Laikliğin Düşünsel Temelleri Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 8 - 15, 23.03.2020

Özcan Tunahan

Öz

Laiklik, din-devlet işlerinin ayrımı ve devletin, din karşısındaki tutumu üzerinden şekillenmiştir. Fakat bu tanımlama tarihsel süreç içerisinde uzun bir dönemin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu süreçte laikliğe dair farklı düşünceler gelişmiştir. Bu farklılıklar kültürel olgular çerçevesinde pratik kazanmıştır. Aynı zamanda laiklik, birçok düşünürün de konusu olmuştur. Bu çalışma ise, Machiavelli, Hobbes, Locke ve Rousseau’nun eserlerinden hareketle laikliğin düşünsel temellerine değinmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışmada bu düşünürlerin hangi eserlerinde laikliğe yer verdikleri incelenecek ve laikliğe dair açıklamalarının günümüz açısından hangi laiklik türlerinin temelini oluşturduğuna dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

Laiklik, Machiavelli, Hobbes, Locke

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. Ali, Köker Levent, (2013), Tanrı Devletinden Kral-Devlete, İmge Kitabevi, Ankara.
• Barbier, Maurice, (1999), Modern Batı Düşüncesinde Din ve Siyaset, Çev: Özkan Gözel, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Bauberot, Jean, (2008), Dünyada Laiklik, Çev: Ertuğrul Cenk Gürcan, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Baumer, Franklin Le V. (2010b), “Batı Düşüncesinin Ana Akımları”, Batı’ya Yön Veren Metinler II; Rönesans, Protestan Reformu, Erken Modern Dönem, Bilim Çağı (1350-1650), Derleyen: Alev Alatlı, İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı Kapadokya MYO, s.417-425.
• Dellaloğlu, Besim F. (2019), “Türkiye Modernleşmesinin Politik Teolojisi”, Cogito, Sayı 94, Yaz, ss:151-163.
• Duman, Fatih, (2003), “Din ve Siyaset”, Siyaset, Edit: Mümtazer Türköne, Lotus Yayınevi, İstanbul.
• Gunn, T. Jeremy, (2014), Din Özgürlüğü ve Laisite: ABD ile Fransa Arasında Bir Karşılaştırma, Çev: Hüseyin Bal ve Ömer Faruk Altıntaş, Liberte Yayınları, Ankara.
• Hobbes, Thomas, (2012), Leviathan, Çev: Semih Lim, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Kırmızı, Abdülhamit, (2019), “19. Yüzyılı Laiksizleştirmek: Osmnalı-Türk Laikleşme Anlatısının Sorunları”, Cogito, Sayı 94, Yaz, ss:91-109.
• Kuru, Ahmet T. (2011), Pasif ve Dışlayıcı Laiklik ABD, Fransa ve Türkiye, Çev: Eylem Çağdaş Babaoğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Locke, John, (2005), Hoşgörü Üstüne Bir Mektup, Çev: Melih Yürüşen, Liberte Yayınları, Ankara.
• Machiavelli, Niccolo, (2017), Titus Livius’un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler, Çev: Alev Tolga, Say Yayınları, İstanbul. Rousseau, J. Jacques, (2017a), Toplum Sözleşmesi, Çev: Vedat Günyol, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Rousseau, J. Jacques (2017b), Emile, Çev: Yaşar Avunç, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Somer, Murat, “Laikliği Yeniden Düşünelim Ama Nasıl?”, Taraf, 13.10.2008.
• Turner, Charles, (2019), “Sekülerlşeme: Devingen Bir Şenlik” Çev: Merve Erol, Cogito, Sayı 94, Yaz, ss:193-206.