Determination of insect fauna and seasonal abundance of them in sunflower fields in Hatay

Yıl 2014, , 231 - 240, 13.02.2015

Kamuran Kaya , Erdal Sertkaya

https://doi.org/10.16969/teb.73627

Cited By: 2

Öz

This study was carried out to determine the phytophagous and beneficial insects, and seasonal abundance of them in sunflower (Helianthus annuus L.; Asteraceae, Asterales) fields in Kırıkhan and Reyhanlı districts of Hatay province in 2009-2010. By weekly sampling, randomly chosen 25 plants were controlled. All above-ground parts of plants were checked until they reached to 6-8 leaf seedling stage, and in total, three leaves from the lower, middle and upper part of the each plant were checked in the period between eight-leaf stage and head occurance time. From the period of head occurance, samples were collected by both checking three leaves and shaking the head of the plants into sweep nets for 5-10 seconds. As a result, 28 phytophagous insect species belonging to 10 families and 21 beneficial insect species belonging to 7 families were determined. In general, population densities of Whitefly and aphids were high in the seedling period while those of Asymmetrasca decedens (Paoli) (Cicadellidae) and other phytophagous hemipteran species were high in the head period. Among the beneficial species, Chrysoperla carnea (Stephens) (Neuroptera; Chrysopidae) was the most common in seedling period, but a remarkable increase was observed in coccinellid and Orius spp. (Anthocoridae) densities after this period.

Anahtar Kelimeler

Sunflower pests, natural enemies, population density

Hatay ili ayçiçeği üretim alanlarında bulunan böcek faunasının ve bunların popülasyon yoğunluklarının belirlenmesi

Öz

Bu çalışma 2009-2010 yıllarında Hatay İli'ne bağlı Kırıkhan ve Reyhanlı ilçelerindeki iki tarlada yürütülmüş olup, ayçiçeği (Helianthus annuus L.; Asteraceae, Asterales) bitkisinde bulunan fitofag türler, doğal düşman türleri ve bunların popülasyon yoğunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Haftalık olarak 25 bitkide yapılan sayımlar, bitkinin çıkıştan itibaren 6-8 yapraklı fide dönemine kadar tüm toprak üstü aksamı kontrol edilerek, sekiz yapraklı dönemden tabla oluşturma dönemine kadar alt, orta ve üst yapraklardan seçilmek üzere üç yaprakta sayım yapılarak, tabla döneminden itibaren ise hem üç yaprakta sayım yaparak hem de bitkinin tablası atrap içine 5-10 sn boyunca hızlı bir şekilde silkelenerek yapılmıştır. Yapılan örnekleme ve sayımlar sonucunda üç takıma ait 10 familyaya bağlı 28 fitofag tür ve beş takıma ait yedi familyaya bağlı 17 predatör ve dört parazitoit tür olmak üzere 21 yararlı tür elde edilmiştir. Beyaz sinek ve yaprak biti popülasyonlarının genellikle fide döneminde, Asymmetrasca decedens (Paoli) (Cicadellidae) ve diğer Hemipter türlerin popülasyonlarının ise tabla döneminde daha yoğun olduğu görülmüştür. Doğal düşmanlardan Chrysoperla carnea (Stephens) (Neuroptera; Chrysopidae) fide döneminden tabla dönemine kadar en sık rastlanılan tür olurken bu dönemden sonra coccinellid ve Orius spp. (Anthocoridae) popülasyonlarında belirgin bir artış görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ayçiçeği zararlıları, doğal düşmanlar, populasyon yoğunluğu

Kaynakça

• Alkan, B., 1962. Türkiye’nin zararlı Thysanoptera faunası üzerine ilk araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 195-201.
• Anonymous, 2007. Ayçiçeği Tarımı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ege Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü Çiftçi El Broşürü, ETAE Matbaası, İzmir, N.136
• Anonymous, 2013. 2012 Yılı Ayçiçeği Raporu. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Md. 24 s.
• Anonymous, 2014.Türkiye tarım ürünleri, ayçiçeği. (Web sayfası: http://www.ekodialog.com/Turkiye_ekonomi/tarim.html) (Erişim tarihi: Aralık 2014)
• Arıoğlu, H.H., 2007. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Adana, Ders Kitapları Yayın No: A-70. 204s.
• Aslan, M.M. & N. Uygun, 2005. The aphidophagus coccinellid (Coleoptera: Coccinellidae) species in Kahramanmaraş, Turkey. Turkish Journal of Zoology 29 : 1-8.
• Aslan, M. M. & N. Uygun, 2007. Kahramanmaraş ili afidofag syrphidleri (Diptera: Syrphidae). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(2): 76-81.
• Aslan, M.M., Ç. Yavuksuz & B. Akyol, 2004. “Kahramanmaraş ili ve çevresinde ayçiçeği (Helianthus annus L.) üretim alanlarında saptanan zararlı ve faydalı böcek türleri, 61”. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi (8-10 Eylül 2004, Samsun) Bildirileri, 255 s.
• Atakan, E., 2006. Associations between Frankliniella spp. and Orius niger populations in cotton. Phytoparasitica, 34 (3): 221-234.
• Atakişi, İ.K., 1985. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Adana, Ders Notu Yayınları:147, 120 s.
• Atlıhan, R., E.N. Yardım, M.S. Özgökçe & M.B. Kaydan, 2003. Van İli ve çevresinde patates ekiliş alanlarındaki zararlı böcek türleri ve doğal düşmanları. Y.Y.Ü. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (3): 291-295.
• Başpınar, H., U. Kersting & N. Uygun, 1994. “Doğu Akdeniz Bölgesi’ndeki Cicadellidae türlerinin doğal düşmanları üzerinde araştırmalar, 365-374”. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi ( 25-28 Ocak 1994, İzmir) Bildirileri, 575 s.
• Bayrak, N. & R. Hayat, 2008. Kayseri ili Syrphidae (Diptera) türleri üzerinde faunistik çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 48:35-49.
• Chyzik, R., Y. Ben-Dov, Y. Nakache & M. Klein, 1995. Association of the western flower thrips (Frankliniella occidentalis) with cultivated sunflower (Helianthus annuus) in Israel. Phytoparasitica, 23 (2) : 147-155.
• Düzgüneş, Z., S. Toros, N. Kılınçer & B. Kovancı, 1982. Ankara İli'nde Bulunan Aphidoidae Türlerinin Parazit ve Predatörleri. Zir.Müc. ve Zir. Karan. Gn. Md. Ankara, 251 s.
• Ghavami, M.D. & F. Özgür, 1992. “Pamuk tarlasında zararlıların popülasyon gelişmesi ve değişik predatörlerle ilişkisinin saptanması. 227-238”. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, 747 s.
• Goel, Sc. & A. Kumar, 1990. Insect pests and predators associated to sunflower in winters of northern India. Indian Journal of Entomology, 52(1):39-45.
• Gözüaçık, C., C. Mart & K. Kara, 2009. Parasitoids of several lepidopterous pests in maize plantations in the Southeast Anatolian Region of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 33: 475-477.
• Kaya, K., 2008. Hatay İlinde Önemli Yazlık ve Kışlık Sebze Alanlarında Bulunan Zararlı Lepidopter Türleri, Popülasyon Yoğunlukları ve Parazitoitleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 86s.
• Kayapınar, A. & S. Kornoşor, 1993. Ostrinia nubilalis Hubner (Lep., Pyralidae)’in larva dönemleri üzerinde avcı böceklerin etkisinin araştırılması. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(2) 69-76.
• Kozma, E., L. Toth & K. Szilagyi, 1984. Swarming dynamics damage and control of the tarnished plant bug (Lygus rugulipennis Reut.) pest of sunflower. Növenyvedelem, 20(3):103-109.
• Lodos, N., 1982. Türkiye Entomolojisi II (Genel, Uygulamalı ve Faunistik). Ege Ünv. Ziraat Fak. Yayınları, No:429, İzmir, 591 s.
• Lodos, N., 1984. Türkiye Entomolojisi III (Genel Uygulamalı ve Faunistik). Ege Ünv. Ziraat Fak. Yayınları, No: 456, İzmir, 150 s.
• Özder, N., 1998. Tekirdağ İli ve çevresinde ayçiçeği üretim alanlarında görülen zararlı ve faydalı böcekler üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 22(3): 207-216.
• Özgür, F., 1986. “Akdeniz Bölgesi avcı Syrphidae türleri, 293-303”. Türkiye I. Biyolojik Mücadele Kongresi (12-14 Şubat 1986, Adana) Bildirileri, 476s.
• Özkan, A. 1986. Antalya ve Çevresi Yumuşak Çekirdekli Meyve Ağaçlarının Coleoptera ve Heteroptera Takımlarına Ait Faydalı Böcek Türleri, Tanınmaları, Konukçuları ve Önemlilerinin Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Tarım Orman Köyişleri Bak., Antalya Biyolojik Müc. Araş.Enst.Md. lüğü, Ar. Eserleri serisi No:5, 80 s.
• Pehlivan, S. & E. Atakan, 2014. Adana (Türkiye) ili Balcalı yöresi Syrphidae (Diptera) türleri. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 5(1): 53-66.
• Polat, M. & M. Özer, 1980. Samsun ve çevre illeri ayçiçeklerinde (Helianthus annuus L.) zarar yapan böcek türlerinin saptanması üzerinde araştırmalar. A.Ü.Ziraat Fak. Diploma Sonrası Yüksek Okulu İhtisas Tez Özetleri, Cilt 1, A.Ü. Basımevi, Ankara, 87-112.
• Riudavets, J., 1995. Predators of Frankliniella occidentalis (Perg.) and Thrips tabaci Lind.: A review. pp. 43-87. In Biological Control of Thrips Pests (Eds. A.J.M. Loomans, J.C. Van Lenteren, M.G. Tommasini, S. Maini & J. Riudavets). Wageningen Agricultural University Papers, Wageningen, 201 p.
• Shindrova, P. & K.H. Kontev, 1982. Species composition and biological characteristic of plant bug on sunflower. Rasteniev’dni Nauki, 19(2):128-135.
• Şengonca, Ç., 1980. Türkiye Chrysopidae (Neuroptera) Faunası Üzerinde Sistematik ve Taksonomik Araştırmalar. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bak. Zir. Müc. ve Zir. Kar. Gn. Md. Yayınları, Ankara,138 s.
• Tunç, İ., 1985. On some Thysanoptera from the Middle black sea region of Turkey. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 9(4): 217-224.
• Yalçınkaya, E., 2010. Çukurova Bölgesi Ayçiçeği (Helianthus annus L.) Üretim Alanlarında Görülen Zararlı ve Yararlı Türlerin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 43 s.
• Zeki, H. & Y. Öneş, 1993. Orta Anadolu Bölgesi ayçiçeği (Helianthus annuus L.) ekim alanlarında görülen zararlı ve faydalı böcekler üzerinde faunistik çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 33(3-4): 119-145.