Multiple Sklerozlu Bireylerde Enerji Koruma Eğitiminin Yorgunluğa ve Aktivite Performansına Etkisi: Olgu serisi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 79 - 86, 29.09.2017

Sezen Turunç Gamze Ekici

https://doi.org/10.30720/ered.442157

Öz

Amaç: Çalışmamızın amacı multipl skleroz’lu (MS) bireylerde enerji koruma eğitiminin yorgunluğa ve aktivite

performansına etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza 4 MS’li birey dahil edildi. Bireylere 4 hafta,

haftada 2 seans olmak üzere toplam 8 seans enerji koruma eğitimi verildi. Değerlendirme ölçekleri olarak

yorgunluk için Yorgunluk Şiddet Ölçeği ve Yorgunluk Etki Ölçeği, aktivite performansı ve memnuniyetini ölçmek

için ise Kanada Aktivite Performans Ölçümü kullanıldı. 8 seansın sonunda ölçekler tekrar uygulandı ve eğitimin

etkinliği incelendi. Sonuçlar: Çalışmamızın sonucunda ilk ve son ölçümler arasında istatistiksel olarak anlamlı

bir fark olmamasına rağmen bireylerin yorgunluk puanlarında azalma, aktivite performansında ve memnuniyetinde

ise artış görüldü. Tartışma: Yorgunluk MS’li bireylerde bireyin tüm yaşamını etkileyen çok sık karşılaşılan

ve tedavi programlarının uygulanmasını olumsuz yönde etkileyebilen önemli bir semptomdur. Bu çalışmanın

sonucunda enerji koruma eğitiminin MS’li bireylerin yorgunluk ve aktivite performans ve memnuniyeti üzerine

olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bu yüzden MS’li bireylerin tedavi programları planlanırken enerji koruma

eğitiminin dahil edilmesi faydalı olacaktır. Daha büyük örneklem içeren grupların dahil edildiği, kontrollü ve

uzun dönem takipli çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Multipl skleroz, enerji koruma, yorgunluk, aktivite performansı

Kaynakça

• Alğantekin, H. (2013). Multiple sklerozlu hastalarda yorgunluğun denge üzerine etkisi. İstanbul Bilim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Armutlu, K., Keser, I., Korkmaz, N., Akbiyik, D.I., Sümbüloğlu, V., Güney, Z., & ark. (2007). Psychometric study of Turkish version of Fatigue Impact Scale in multiple sclerosis patients. J Neurol Sci, 15, 255(1-2), 64-8.
• Armutlu, K., Cetisli, K. N., Keser, I., Sumbuloglu, V., Irem, A., Derya, G. Z., ve ark. (2007). The validity and reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish multiple sclerosis patients, Int J Rehabil Res, 30(1),81-5.
• Ayache, S.S., & Chalah, M.A. (2017). Fatigue in multiple sclerosis - Insights into evaluation and management. Neurophysiol Clin. pii: S0987-7053(16)30384-7. doi:10.1016/j.neucli.2017.02.004.
• Bowcher, H. , & May, M. (1998). Occupational therapy for the management of fatigue in multiple sclerosis. Br J Occup Ther, 61(11),488–92.
• Cohen, E.T., Kietrys, D., Fogerite, S.G., Silva, M., Logan, K., Barone, D.A. & et.al (2017). Feasibility and impact of an 8-week integrative yoga program in people with moderate multiple sclerosis-related disability: A pilot study. Int J MS Care, 19(1), 30-39. doi: 10.7224/1537-2073.2015-046.
• Dalgas, U., Stenager, E., Jakobsen, J., Petersen, T., Hansen, H. J., & Knudsen, C. (2010). Fatigue, mood and quality Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 5(2) 2017, 79-86 85 of life improve in MS patients after progressive resistance training. Multiple Sclerosis, 16, 480–490.
• Dunn, J. (2010). Impact of mobility impairment on the burden of caregiving in individuals with multiple sclerosis. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res, 10(4),433-40. doi: 10.1586/erp.10.34.
• Finlayson, M., Preissner, K., & Cho, C. (2012). Outcome moderators of a fatigue management program for people with Multiple Sclerosis. Am J Occup Ther, 66(2),187-97.
• Karakoç Kumsar, A., Olgun, N., & Korel, Ö. (2009). Multiple Sklerozlu hastada yorgunluğun değerlendirilmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(2),100-103.
• Karayazgan S. (2013). Şizofreni hastalarına bakımverenlerin aktivite, aktivite performansı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitelerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ergoterapi Yükseklisans tezi, Ankara.
• Kurt, E. E., Büyükturan, B., Büyükturan, Ö., Erdem, H.R. & Tuncay, F.(2017). Effects of Ai Chi on balance, quality of life, functional mobility, and motor impairment in patients with Parkinson’s disease. Disabil Rehabil. doi.org/10.1080/09638288.2016.1276972
• Law, M., Bapiste, S., Carswe,l A., & McColl, M.A. (2005). Canadian Occupational Performance Measure. CAOT Publications ACE. Can J Occup Ther, 71(4),210-22.
• Mathiowetz, V., Finlayson, M., Matuska, K., Chen, H. Y., & Luo, P. (2005). A randomized trial of energy conservation for persons with multiple sclerosis. Multiple Sclerosis, 11, 592-601.
• Mathiowetz, V., Matuska, K., & Murphy, M. (2001). Efficacy of an energy conservation course for persons with multiple sclerosis. Arch Phys Med Rehabil, 82(4), 449-56.
• Matuska, K., Mathiowetz, V., & Finlayson, M. (2007). Use and perceived effectiveness of energy conservation strategies for managing multiple sclerosis fatigue. Am J Occup Ther,61(1), 62-9.
• Özkan, T.F., & Mollaoğlu, M. (2017). Effect of the cooling suit method applied to individuals with multiple sclerosis on fatigue and activities of daily living. J Clin Nurs. doi: 10.1111/jocn.13788.
• Packer, T. L., Brink, N., & Sauriol, A. (1995). Managing fatigue: A six-week course for energy conservation. Tucson: Therapy Skill Builders.
• Papuć, E., & Stelmasiak, Z. (2012). Factors predicting quality of life in a group of Polish subjects with multiple sclerosis: accounting for functional state, socio-demographic and clinical factors. Clin Neurol Neurosurg, 114(4), 341-6. doi: 10.1016/j. clineuro.2011.11.012
• Pekçetin, S., Bumin, G., Güngör, T., & Tunç, S. (2013). Kemoterapi alan jinekolojik kanserli hastalarda algılanan aktivite performansının toplumsal katılım ve yaşam kalitesi üzerine olan etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 1(2), 31-40.
• Sauter, C., Zebenholzer, K., Hisakawa, J., Zeitlhofer, J., & Vass, K. (2007). A longitudinal study on effects of a six-week course for energy conservation for multiple sclerosis. Mult Scler, 14(4), 500-5.
• Tur C. (2016). Fatigue management in multiple sclerosis. Curr Treat Options Neurol, 18(6),26. doi: 10.1007/ s11940-016-0411-8. Review.
• Twomey, F., & Robinson, K. (2010). Pilot study of participating in a fatigue management programme for clients with multiple sclerosis. Disabil Rehabil, 32, 791–800.
• Vanage, S., Gilbertson, K., & Mathiowetz, V. (2003). Effects of an energy conservation course on fatigue ımpact for persons with progressive multiple sclerosis. Am J Occup Ther, 57(3),315-23.
• Van Kessel, K., Moss-Morris, R., Willoughby, E., Chalder, T., Johnson, M.H., & Robinson, E. (2008). A randomized controlled trial of cognitive behavior therapy for multiple sclerosis fatigue. Psychosomatic Medicine, 70, 205–213.