Türkiye ekolojik koşullarının elverişliliği sayesinde birçok meyve üretiminde olduğu gibi dünya turunçgil üretiminde de önemli bir paya sahiptir. Zararlı türleri öldürücü etkisi bilinen insektisitler tarımın 20. yüzyılda bir endüstri kolu haline gelmesiyle birlikte kullanımlarında da bir süreklilik oluşmuştur. Yapılan bu çalışmada Muğla ili Ortaca bölgesinde yetiştirilen turunçgillerde kullanılan insektisitlerin kalıntıları ve sorunları araştırılmıştır. Çalışma için Ortaca bölgesini temsilen seçilen 54 bahçeden alınan numuneler kullanılmıştır. Numuneler QuEChERS metodu ile ekstrakte edilmiş; LC-MS/MS ve GC/MS cihazlarında toplamda 198 adet insektisit etken maddesi aranmıştır. Analiz sonuçlarına göre; turunçgillerde ruhsatlı insektisit kalıntı düzeylerinin 50 numunede (%92.59) Türk Gıda Kodeksi MRL değerlerini aşmadığı, 4 numunede ise (%7.41) MRL değerlerini ortalama 1-20 ug/kg düzeyinde aştığı bulunmuştur. Ancak tespit edilen tüm insektisitlere bakıldığında %52’sinin turunçgilde ruhsatlı, %26’sının turunçgilde ruhsatsız ve %22’sinin ise ülkemizde kullanımı sonlandırılmış ve yasaklanmış insektisitler olduğu görülmektedir. Tüm bu sonuçlar bir araya geldiğinde 54 numuneden 26 tanesinin uygun olmadığı yani numunelerin %48’inin tüketim yönünden riskli olduğu sonucuna varılmaktadır. En fazla kullanılan ilk beş insektisit arasında turunçgilde ruhsatsız olan Chlorpyrifos ethyl %35.2’lik kullanım oranı ile 3. sırada yer almaktadır. Elde edilen sonuçların ülkemizdeki bilinçsiz pestisit kullanımı ile ilgili bir modelleme yapılıp, sıkıntıların çözümüne ışık tutacağı ve gelecekteki çalışmalara yol göstereceği düşünülmektedir.
Turkey has a big part of World in farming citruses as other fruits because of ecological conditions. On 20th century, insecticides which have mortal effects on insects industrialization of agriculture has become an obligation the usage of insecticides. This study aims the insecticide residue problems on citrus fields in Ortaca MUĞLA. For this study, samples used from 54 fields to represent Ortaca. Samples extracted with QuEChERS method and analysis totally 198 insecticide active ingredients with LC-MS/MS and GC/MS. According to the results of analysis, 50 samples (%92.59) of insecticide residues which have licensed for citrus didn’t exceed the MRL values, 4 samples (%7.41) of insecticide residues exceed the MRL values estimated 1-20 ug/kg. But %52 of analysed insecticides in this area were licensed for citrus, %26 were not licensed and %22 were terminated and forbidden. The result, it was concluded that 26 of 54 samples which equals that %48 of samples are not valid and contain high risk for consumption. Between most used top 5 insecticides, Chlorpyrifos Ethyl (Unlicensed for citrus) became third with %35.2 usage rate. Results of this study might solve the unconsciously usage of insecticides and might be a source of future studies.
