Köpeklerin Hepatobiliyer Hastalıklarında Rutin Hematolojik ve Biyokimyasal Testler ile Serum Safra Asitlerinin Açlık ve Tokluk Düzeylerinin Klinik Önemi

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 2, 122 - 130, 15.08.2018

Arif Altıntaş

Öz

Çalışmada, hepatobiliyer hastalıklı köpeklerde veteriner klinisyenlerin kullandığı rutin laboratuvar test sonuçları-nın serum açlık ve tokluk safra asitleri düzeyleri ile birlikte değerlendirilmesi ve safra asitlerinin duyarlılığı ve özgüllüğü-nün, özellikle zaman ve ekonomi açısından avantaj sağlayıp sağlamadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Hepatobiliyer hastalık belirtileriyle getirilen değişik ırktan 10 (hasta) ve klinik olarak sağlıklı 10 (kontrol) olmak üzere toplam 20 köpek çalışmada kullanılmıştır. Hepatobiliyer hastalıklar klinik inceleme, rutin hematolojik ve biyokimyasal analizler, ultrason, histopatolojik inceleme ve biyopsi vb. tanısal testlerle belirlenmiştir. Biyokimyasal kan parametreleri, her biri için hazır-lanmış, ticari test kitleri kullanılarak otoanalizörde, hematolojik kan parametreleri ise kan sayım cihazında ölçülmüştür. Hayvanlardan 12 saatlik açlık ve 2 saatlik tokluk kan serumlarında safra asit düzeyleri enzimatik yöntemle tespit edil-miştir. Serum açlık ve tokluk safra asitleri, ALT, ALP ve bilirubin düzeyleri, hepatobiliyer hastalıklı köpeklerde kontrol köpeklerdekinden önemli derecede yüksek bulunmuştur. Köpeklerde hepatobiliyer hastalıkların tanısında, ayırıcı tanı-sında ve izlenmesinde serum safra asitlerinin açlık ve tokluk düzeylerinin veteriner kliniklerde uygulanmakta olan rutin testlerden daha duyarlı ve özgül olduğu, zaman ve ekonomik olarak veteriner klinisyenlere avantaj sağlayacağı kanısı-na varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ALP, ALT, karaciğer-safra yolu hastalıkları, köpek, safra asitleri

Kaynakça

• 1. Alnouti Y. Bile acid sulfation: A pathway of bile acid elimination and detoxification. Toxicol Sci 2009; 108(2): 225-46. 2. Altıntaş A, Fidancı UR. Evcil Hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg 1993; 40(2): 173-86. 3. Anonim 1. Serum safra asit tayini. http://www.eclinpath.com/chemistry/liver/liver-functiontests/bile-acids. Erişim tarihi: 22.10.2015. 4. Anonim 2. Hepatobiliary diseases. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_hepato-biliary_diseases. Erişim tarihi: 18.04.2017. 5. Center SA, Baldwin BH, Erb H, Tennant BC. Bile acid concentrations in the diagnosis of hepatobiliary disease in the cat. J Am Vet Med Assoc 1986; 189(8): 891-6. 6. Center SA, ManWarren T, Slater MR, Wilentz E. Evaluation of twelve-hour preprandial and two-hour postprandial serum bile acids concentrations for diagnosis of hepatobiliary disease in dogs. J Am Vet Med Assoc 1991; 199(2): 217-26. 7. Ettinger SJ, Feldman EC. Textbook of Veterinary Internal Medicine. Seventh Edition. Vol 2. Canada: Saunders Elsevier, 2010; p: 1609-710. 8. Freeman KP, Simpson J. Blood biochemistry: Bile acids. https://www.vetstream.com/ lapis/content/labtest/lab00294.asp. Vetstream Ltd, 2014. Erişim tarihi: 15.12.2016. 9. Gerritzen-Bruning MJ, Van den Ingh TS, Rothuizen J. Diagnostic value of fasting plasma ammonia and bile acid concentrations in the identification of portosystemic shunting in dogs. J Vet Intern Med 2006; 20(1): 13-9. 10. Hall EJ, Simpson JW, Williams DA. British Small Animal Veterinary Association. BSAVA Manual of Canine and Feline Gastroenterology, 2nd ed. The Canadian Veterinary Journal. 2006;47(7):634. 11. Hofmann AF, Hagey LR. Bile Acids: chemistry, pathochemistry, biology, and therapeutics. Cell Mol Life Sci 2008; 65(16): 2461-83. 12. Houten SM, Watanabe M, Auwerx J. Endocrine functions of bile acids. EMBO J 2006; 25(7): 1419-25. 13. Kahn CM. The Merck Veterinary Manual. Nineth Edition. USA: John Wiley and Sons, 2005. 14. Karagül H, Altıntaş A, Fidancı UR, Sel T. Karaciğer Fonksiyonları. Klinik Biyokimya Bölüm 7. Ankara: Medisan Yayın Serisi No: 45, 2000. 15. Koç H. Altıntaş A. Safra asitleri ve obezite. TVHB Dergisi 2016; 16(3-4): 100-108. 16. Li T, Chiang JY. Bile acid signaling in metabolic disease and drug therapy. Pharmacol Rev 2014; 66(4): 948-983. 17. Morris DD. Diagnostic testing for liver disease. Careful selection and interpretation of diagnostic tests is key in determining cause and treatment. Banfield Pet Hospital. https://www.banfield.com/getmedia/0bc44376-daed-4531-99a0-cec65aa063fb/4_3Diag-nostic-testing-for-liver-disease. Erişim tarihi: 30.12.2016. 18. Önür ND, Beyler AR. Safra asitleri metabolizması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2001; 54(1): 65-76. 19. Qureshi MY, Smith SM, Murphy GM. Colorimetric enzymatic measurement of serum total 3 alpha-hydroxy bile acid concentrations without extraction. J Clin Pathol 1984;37(3): 317-20. 20. Rothuizen J, Bunch SE, Charles JA, Cullen JM, Desmet VJ, Szatmari V, Twedt DC, van Den Ingh T, van Winkle TJ, Washabau RJ. WSAVA Standarts for Clinical and Histological Diagnoses of Canine and Feline Liver Diseases. First Edition. p 144. Philadelphia: Saunders Elsevier, 2006. 21. Schlesinger DP, Rubin SI. Serum bile acids and assessment of hepatic function in dogs and cats. Can Vet J 1993; 34: 215-220. 22. Shapiro SS, Wilk MB. An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika 1965; 52(3/4): 591-611. 23. Sharma KR. Review on bile acid analysis. Int J Pharm Biomed Sci 2012; 3(2): 28-34. 24. Simpson JW, Else RW. Digestive disease in the dog and cat (Library of Veterinary Practice). p 300. Wiley-Blackwell, USA, 1991. 25. Stockham SL, Scott MA. Fundamentals of Veterinary Clinical Pathology. p 908. USA: Wiley-Blackwell, 2013. 26. Willard MD, Tvedten H. Small Animal Clinical Diagnosis by Laboratory Methods. Fourth Edition. p 448. Philadelphia: Saunders Elsevier, 2004.