. UİİİD-IJEAS, 2018 (18. EYİ Özel Sayısı), s. 553-564.
• MTA. (2016). Türkiye ve Dünyada Altın. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Fizibilite Etütleri Dairesi Başkanlığı. Pesaran, M. H., Shin, Y., ve Smith, R. J. (2001). “Bounds testing approaches to the analysis of level relationships”. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P.C. B. and Perron, P. (1988), Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2), 335-346.
• Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası İktisat Teori Plitika ve Uygulama . İstanbul: Beta Yayıncılık. Sipahi, F., Zeybek, H. İ., Akaryalı, E., Çavuşoğlu, İ., & Gücer, M. A. (2022). Altın Madenciliği, Tarihi ve Günümüz: Gümüşhane Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(20), s. 528-549.
• Smith, G. (2002). London Gold Prices and Stock Price Indices in Europe and Japan. World Gold Council, 9(2), s. 1-30.
• Sujit, K. S., & Kumar, B. R. (2011). Study on Dynamic Relationship Among Gold Price, Oil Price, Exchange Rate and Stock Market Returns. International Journal of Applied Business and Economic Research, 9(2), s. 145-165.
• Tully, E., & Lucey, B. M. (2007). A power GARCH examination of the gold market. Research in International Business and Finance, 21(2), s. 316-325.
• Yüksel, R., & Akkoç, S. (2016). Altın Fiyatlarının Yapay Sinir Ağları ile Tahmini ve Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), s. 39-50.