Fizyolojik ya da programlanmış hücre ölümü olarak tanımlanan apoptozis, Yunanca’da apo(=ayrı) ve ptozis(=düşen) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuş sonbaharda yaprak dökümü anlamına gelmektedir. Apoptozis, ilk kez1972 yılında Kerr, Wyllie ve Currie tarafından “fizyolojik hücre ölümü” olarak tanımlanmıştır. Apoptoz mekanizması,uyarana ve hücre tipine göre farklılıklar göstermektedir. Apoptozu etkileyen uyaranların bazıları şu şekilde sıralanabilir:büyüme faktörlerinin geri çekilmesi, sitokinler, hücre içi kalsiyum miktarındaki artış, tümör nekroz faktör (TNF),transforming growth factor (TGF-B), Fas/FasL sisteminin aktive olması, DNA hasarı nedeniyle bir tümör süpresör genolan p53'ün aktive olması, virus, bakteri, parazit ve mantar gibi patojenler ile glukokortikoidlerdir. Apoptozun regülasyonu Bcl-2/Bax gen ailesi ile sağlanır. Bu ailenin 20 üyesi tanımlanmıştır; bunlardan Bcl-2, Bcl-xL, Bcl-w, Boo ve Mcl-1gibi bazıları apoptoz inhibitörü iken, bazıları ise apoptoz aktivatörü ve proapoptotik genlerdir. Parazitolojide hücre içizorunlu protozoon parazitlerin hayatlarını devam ettirme amacı ile konak hücreyi yaşamaya zorlayarak kısmen kendiyaşam döngüsünün de devamını sağlarlar. Protozon parazitler bulundukları konak hücrenin fizyolojisine göre farklısinyal yollarını etkileyerek apoptozisi engellerler
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2009 |
Gönderilme Tarihi | 24 Haziran 2014 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2009 Cilt: 6 Sayı: 2 |
https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/20610
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.