İzmir’de organik ve konvansiyonel zeytin bahçelerinde zeytinsineği, Bactrocera oleae (Gmelin) (Diptera: Tephritidae)’nin popülasyon değişimi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 43 - 51, 01.03.2016

Sevinç Kacargil İSMAİL Karaca

https://doi.org/10.16969/teb.58887

Öz

Zeytin sineği, Bactrocera oleae (Gmelin) (Diptera: Tephritidae), zeytin yetiştiriciliğinin yapıldığı alanlarda bazı yıllar büyük ekonomik sorunlar yaratan, zeytinin ana zararlılarından biridir. Ülkemizde ve dünya üzerinde yetiştiriciliği yapılan tüm alanlarda, zeytin sineğinden dolayı meydana gelen ürün zararını aza indirgemek için, günümüzde kültürel önlemlerin yanı sıra biyolojik mücadele yöntemleri ve entegre mücadele yöntemleri daha fazla kullanır hale gelmiştir. Böylece çevre ve doğa daha az zarar görmektedir.
Bu çalışma, İzmir ili organik ve konvansiyonel bahçelerinde yetiştirilen yağlık memecik çeşidinde, Zeytin sineği popülasyon değişimlerini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple Dikili, Seferihisar ve Torbalı ilçelerinde üç organik üç konvansiyonel olmak üzere toplam altı adet zeytin bahçesi seçilmiştir. Zeytin sineği popülasyonunun izlenmesi için 2014 yılı Haziran ayı başından Kasım ayı sonuna kadar sarı yapışkan tuzaklar asılmıştır. Organik ve konvansiyonel zeytin bahçelerindeki zeytin sineği popülasyon değişimi karşılaştırılmıştır. Bahçelerde Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında vuruk sayımı yapılmış, hasat sonrasında da yere düşen meyvelerden 100 adet meyve rastgele toplanarak, dökülme sebeplerinin zeytin sineği zararından veya başka sebeplerden dolayı olup olmadığına bakılmıştır.
Çalışma sonucunda, organik zeytin bahçelerindeki zeytin sineği popülasyon değişiminin, konvansiyonel bahçelerindeki zeytin sineği popülasyon değişimlerine göre daha az olduğu bulunmuştur. Popülasyon sayılarındaki değişimlerin bahçenin mevkisine ve iklim durumlarına göre farklılıklar gösterebileceği belirlenmiştir. Hem organik hemde konvansiyonel bahçelerdeki zeytin sineği popülasyonunun en yüksek seviyeye, yağlanmanın yoğun olduğu Ekim ayında ulaştığı gözlenmiştir. Yapılan çalışmada böceğin gelişme eşiği ve termal konstantı konusunda da farklı bulgular söz konusu olduğundan zeytin sineğinin döl sayısı ile ilgili çalışmanın bölgelere bağlı olarak detaylı şekilde yapılmasının daha uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Ayrıca çalışmaya konu olan zeytin bahçelerinden rastgele toplanan 100 meyvede, zeytin güvesi zararının zeytin sineği zararından daha fazla olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bactrocera oleae, popülasyon değişimi, zeytin, zeytin sineği