Reseptör Analizinde Radyoligand Bağlanma Deneyleri

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 2, 161 - 168, 15.08.2018

Hidayet Tutun

Öz

Biyolojik sistemlerin işleyişinde ve patolojisinde reseptörler önemlidir. Belirtilen nedenle reseptör ve reseptör alt tiplerini tanımlama, anatomik dağılımları, hastalık durumundaki sıklığı, reseptörlere özgü ligand geliştirme, geliştirilen ligandların farmakokinetik ve farmakodinamik çalışmalarının yapılması gibi birçok alanda reseptör analiz yöntemlerine ihtiyaç bulunmaktadır. Reseptör analizinde yeni yöntemlerin geliştirilmesi ile ligandı belli olmayan “yetim” reseptörlerin keşfi ve hastalıklarla bağlantılarının incelenmesi kolaylaşacaktır. Reseptör analizlerinde en yaygın kullanılan yöntemler-den birisi radyoligand bağlanma deneyleridir. Bu derlemede, radyoligand bağlanma deneyinin prensibi, tekniği, kulla-nım alanları, reseptöre özgü ligand geliştirilmesindeki rolü, geliştirilen ligandların farmakokinetik çalışmalarında kullanı-mı, biyolojik ve patolojik mekanizmaların anlaşılmasındaki rolü ve diğer reseptör analiz yöntemlerine göre avantajları ve dezavantajları hakkında genel bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ligand, radyoligand, reseptör

Kaynakça

• 1. Barthe N, Coulon P, Hennion C, Ducassou D, Basse-Cathalinat B, Charpak G. Optimization of a newscintillationgasdetectorusedtolocalizeelectronsemittedby 99mTc. J Nucl Med 1999; 40(5): 868-75. 2. Baydan E, Kartal M, Yurdakök B, Aslan Erdem S, İnce S, Ekici H, Alp H. Contractile effects of eryngium kotschyi Boiss. on rat isolated ileum and detrusso rmuscle. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2014; 20(5): 779-85. 3. Buxton LLO. Farmakokinetik ve farmakodinamik: İlaç emilimi, dağılımı, metabolizması ve eliminasyonunun dinamiği. Brunton LL,Lazo JS, Parker KL. eds. In: Goodman ve Gillman Tedavinin Farmakolojik Temeli. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi, 2006; s: 1-39 4. Davenport AP, Russell FD. Radioligand binding assays: Theory and practice. Mather SJ eds. In: CurrentDirections in Radiopharmaceutical Research and Development. Netherland: Kluwer Academic Publishers, 1996; pp.169-79. 5. Davenport AP, Kuc RE. Radioligand-binding and moleculer-imaging techniques for the quantitative analysis of established and emerging orphan receptor systems. Davenport Totowa AP. eds. In: Methods in Moleculer Biology. Receptor Binding Techniques. NJ: Humana Press Inc, 2005; pp. 93-120 6. Demirpençe E. Steroidhormonlar. Erişim: http://www.msxlabs.org/forum/biyoloji/218070-steroid-hormonlar.html#ixzz2GdTKPUAJ, Erişim tarihi: 31.12.12. 7. Drews J. Drug discovery: A historical perspective. Science 2000; 287(5460): 1960-64. 8. Echeverria PC, Picard D. Molecular chaperones, essential partners of steroid hormone receptors for activity and mobility. BBA-Mol Cell Res 2010; 1803(6): 641-9. 9. Fishback JA, Mesangeau C, Poupaert JH, Mccurdy CR, Masumoto RR. Synthesis and characterization of [3H]-SN56, a novel raidoligand for the σ1 receptor. Eur JPharmacol 2011; 653(1-3): 1-7. 10. Giezen JJJ. Berntsson P, Zachrisson H, Björkman J. Comparison of ticagrelor and thienopyridine p2y12 binding characteristics and an tithrombotic and bleeding effects in rat and dog models of thrombosis/hemostasis. ThrombR es 2009; 124(5): 565-71. 11. Jin L, Lloyd RV. In situ hybridization: Methods and applications. J ClinLab Anal 1997;11(1): 2-9. 12. Katugampola SD, Pallikaros Z, Davenport AP. [125I-His9]-ghrelin, a novel radioligand for localizing GHS orphan receptors in human and ratt issue; Up-regulation of receptors with atherosclerosis. Br J Pharmacol 2001; 134 (1):143-9. 13. Kaya S, Ünsal A. İlaçların etkileri. Kaya S. eds.In: Veteriner Farmakoloji. Birinci Cilt. Ankara: Medisan Yayınevi, 2002; s.89-121. 14. Leysen JE, Langlois X, Heylen L, Lammertsma AA. Receptors: Binding assays. Stolerman IP. eds. In: Encyclopedia of Psychopharmacology. New Delhi: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2010;pp. 1438-47 15. Limbird, LE. Cell SurfaceReceptors: A Short Course on Theory and Methods, Second Edition. Massachusetts: KluwerAcademic Publishers, 2003; pp. 1-5 16. Malany S, HarnandezLM, Smith WF, Crowe PD, Hoare SRJ. Analytical method for simultaneously measuring ex vivo drug receptor occupancy and dissociation rate: Application to (r)-dimethindene occupancy of central histamine H1 receptors. J Recept Signal Transduct Res 2009; 29(2): 84-93. 17. Meini S, Cucchi P, Catalani C, Bellucci F, Santicioli P, Giuliani, S, Maggi CA. Radioligand binding characterization of the bradykinin B2 receptor in the rabbit and pig ileals mooth muscle. Eur J Pharmacol 2010; 635(1):34-9. 18. Motulsky H. The graph pad guide to analyzing radioligand binding data, http://fisbio.biof.ufrj.br/restrito/bioEstatistica/90_top_especiais/radiolig.pdf, Erişim tarihi: 23.08.2013. 19. Mussap CJ, Geraghty DP, Burcher E. Tachykinin receptors: A radioligand binding perspective. J Neurochem 1993; 60(6):1987-2000. 20. Qume M. Overview of ligand-receptor binding techniques. KeenM. eds. In: Receptor Binding Techniques, Totowa NJ: HumanaPressInc, 2005; pp. 1-24. 21. Pan AC, Borhani DW, Dror RO, Shaw DE. Molecular determinants of drug-receptor binding kinetics. Drug Discov Today 2013; 18(13): 667-73. 22. Roman S, Cusdin FS, Donfria E, Goodwin JA, Reeves J, Lappin SC, Chambers L, Walter DS, Clay WC, Michel AD. Cloning and pharmacological characterization of th edog P2X7 receptor. Br J Pharmacol 2009; 158(6): 1513-26. 23. Singer SJ. Some early history of membrane molecular biology. Annu. Rev Physiol 2004; 66: 1-27. 24. Stephenson RP. A modification of receptortheory. Br J Pharmacol Chemother 1956; 11(4): 379-93. 25. Stumpf WE. Drug localization and targeting with receptor microscopic autoradiography. J Pharmacol Toxicol Methods2005; 51(1): 25-40. 26. Temizkan G. Moleküler biyolojide kullanılan yöntemler: Genel bakış, Temizkan G. Arda N. eds. In: Moleküler Biyolojide Kullanılan Yöntemler. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri, 2008; s. 340-50 27. Tsukahara T, Taniguchi T, Usui H, Miwa S, Shimohama S, Fujiwara M, Handa H. Sympathetic denervation and alpha adrenoceptors in dog cerebral arteries. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol 1986; 334(4): 436-443. 28. Tutun H. Sıçanlarda sipermetrin toksisitesine bağlı karaciğer hasarında CB2 agonisti JWH-133’ün sağaltıcı etkisinin araştırılması. Doktora tezi, Ankara Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2016; 1-105. 29. Tutun H, Baydan E. İlaç geliştirmede reseptör analizinin önemi. MAKÜ Sag Bil EnstDerg 2016; 4(1): 42-49. 30. Wise A, Jupe SC, Rees S. The identification of ligands at orphan g-protein coupled receptors. Annu Rev Pharmacol Toxicol 2004; 44(1):43-66. 31. Yoshino-Furukawa T, MaedaY, Kikuchi A, Sakuma H, Imazumi K, Yamakuni H, Sogabe H, Matsuo M, Manda T,Uchida W. Pharmacological properties of FK886, a new, centrally active Neurokinin-1 receptor antagonist. Biol Pharm Bull 2013; 36(1): 76-81. 32. Yurdakök B, Baydan E. Sirkadiyanritim ve sitokrom p450 enzimleri. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg 2011; 6(2):157-62.