Effects of harvest timing on infestation of Bactrocera oleae (Gmelin, 1790) (Diptera: Tephritidae), olive oil yield and quality

Yıl 2012, Cilt: 36 Sayı: 3, 345 - 362, 01.06.2012

Halil Topuz Enver Durmuşoğlu

Öz

In this study, effect of different harvesting time on loss ratio of olive caused by Olive fruit fly [Bactrocera oleae (Gmelin) (Diptera: Tephritidae)], olive oil yield and quality on the varieties; Ayvalık (growing Akhisar district of Manisa), Memecik (growing Torbalı district of Izmir) and Erkence (growing Urla district of Izmir), in 2008-2009 were studied. In this study, the highest Olive fruit fly population was recorded generally in October and November. Besides, the infested fruit ratio was recorded up to 100 % as a result of suitable growing conditions in 2009. In different harvesting time; it was determinate that there was not any considerable change in fruit weight, fruit oil ratio accessed the highest value while fruit maturity value was between 2.5-4.0 in third and fourth harvesting time (November) and fruit drops increased as fruit maturating increase. Depends on results of this study, early harvesting time was found enough as alone control method against Olive fruit fly damage in Ayvalık variety (Akhisar) both two years but in Memecik variety (Torbalı) while abundant harvest year and Olive fruit fly population was low. Early harvesting time was not enough as alone control method of Olive fruit fly for Erkence variety (Urla) both two years and Memecik variety (Torbalı) while conditions are suitable for pest and poor harvest year. However, considering olive oil yield and quality, it was determined that at the beginning of November when fruit maturity value was between 2.5-3.5, application of early harvesting decreased Olive fruit fly infestation under all circumstance in all varieties.

Anahtar Kelimeler

Bactrocera oleae, harvesting time, olive, Olive fruit fly, olive oil quality

Farklı hasat zamanlarının Bactrocera oleae (Gmelin, 1790) (Diptera: Tephritidae) zararıyla, zeytinyağı verim ve kalitesine etkileri

Öz

Bu çalışmada, 2008 ve 2009 yıllarında Akhisar (Manisa) İlçesi’nde Ayvalık çeşidinde, Torbalı (İzmir) İlçesi’nde Memecik çeşidinde ve Urla (İzmir) İlçesi’nde ise Erkence çeşidinde olgunlaşma döneminde, farklı hasat zamanlarının Zeytin sineği [Bactrocera oleae (Gmelin) (Diptera: Tephritidae)]’ nin zarar oranına, zeytinyağının verim ve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada yıllar ve bölgelere göre değişmekle birlikte, genel olarak Zeytin sineği popülasyonunun en yüksek ekim ve kasım aylarında görüldüğü, Zeytin sineği ile bulaşık meyve oranının ise uygun koşullar oluşması nedeniyle 2009 yılında % 100’lere ulaştığı belirlenmiştir. Farklı hasat zamanlarında; meyve ağırlıklarında önemli bir değişme görülmediği, meyvelerde yağ oranının en yüksek değerlerine meyve olgunluk değerinin 2,5-4,0 aralığında olduğu üçüncü ve dördüncü hasat dönemlerinde (kasım ayı) ulaştığı ve olgunluk arttıkça meyve dökümlerinin arttığı belirlenmiştir. Elde edilen zeytinyağlarında hasat zamanı geciktikçe serbest asitlik değerinde küçük bir yükselme, peroksit ve K232 değerinde de küçük bir düşüş görülürken, K270 değerinde bir değişim görülmemiştir. Yüksek Zeytin sineği zararı sonrasında elde edilen zeytinyağlarında serbest asitlik, peroksit ve K232 değerleri olumsuz etkilenerek yükseldiği, fakat K270 değerinde değişiklik olmadığı belirlenmiştir. Bu çalışma sonuçlarına göre, erken yapılan hasat, Ayvalık çeşidinde (Akhisar) her iki yılda, Memecik çeşidinde (Torbalı) ise bol ürün yılı ve düşük Zeytin sineği popülasyonu görüldüğü koşullarda Zeytin sineği zararını önlemede tek başına yeterli bulunmuştur. Erkence çeşidinde (Urla) her iki yılda ve Memecik çeşidinde (Torbalı) ise zararlı için uygun koşulların bulunması ve az ürün yıllarında erken hasat, Zeytin sineği zararını önlemede tek başına yeterli bulunmamıştır. Ancak, çalışma sonuçlarına göre, zeytinyağı verim ve kalitesi de göz önünde tutularak tüm çeşitlerde meyve olgunluk değerinin 2,5-3,5 olduğu kasım ayı başlarında yapılacak erken hasadın her koşulda Zeytin sineği zararını azalttığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Bactrocera oleae, hasat zamanı, zeytin, Zeytin sineği, zeytinyağı kalitesi