Measurement of the Active Quality of Commercial Banks in Turkey by TOPSIS Method

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 243 - 258, 30.12.2018

Günay Deniz Dursun Beyza Bozkır

https://doi.org/10.30784/epfad.422500

Cited By: 12

Öz

Banking is a sector that has a great contribution
to the development of the economy and the achievement of financial stability
besides they are leading the economy as well. Banks that are known to be very
effective on the economy are expected to have high asset quality, which is
considered one of the indicators of success rates. The purpose of this study,
evaluation of the commercial banks’ asset quality that are operating in Turkey,
and ranking them according to their asset quality size. For this purpose, the
research scope is based on assets announced rankings in 2017 by Banks
Association of Turkey, including at the top ten commercial banks and applied Technique
for Order Preference by Similarity to Ideal Solution technique, in order to get
ranking of these commercial banks according to the asset quality in 2013-2017
were obtained. This research is important in terms of the ranking of assets
that are one of the success criteria of the banking sector and which are also
very important for effective management of assets, and the absence of any
research in the literature.

Anahtar Kelimeler

Banking, Commercial Bank, Assets Quality, Ratio Analysis, TOPSIS, TOPSIS

Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticari Bankaların Aktif Kalitesinin TOPSIS Yöntemi İle Ölçümü

Öz

Bankacılık, ekonominin gelişmesine ve finansal
istikrarın sağlanmasına büyük katkısı olan aynı zamanda da ekonomiye yön veren
bir sektördür. Ekonomi üzerinde oldukça etkili olduğu bilinen bankaların,
başarı oranlarının göstergelerinden biri kabul edilen aktif kalitelerinin
yüksek olması beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren
ticari bankaların, aktif kalitesi bakımından değerlendirilmesi ve buna bağlı
olarak bankaların aktif kalitesi büyüklüklerine göre sıralanmasıdır. Bu amaçla hazırlanan
araştırma kapsamına Türkiye Bankalar Birliği’nin 2017 yılında açıkladığı aktif
büyüklüklerine göre bankalar sıralamasında yer alan ilk on ticari banka dahil
edilmiş ve Türkçe karşılığı İdeal Çözüme Dayalı Sıralama Tekniği olarak ifade
edilen TOPSIS yöntemi kullanılarak bu ticari bankaların 2013-2017 yıllarındaki aktif
kalitesine göre sıralamaları elde edilmiştir. Türkiye’de faaliyet gösteren
ticari bankaların aktif kalitesinin TOPSIS yöntemi ile ölçüldüğü bu araştırma,
bankacılık sektörünün başarı kriterlerinden biri olan ve aynı zamanda sahip
olunan varlıkların etkin yönetimi için oldukça önem taşıyan aktif kalitesine
ilişkin sıralama yapılması ve literatürde buna ilişkin bir araştırma olmaması açısından
önem taşımaktadır.  

Anahtar Kelimeler

Aktif Kalitesi, Banka, Ticari Banka, Rasyo Analizi, TOPSIS, TOPSIS

Kaynakça

• Akkaya, G. C. (2004). Finansal rasyolar yardımıyla havayolları işletmelerinin performansının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 15-29. Erişim adresi: https://iibfdergi.deu.edu.tr/
• Altıntaş, M. A. (2017). Bankacılıkta risk ve sermaye yönetimi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Ayvalı, N. (2015). Banka başarısızlıklarında aktif kalitesinin rolü ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
• Bağcı, H. (2013). Ticari bankalar ile katılım bankalarının karlılık performanslarının TOPSIS yöntemi ile karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi). Erişim adresi: http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/hasim-bagci.pdf
• Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (2006, 1 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 26333). Erişim adresi: http://www.tkbb.org.tr/duzenlemeler-detay/bankalarca-kredilerin-ve-diger-alacaklarin-niteliklerinin-belirlenmesi-ve-bunlar-icin-ayrilacak-karsiliklara-iliskin-usul-ve-esaslar-hakkinda-yonetmelik-rg01112 006-26333
• Başaran, İ. M. ve Kanca, Ö. (2017, Mayıs). Ticari kredi değerliliğinin ölçümünde öncelikler: Bartın şehir merkezindeki bankalarda AHP ve TOPSIS modellerine dayalı bir araştırma [Özet]. Anadolu Uluslararası İktisat Kongresinde sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Erişim adresi: http://2017.econanadolu.com/EconAnadolu2017_Programme_Abstracts.pdf
• Chen, S. J., & Hwang, C. L. (1992). Fuzzy multiple attribute decision making: Methods and applications. Berlin: Springer.
• Chu, T. C. (2002). Facility location selection using fuzzy TOPSIS under group decision. International Journal of Uncertainty, Fuzziness and Knowledge-Based Systems, 10(6), 687–701. doi: 10.1142/S0218488502001739
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’de kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112. Erişim adresi: http://gkd.dergi.comu.edu.tr/
• Dinçer, H. ve Görener, A. (2011). Performans değerlendirmesinde AHP-VIKOR ve AHP-TOPSIS yaklaşımları: Hizmet sektöründe bir uygulama. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 29(3), 244-260. Erişim adresi: http://www.ytusigmadergisi.com/dergi/makaleoku/166
• Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N. (2008). Banka şube performanslarının VIKOR yöntemi ile değerlendirilmesi [Özel Sayı]. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20(1), 19-28. Erişim adresi: http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/c4692732b25c1ee_ek.pdf
• Hwang, C. L., Yoon, K. (1981). Multiple attributes decision making methods and applications. Berlin: Springer.
• Jadidi, O., Hong, T. S., Firouzi, F., Yusuff, R. M., & Zulkifli, N. (2008). TOPSIS and fuzzy multi-objective model integration for supplier selection problem. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, 31(2), 762-769. Retrieved from http:///www.journalamme.org
• Kandemir, T. ve Karataş, H. (2016). Ticari bankaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile incelenmesi: Borsa İstanbul’da işlem gören bankalar üzerine bir uygulama (2004-2014). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1766-1776. Erişim adresi: http://www.itobiad.com/
• Özkan, G. (2017). Türkiye’de halka açık özel sermayeli ve kamu sermayeli ticaret bankalarının performanslarının Topsis (TOPSIS) yöntemi ile analizi. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 1(1), 47-59. doi: 10.29023/alanyaakademik.310146
• Türkiye Muhasebe Standartları, TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum. (2006). Ankara: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. Erişim adresi: http://www.kgk.gov.tr/Portalv2 Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TMS/TMS_32_2018.pdf
• Tsai, H.-Y., Huang, B.-H., & Wang, A.-S. (2008). Combining ANP and TOPSIS concepts for evaluation the performance of property-liability insurance companies. Journal of Social Sciences, 4(1), 56-61. doi: 10.3844/jssp.2008.56.61
• Türkiye Bankalar Birliği. (2018). Aktif büyüklüklerine göre banka sıralaması. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/865/Aktif_Buyuklugune_Gore_Banka_Siralamasi_09-17.xls
• Ustasüleyman, T. (2009). Bankacılık sektöründe hizmet kalitesinin değerlendirilmesi: AHS-TOPSIS yöntemi. Bankacılar Dergisi, 69, 33-43. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/ arastirma-ve-yayinlar/bankacilar-dergisi/43
• Wu, C.-R., Lin, C.-T., & Tsai, P.-H. (2008). Financial service of wealth management banking: Balanced scorecard approach. Journal of Social Sciences, 4(4), 255-263. doi:10.3844 / jssp.2008.255.263
• Yamaltdinova, A. (2017). Kırgızistan bankalarının finansal performanslarının TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi. International Review of Economics and Management, 5(2), 68-87. doi: 10.18825/iremjournal.316694
• Yayar, R. ve Baykara, H. V. (2012). TOPSIS yöntemi ile katılım bankalarının etkinliği ve verimliliği üzerine bir uygulama. Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42. Erişim adresi: https://www.berjournal.com/tr/
• Yurdakul, M. ve İç, Y. T. (2003). Türk otomotiv firmalarının performans ölçümü ve analizine yönelik TOPSIS yöntemini kullanan bir örnek çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-13. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/gazimmfd