Kadınların Eğitim Düzeyleri ile Hayvansal Gıdaları Satın Alma ve Pişirme Uygulamaları Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 160 - 167, 01.12.2022

Hayrunnisa Özlü

https://doi.org/10.32707/ercivet.1204154

Öz

Süt, et, yumurta ve ürünleri gibi hayvansal gıdaların satın alınması ve pişirilmesi konusundaki bilgi, tutum ve uygu- lamalar, gıda kaynaklı hastalıkların oluşmasını önlemede anahtar faktörler olabilmektedir. Bu çalışmada günde en az bir kez evinde yemek yapan kadınların hayvansal gıdaları satın alma ve pişirme uygulamalarının eğitim düzeyleri ile ilişkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu kesitsel çalışmaya Erzurum ili’nin merkez ilçelerinde yaşayan toplam 400 kadın katılmıştır. İlkokul ve ortaokul mezunu kadınların gıda ürünü satın alımında önceliği ürünün fiyatı olarak belirlenirken üniversite mezunlarının ürünün markasına dikkat ettiği belirlenmiştir (P<0.001). Katılımcıların büyük çoğunluğu (%78.5) peynir satın alımında peynirin kalite özelliklerinden tat ve dokusunu önemli bir kalite kriteri olarak dikkate almıştır. Ka- dınların en çok tercih ettikleri et pişirme yöntemlerinin haşlama (%47.5) ve kavurma (%35.8) olduğu saptanmıştır. Bu- nunla birlikte et pişirmede üniversite mezunu kadınların en fazla tercih ettikleri yöntemin fırında pişirme, en az tercih ettikleri yöntemin ise kuru baklagillerle pişirme (P<0.001) olduğu ortaya konmuştur. Katılımcılardan üniversite mezunu kadınlar yumurtayı kayısı pişirmeyi, ortaokul mezunları rafadan pişirmeyi ve ilkokul mezunları çok katı pişirmeyi tercih ettikleri tespit edilmiştir. Bu çalışma, kadınların eğitim düzeyi ile gıdaları satın alırken dikkate aldıkları özellikler ve tercih ettikleri pişirme yöntemleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Çalışma sonucunda eğitim düzeyinin beslenme ile ilgili doğru tutum ve davranışlara yol açtığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim düzeyi, hayvansal gıdalar, satın alma, pişirme, Animal foods, cooking, educational level, purchasing

The Relationship between Women's Education Levels and Animal Foods Purchasing and Cooking Practices

Öz

Knowledge, attitudes and practices about purchasing and cooking animal foods such as milk, meat, eggs and their products can be main factors in preventing the occurrence of food borne diseases. In this study, it was aimed to determine the relationship between the educational levels of women who cook at home at least once a day and their practices of purchasing and cooking animal foods. A total of 400 women living in the central districts of Erzurum provin- ce participated in this cross-sectional study. It was determined that while the priority of primary and secondary school graduate women in purchasing food products was determined as the price of the product, university graduates paid attention to the brand of the product (P<0.001). The majority of the participants (78.5%) considered the taste and textu- re of cheese as an important quality criterion when purchasing cheese. It was detected that the most preferred meat cooking methods of women were boiling (47.5%) and roasting (35.8%). On the other hand, it has been revealed that the university graduate women’s most preferred method of cooking meat is baking in the oven, and the least preferred method is cooking with dried legumes (P<0.001). Among the participants, it was determined that university graduate women preferred to cook eggs apricots; secondary school graduates preferred to boil them soft, and primary school graduates preferred to boil them very hard. This study has shown that women's educational level has an effect on the characteristics they consider when purchasing foods and the cooking methods they prefer. As a result of the study, it was determined that the level of education led to the right attitudes and behaviors related to nutrition.

Anahtar Kelimeler

Animal foods, cooking, educational level, purchasing

Kaynakça

• Ayaz A, Bilici S. Çalışan ve çalışmayan kadınların besinleri satın alma, hazırlama ve pişirme ko- nusundaki bilgi ve davranışları. Bes Diy Derg 2007; 35(2): 31-46.
• Aygen FG. Tüketicilerin besin etiketi incelenmesi konusundaki tutum ve davranışları. İşlet Araşt Derg 2012; 4(3): 28-54.
• Bandara BES, De Silva A, Maduwanthi BCH, Warunasinghe WAAI. Impact of food labeling infor- mation on consumer purchasing decision: with spe- cial reference to faculty of agricultural sciences. Procedia Food Sci 2016; 6: 309-13.
• Bayındır Gümüş A, Yardımcı H. Pişirme sonucu mey- dana gelen mutajenik-karsinojenik bileşikler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 22(2): 136-41.
• Baysal A. Genel Beslenme. On Yedinci Baskı. İstan- bul: Hatiboğlu Yayıncılık, 2015; ss. 180.
• Byrd-Bredbenner C, Berning J, Martin-Biggers J, Quick V. Food safety in home kitchens: A synthesis of the literature. Int J Environ Res Public Health 2013; 10(9): 4060-85.
• Carpenter CE, Cornforth DP, Whittier D. Consumer preferences for beef color and packaging did not effect eating satisfaction. Meat Sci 2001; 57:359- 63.
• Çetin S, Şahin B. Gıda güvenliğinde risk faktörleri ve hijyenin önemi. J OJOTAGS; 5 (Special issue 2): 310-21.
• Damaziak K, Stelmasiak A, Riedel J, Zdanowska- Sąsiadek Ż, Bucław M, Gozdowski D, Michalczuk M. Sensory evaluation of poultry meat: A compara- tive survey of results from normal sighted and blind people. PLoS One 2019; 14(1): e0210722.
• Dong X-P, Li D-Y, Huang Y, Wu Q, Liu W-T, Qin L, Zhou D-Y, Prakash S, Yu C-x. Nutritional value and flavor of turbot (Scophthalmus maximus) muscle as affected by cooking methods. Int J Food Prop 2018; 21(1): 1972-85.
• Flagg LA, Sen B, Kilgore M, Locher, JL. The influ- ence of gender, age, education and household size on meal preparation and food shopping responsibil- ities. Public Health Nutr 2014; 17(9): 2061-70.
• Hawley KL, Roberto CA, Bragg MA, Liu PJ, Schwartz MB, Brownell KD. The science on front-of-package food labels. Public Health Nutr 2013; 16(3): 430-9.
• Juárez M, Failla S, Ficco, A, Peña F, Avilés C, Polvil- lo O. Buffalo meat composition as affected by dif- ferent cooking methods. Chem Eng Res Des 2010; 88 (2/3): 145-8.
• Karakaya E, Akbay C. İstanbul ili kentsel alanda tü- keticilerin açık ve paket süt tüketim alışkanlıkları. TJAE 2014; 20(1 ve 2): 17-27.
• Koçak H. Yiyecek hazırlama ve pişirme uygulamaları- Amasya örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 2012; 4(2): 13-23.
• Leygonie C, Britz TJ, Hoffman LC. Impact of freezing and thawing on the quality of meat: Review. Meat Sci 2012; 91(2): 93-8.
• Liu A, Niyongira R. Chinese consumers food pur- chasing behaviors and awareness of food safety. Food Control 2017; 79: 185-91.
• Machado SG, Baglinière F, Marchand S, Van Coillie E, Vanetti MCD, De Block J, Heyndrickx M. The biodiversity of the microbiota producing heat- resistant enzymes responsible for spoilage in pro- cessed bovine milk and dairy products. Front Mi- crobiol 2017; 8: 302.
• Mazhar M, Sayeda D, Bhutto S, Mubeen M. Impact of product packaging on consumers buying behavior: Evidence from Karachi. J Mark Consum Res 2015; 16: 35-42.
• Odeyemi OA, Alegbeleye OO, Strateva M, Stratev D. Understanding spoilage microbial community and spoilage mechanisms in foods of animal origin. Compr Rev Food Sci Food Saf 2020; 19(2): 311- 31.
• Önay Derin D, Işık N, Erdem N. Konya il merkezinde yaşayan kadınların yiyecek hazırlama, pişirme ve saklama uygulamaları üzerine bir araştırma. Selçuk Univ Sos Bil Enst Derg 2016; 35: 87-101.
• Osei MJ, Lawer DR, Aidoo R. Consumers’ use and understanding of food label information and effect on their purchasing decision in Ghana; A case study of Kumasi Metropolis. Asian J Agric Rural Dev 2013; 2(3): 1-18.
• Pelebe ROE. Organoleptic quality and consume’ s acceptability of Clarias gariepinus raised in the Batran agricultural water reservoir (Benin) and de- contaminated in tanks. Mor J Agri Sci 2020; 1(3): 171-5.
• Ristić M, Troeger K, Đinović-Stojanović J, Knežević N, Damnjanović M. Colour and fat content as intrin- sic cues for consumers attitudes towards meat product quality. IOP Conf Ser Earth Environ Sci 2017; 85: 012054.
• Sanlier N, Baser F. The relationship among food safety knowledge, attitude, and behavior of young Turkish women. J Am Coll Nutr 2020; 39(3): 224- 34.
• Tuorila H, Monteleone E. Sensory food science in the changing society: Opportunities, needs, and chal- lenges. Trends Food Sci Technol 2009; 20(2): 54- 62.
• Unusan N. Consumer food safety knowledge and practices in the home in Turkey. Food Control 2007; 18(1): 45-51.
• van Rijswijk W, Frewer LJ. Consumer perceptions of food quality and safety and their relation to tracea- bility. Br Food J 2008; 110(10): 1034-46.
• Wadhwani R, McMahon DJ. Color of low-fat cheese influences flavor perception and consumer liking. J Dairy Sci 2012; 95(5): 2336-46.
• Willams P. Nutritional composition of red meat. Nutr Diet 2007; 64(s4): 113-9.
• Xiang J, Liu F, Wang B, Chen L, Liu W, Tan S. A literature review on maillard reaction based on milk proteins and carbohydrates in food and pharma- ceutical products: advantages, disadvantages, and avoidance strategies. Foods 2021; 10(9): 1998.
• Zhou GH, Xu XL, Liu Y. Preservation technologies for fresh meat-A review. Meat Sci 2010; 86(1): 119-28.