İzmir ilinde taze soğan tarlalarında bulunan akar (Acari) türleri

Yıl 2012, Cilt: 36 Sayı: 3, 401 - 411, 01.06.2012

Tülin Kılıç Sultan Çobanoğlu Zeynep Yoldaş Nilgün Madanlar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İzmir ilinde taze soğan tarlalarında bulunan akar (Acari) türleri

Öz

Bu çalışmada, İzmir ili ve ilçelerinde yetiştirilen taze soğanda akar türlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 2006 yılında Bayındır, Çeşme, Kemalpaşa, Menemen, Tire, Torbalı ilçelerinde 155 tarlada 2007–2008 yıllarında Bayındır, Bornova, Menemen ve Tire ilçelerinde 164 tarlada gözlem yapılmış, zararlı ve yararlı türler belirlenmiştir. İzmir’in ilçelerinde yapılan örneklemelerde Prostigmata, Mesostigmata ve Astigmata takımlarına bağlı 17 familya, 4 cins 15 akar türü saptanmıştır. Araneidae, Uropodidae, Tetranychidae, Trombidiidae ve Tydeiidae familyalarına bağlı bazı akar türleri familya düzeyinde, Cryptostigmata bireyleri takım düzeyinde tanılanmıştır. Zararlı tür olarak Rhizoglyphus robini Claparede1869, Tyrophagus perniciosus Zakhvatkin 1941, Tyrophagus putrescentiae (Schrank) 1781,Tyrophagus similis Volgin 1948 (Astigmata: Acaridae) ve Histiostoma sapromyzarum Dufour 1839 (Astigmata: Histiostomatidae) bulunmuştur. Yararlı akar türlerinden Curteria duzgunesae Saboori, Çobanoglu & Bayram 2007, Abrolophus sp. (Prostigmata: Erythraeidae), Anytis baccarum (Linnaeus) 1758 (Prostigmata: Anystidae), Ameroseius spp. (Mesostigmata: Ameroseiidae), Arctoseius cetratus Sellnick 1940, Gamasellodes bicolor Berlese1918, Lesioseius Berlese 1916 (Mesostigmata: Ascidae), Proctolaelaps scolyti Evans 1958 (Mesostigmata: Melicaridae), Alliphis spp. (Mesostigmata: Evihididae), Macrocheles merdarius Berlese 1889 (Mesostigmata: Macrochelidae), Hypoaspis aculeifer 1884 (Canestrini) (Mesostigmata: Laelapidae), Parasitus fimetorum Berlese 1903 (Mesostigmata: Parasitidae), Neoseiulus barkeri Hughes 1948 ve Neoseiulus bicaudus Wainstein 1962 (Mesostigmata: Phytoseiidae) bulunmuştur. Yararlı türler içinde dikkat çeken C. duzgunesae, soğanın ana zararlısı Thrips tabaci Lindeman (Thysanoptera: Thripidae) üzerinde yoğun olarak bulunmuştur. M. merdarius, bu çalışmada Türkiye için ilk kayıt olarak saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Taze soğan, İzmir, Prostigmata, Mesostigmata, Astigmata

Kaynakça

• Anonymous, 2008a. About onions: history. www.onions-usa.org. (Erişim tarihi: Ağustos 2011).
• Anonymous, 2008b. Soğan, her derde deva. www.saglikplatformu.com (Erişim tarihi: Ağustos 2011).
• Anonymous, 2009. Faostat. http://faostat.fao.org/ (Erişim tarihi: Kasım 2011).
• Anonymous, 2010. Bitkisel üretim istatistikleri. www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: Eylül 2011).
• Anonymous, 2011a. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/11/641/8226.pdf. Yurdumuzda ilk defa müşahede edilen bir Macrocheles muscaedomestica Scopoli, 1772 (Acarina: Mesostigmata) olayı.(Erişim tarihi: Aralık 2011).
• Anonymous, 2011b. Parasitus fimetorum Berlese, 1904. http://insects.ummz.lsa.umich.edu (Erişim tarihi: Aralık 2011).
• Anonymous, 2012. UC IPM: UC management guidelines for bulb mites on onion and garlic. http://www.ipm.ucdavis.edu/PMG/r584400111.html (Erişim tarihi: Şubat 2012).
• Bayram, Ş. & S. Çobanoğlu, 2005. Mesostigmata (Acari) of bulbaceous ornamental plants in Turkey. Acarologia, XLV(4): 257-265.
• Bayram, Ş. & S. Çobanoğlu, 2006. Astigmata and Prostigmata (Acari) of bulbaceous ornamental plants in Ankara Turkey. Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica, 41(3-4):367-381.
• Bayram, Ş. & S. Çobanoğlu. 2007. Mite fauna (Acari: Prostigmata, Mesostigmata, Astigmata) of coniferous plants in Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 31 (4): 279-290.
• Bora, T. & İ. Karaca,1970. Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. E. Ü. Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı No: 67. Ege Üniversitesi, Bornova, İzmir. Chen, J. S., 1990. An improved method for determining the susceptibility of Rhizoglyphus robini and R. setosus (Acarina: Acaridae) to pesticides. Experimental and Applied Acarology, 8 (3): 175-178.
• Çobanoğlu,, S., 1993a. Türkiye'nin önemli elma bölgelerinde bulunan Phytoseiidae (Parasitiformes) türleri üzerinde sistematik çalışmalar I. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(1):41-54.
• Çobanoğlu, S., 1993b. Türkiye’nin önemli elma bölgelerinde bulunan Phytoseiidae türleri üzerinde sistematik çalışmalar II. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(2): 99-116.
• Çobanoğlu,, S., 1993c. Türkiye'nin önemli elma bölgelerinde bulunan Phytoseiidae (Parasitiformes) türleri üzerinde sistematik çalìşmalar III. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(3):175-192.
• Çobanoğlu,, S., 1993d. Türkiye'nin önemli elma bölgelerinde bulunan Phytoseiidae (Parasitiformes) türleri üzerinde sistematik çalìşmalar. IV. Türkiye Entomoloji Dergisi, 17(4): 239-255.
• Çobanoğlu, S., 2001a. Mesostigmatic mite species (Acari:Mesostigmata) new records for beneficial fauna of Turkey (II). Türkiye Entomoloji Dergisi, 25(1): 3-18.
• Çobanoğlu, S., 2001b. Mesostigmatic mite species (Acari:Mesostigmata) new records for beneficial fauna of Turkey (II). Türkiye Entomoloji Dergisi, 25 (2): 93-108.
• Çobanoğlu, S., 2009. Mite population density analysis of stored dried apricots in Turkey. International Journal of Acarology, 35 (1): 67–75.
• Çobanoğlu, S. & Ş. Bayram, 1998. Mites (acari) and flies (Insecta: Diptera) from natural edible mushrooms (Morchella: Ascomycetes) in Ankara. Turkey. Bulletin & Annales de la Societe Royale Belge d’Entomologie, 134: 187-197.
• Çobanoğlu, S. & Ş. Bayram, 1999. Mite species associated with cultivated and wild rose plants in Çamlıdere, Turkey. Entomologist’s Monthly Magazine, 135: 245-248.
• Çobanoglu, S. & T. Kırgız, 2001. Observations on the phoretic mites (Acari) associated with Scarabaeidae (Col.) in Turkey. Entomologist’s Monthly magazine, 137: 85-89.
• Diaz, A., K. Okabe, C. J. Eckenrode, M. G. Villani & B. M. O’Connor, 2000. Biology, ecology, and management of the bulb mites of the genus Rhizoglyphus (Acari: Acaridae). Experimental and Applied Acarology, 24: 85-113.
• Düzgüneş, Z., 1980. Küçük Arthropodların Toplanması, Saklanması ve Mikroskopik Preparatlarının Hazırlanması. T.C Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Müc. ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Matbaa Şubesi Müdürlüğü, ANKARA. 77s.
• Ekiz, A. N. & R. Urhan, 2002. Two macrochelid species (Acari:Gamasida: Macrochelidae) new to turkish fauna. Turkish Journal of Zoology, 26: 309-313.
• Enkegaard, A. & H. F. Brødsgaard, 2000. Lasioseius fimetorum: A soil-dwelling predator of glasshouse pests? BioControl, 45: 285–293.
• Geden, C. J. & J. G. Stoffolano, 1988. Dispersion patterns of arthropods associated with poultry manure in enclosed houses in Massachutes: spatial distribution and effects of manure moisture and accumulation time. Journal of Entomological Science, 23 (2): 136-148.
• Gerson, U., S. Yathom, S. Capuo & D. Thorens, 1985. Rhizoglypus robini Clarapede (Acari:Astigmata: Acaridae) as a soil mite. Acarologia, 26: 371-380.
• Goldarazena, A., Z. Q. Zhang & R. Jordana, 2000. A new species and a new record of ectoparasitic mites from thrips in Turkey (Acari: Trombidiidae and Erythraeidae). Systematic Parasitology, 45: 75–80.
• Göven, M. A., S. Çobanoğlu & B. Güven, 2009. Ege Bölgesi bağ alanlarındaki avcı akar faunası. Bitki Koruma Bülteni, 49(1):1-10.
• Greer, L. & S. Diver, 2000. Greenhouse IPM: Sustainable Thrips Control. http://attra.ncat.org/attra-pub/PDF/ghthrips.pdf. (Erişim tarihi: Aralık 2009).
• Halliday, R. B. & E. Holm, 1987. Family Macrochelidae as predators of two species of dung-breeding pest flies. Entomophaga, 32(4): 1987.
• Haifan, Q. & Z. Q. Zhang, 2003. Rhizoglyphus echinopus and Rhizoglyphus robini (Acari: Acaridae) from Australia and New Zealand: Identification, host plants and geographical distribution. Systematic & Applied Acarology Special Publications, 16: 1-16.
• Hiroshi, N., 2009. Studies on acarid mites (Acari: Astigmata) damaging vegetable plants II. damage to vegetable seedlings. Japanese Journal of Applied Entomology and Zoology. http:// ci.nii.ac.jp /naid/ (Erişim tarihi: Aralık 2009).
• Ho, C. C. & J. S. Chen, 1987. A new record of bulb mite, Rhizoglyphus setosus Manson (Acarina: Acaridae), from Taiwan. Journal of Agricultural Research, 36: 237-238.
• Hughes, A. M., 1976. The Mite of Stored Food and House. Ministry of Agriculture and Fisheries, London, 400 pp.
• Ignatowicz, S., 2000. Evaluation of the Efficacy of Predatory Mites in Controlling Pests of Cultivated Mushrooms in Organic Mushroom Houses http://ofrf.org/funded/reports/ignatowicz_99-04. (Erişim tarihi: Aralık 2009).
• Karg, W., 1971. Acari (Acarina), Milben Unterordnung Anatinochaeta (Parasitiformes). Die freilenebenden Gamasia (Gamasides), Raubmilben. In: Die Tierwelt Deutschlands und der agrenzenden Meeresteile, 59. Teil. Gustav Fisher Verlag, Jena, 475 pp.
• Karg, W., 1994. Raubmilben, nutzliche Regulatoren im Naturhausthalt. Lebenweise, Artenbestimmung and Nutzung. Die Neue Brehm.Bucherei bd. 624. Westarp Wissenschaften, Magdeburg. 206 pp.
• Kasuga, S. & H. Amano, 2006. Infestation of Tyrophagus similis Volgin (Acari: Acaridae) on spinach during the seed germination period. Journal of the Acarological Society of Japan, 15: 69–73.
• Kılıç, N. & S. Toros, 2000. Tekirdağ İli ve Çevresinde Depolanan Ürünlerde Akarlar, Yoğunlukları ve Konukçuları ile Önemli Görülen Türün Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), 180 s.
• Kılıç, T., 2010. İzmir İlinde Taze Soğanda Bulunan Böcek ve Akar Türlerinin Belirlenmesi, Önemli Olan Zararlı Türün Populasyon Değişiminin İzlenmesi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), 130s.
• Korsgaard, J., R. Dahl, M. Iversen & T. Hallas, 1985. Storage mites as a cause of bronchial asthma in Denmark. Allergology et Immunopathology, 13: 143-149.
• Krantz, G. W., 1955. Some injurious to farm stored grain. Journal of Economic Entomology, 48(6): 754-755.
• Kuwahara, M., 1985. Resistance of bulb mite Rhizoglyphus robini (Claparede) (Acari Astigmata: Acaridae) as a soil mite. Acarologia, 26: 371-380.
• Leal, W. S., Y. K. Vahara, T. Suzuki, Y. Nakano & H. Nakao, 1989. Identification and synthesis of 2,3-Epoxyneral, a novel monoterpene from the acarid Mite Tyrophagus perniciosus (Acarina, Acaridae). Agricultural Biology and Chemistry, 53 (1): 295-298.
• Lesna, I., M. W. Sabelis, H. R. Bolland & C. G. M. Conijn, 1995. Candidate natural enemies for control of Rhizoglyphus robini Claparede (Acari: Astigmata) in lily bulbs: Exploration in the field and pre-selection in the laboratory. Experimental &Applied Acarology, 19: 655-669.
• Madanlar, N. & F. Önder, 1996.” Mites associated with cultivated mushrooms in Turkey, poster no: 15-138 XX. International Congress of Entomology (August 25-31), Firenze, Italy.
• Moraza, M. L., 2006. A new species of Ameroseiidae from The Canary Islands, Spain (Acari: Mesostigmata). International Journal of Acarolology, 32(2): 163-167.
• Quilici, S., S. Kreiter, E.A. Ueckermann & D. Vincenot, 1997. Predatory mites (Acari) from various crops on Réunion Island. International Journal of Acarolology, 23(4): 283- 291.
• Ramakers, P. M. J. & M. J. Van Lieburg, 1982. Start of commercial production and introduction of Amblyseius mckenzie Sch.&Pr. (Acarina: Phytoseiidae) for the control of Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae) in glasshouses. Mededelingen van de Faculteit Landbouwwetenschappen Rijksuniversiteit Gent. 47/2: 541-545.
• Saboori, A., S. Çobanoglou & Ş. Bayram, 2007. A new genus and species of larval Erythraeinae (Acarina: Erythraeidae) from Turkey. International Journal of Acarolology, 33(4): 359–363.
• Salmane, I., 2000. Fauna of soil-dwelling predatory Gamasina mites (Acari: Mesostigmata) in seashore habitats of the Kurzeme coast, Latvia. Ekológia (Bratislava), 19(4): 87-96.
• Stivers, L., 2009. Crop profile: onions in New York. http://pmep.cce.cornell. edu (Erişim tarihi: Aralık 2009).
• Straub, R. W., 2004. Onion arthropod pest management. http://ipmworld.umn.edu /chapters/straub.htm. (Erişim tarihi: Ocak 2009).
• Walter, D. E. & E. E. Lindquist, 1989. Life history and behavior of mites in the genus Lasioseius (Acari: Mesostigmata: Ascidae) from grassland oils in Colorado, with taxonomic notes and description of a new species. Canadian Journal of Zoology, 67: 2797–2813.
• Wise, G. U., M. K. Hennessey & R. C. Axtell, 1988. A new species of manure-inhabiting mite in the genus Poecilochirus (Acari: Mesostigmata: Parasitidae) predacious on house fly eggs and larvae. Annals of the Entomological Society of America, 81: 209–24.