Bakım Veren Bireylere Yönelik Geliştirilen Bireysel Ergoterapi Eğitim Programının Yaşam Kalitesine ve Bakım Veren Yüküne Yönelik Etkinliğinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 71 - 78, 02.02.2019

Barkın Köse , Esra Akı

https://doi.org/10.30720/ered.425970

Öz

Amaç:
Çalışmanın amacı bakım veren bireylerin bakım verme işinden kaynaklanan
sorunlarını tespit etmek ve bu sorunların giderilmesini sağlamak için eğitim
modeli oluşturmaktır.

Gereç
ve Yöntem: Bakım veren bireylerin bakım verme işine
başladıktan sonra çeşitli alanlar da (fiziksel, psikolojik) problemler
yaşadıkları bakım veren bireyler tarafından ifade edilmiştir. Bu problemlerin
tespiti için yüz yüze görüşme yöntemi uygulanmıştır. Bu görüşmede bakım veren
bireylere yaşam kalitelerini belirlemek için Notthingam Sağlık Profili,
depresyon ve kaygı düzeylerinin tespiti için Beck Depresyon ve Anksiyete
Envanterleri, bakım veren yükünün tespiti içinde Zarit Yük İndeksi uygulandı.
Bu değerlendirme testleri analiz edilerek bireysel eğitim programları
hazırlandı ve bakım veren bireylere uygulandı. Eğitim programı sonunda
değerlendirme testleri ikinci kez uygulandı. Elde edilen veriler SPSS 22.0 veri
analiz programı kullanılarak yorumlanmıştır.

Sonuçlar:
Veri analizi sonucunda bakım veren bireylerin eğitim programı öncesi-sonrası
yaşam kalitelerinde(p < 0,043), depresyon düzeylerinde(p < 0,043) ve
bakım verme işinde kaynaklı yüklenme düzeyleri(p < 0,042) arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Tartışma:
Bakım veren bireylerin bakım verme işine başladıktan sonra hayatları hızlı bir
şekilde değişmektedir. Bu değişim bakım veren bireyleri olumsuz etkilemektedir.
Bakım veren bireylerin yaşadıkları olumsuz koşuların üstesinden gelebilmesi
için yeterliliklerini artırmaları gerekmektedir. Bu noktada da bakım verenlere
yönelik uygulanan bireysel ergoterapi eğitim programlarının etkin olduğu
gözlenmiştir. Bu çalışmaların yaygınlaştırılması bakım veren bireylerin
yaşadığı sorunların çözümü noktasında önemli olduğu düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bakımveren, Sağlık Eğitim Programı, Yaşam Kalitesi, Ergoterapi

Kaynakça

• Alnazly, E. (2016). Coping strategies and socio-demographic characteristics among Jordanian caregivers of patients receiving hemodialysis. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation, 27(1), 101.
• Bergström, A. L., Eriksson, G., von Koch, L., & Tham, K. (2011). Combined life satisfaction of persons with stroke and their caregivers: associations with caregiver burden and the impact of stroke. Health and quality of life outcomes, 9(1), 1.
• Bevans, M., & Sternberg, E. M. (2012). Caregiving burden, stress, and health effects among family caregivers of adult cancer patients. Jama, 307(4), 398-403.
• Blendon, R. J., Kim, M., & Benson, J. M. (2001). The public versus the World Health Organization on health system performance. Health affairs, 20(3), 10-20.
• Broughton, M., Smith, E. R., Baker, R., Angwin, A. J., Pachana, N. A., Copland, D. A., et al. (2011). Evaluation of a caregiver education program to support memory and communication in dementia: A controlled pretest–posttest study with nursing home staff. International Journal of Nursing Studies, 48(11), 1436-1444.
• Cameron, J. I., Naglie, G., Green, T. L., Gignac, M. A., Bayley, M., Huijbregts, M., et al. (2014). A feasibility and pilot randomized controlled trial of the “Timing it Right Stroke Family Support Program”. Clinical rehabilitation, 0269215514564897.
• Chang, H.-Y., Chiou, C.-J., & Chen, N.-S. (2010). Impact of mental health and caregiver burden on family caregivers’ physical health. Archives of gerontology and geriatrics, 50(3), 267-271.
• Collins, L. G., & Swartz, K. (2011). Caregiver care. American family physician, 83(11), 1309.
• Davis, E., Shelly, A., Waters, E., Boyd, R., Cook, K., & Davern, M. (2010). The impact of caring for a child with cerebral palsy: quality of life for mothers and fathers. Child: care, health and development, 36(1), 63-73.
• Dooley, N. R., & Hinojosa, J. (2004). Improving quality of life for persons with Alzheimer’s disease and their family caregivers: Brief occupational therapy intervention. American Journal of Occupational Therapy, 58(5), 561-569.
• Dul, J., Bruder, R., Buckle, P., Carayon, P., Falzon, P., Marras, W. S., et al. (2012). A strategy for human factors/ergonomics: developing the discipline and profession. Ergonomics, 55(4), 377-395.
• Evans, R. L., Matlock, A.-L., Bishop, D. S., Stranahan, S., & Pederson, C. (1988). Family intervention after stroke: does counseling or education help? Stroke, 19(10), 1243-1249.
• Faria, S. H. (1998). Through the eyes of a family caregiver. Part 2: Strategies to manage caregiver problems. Home care provider, 3(5), 271-275.
• George, L. K., & Gwyther, L. P. (1986). Caregiver weil-being: A multidimensional examination of family caregivers of demented adults. The Gerontologist, 26(3), 253-259.
• Given, C. W., Given, B., Stommel, M., Collins, C., King, S., & Franklin, S. (1992). The caregiver reaction assessment (CRA) for caregivers to persons with chronic physical and mental impairments. Research in nursing & health, 15(4), 271-283.
• Graff, M. J., Vernooij-Dassen, M. J., Thijssen, M., Dekker, J., Hoefnagels, W. H., & OldeRikkert, M. G. (2007). Effects of community occupational therapy on quality of life, mood, and health status in dementia patients and their caregivers: a randomized controlled trial. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 62(9), 1002-1009.
• Hisli, N. (1988). Beck Depresyon Ölçeği’nin bir Türk örnekleminde geçerlilik ve güvenilirliği. Psikoloji Dergisi, 6, 118-122.
• Hochberg, M. C., Altman, R. D., Brandt, K. D., Clark, B. M., Dieppe, P. A., Griffin, M. R., et al. (1995). Guidelines for the medical management of osteoarthritis. Arthritis & Rheumatology, 38(11), 1535-1540.
• Houts, P. S., Nezu, A. M., Nezu, C. M., & Bucher, J. A. (1996). The prepared family caregiver: a problem-solving approach to family caregiver education. Patient Education and Counseling, 27(1), 63-73.
• Hunt, S., Alonso, J., Bucquet, D., Niero, M., Wiklund, I., & McKenna, S. (1993). European Group for Quality of life, assessment and health measurement. European Guide to the Nottingham Health Profile. Brookwood Medical publication: Surrey.
• King, R. B., Hartke, R. J., Houle, T., Lee, J., Herring, G., Alexander‐Peterson, B. S., et al. (2012). A Problem‐Solving Early Intervention for Stroke Caregivers: One Year Follow‐Up. Rehabilitation Nursing, 37(5), 231-243.
• Kücükdeveci, A., McKenna, S., Kutlay, S., Gürsel, Y., Whalley, D., & Arasil, T. (2000). The development and psychometric assessment of the Turkish version of the Nottingham Health Profile. International journal of rehabilitation research. Internationale Zeitschrift fur Rehabilitationsforschung. Revue internationale de recherches de readaptation, 23(1), 31-38.
• Lui, M. H. L., Lee, D. T., Greenwood, N., & Ross, F. M. (2012). Informal stroke caregivers’ self‐appraised problem‐solving abilities as a predictor of well‐being and perceived social support. Journal of clinical nursing, 21(1‐2), 232-242.
• Mollaoğlu, M., Tuncay, F. Ö., & Fertelli, T. K. (2011). İnmeli hasta bakım vericilerinde bakım yükü ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu E-Dergi, 4(3), 125-130.
• Morimoto, T., Schreiner, A. S., & Asano, H. (2003). Caregiver burden and health‐related quality of life among Japanese stroke caregivers. Age and Ageing, 32(2), 218-223.
• Ozer, N., Yurttaş, A., & Akyil, R. Ç. (2012). Psychometric evaluation of the Turkish version of the Zarit Burden Interview in family caregivers of inpatients in medical and surgical clinics. Journal of transcultural nursing: official journal of the Transcultural Nursing Society, 23(1), 65-71.
• Park, C. H., Shin, D. W., Choi, J. Y., Kang, J., Baek, Y. J., Mo, H. N., et al. (2012). Determinants of the burden and positivity of family caregivers of terminally ill cancer patients in Korea. Psycho‐Oncology, 21(3), 282-290.
• Revenson, T. A., Griva, K., Luszczynska, A., Morrison, V., Panagopoulou, E., Vilchinsky, N., et al. (2016). Interventions to support caregivers Caregiving in the illness context (pp. 90-104): Springer.
• Rodgers, H., Atkinson, C., Bond, S., Suddes, M., Dobson, R., & Curless, R. (1999). Randomized controlled trial of a comprehensive stroke education program for patients and caregivers. Stroke, 30(12), 2585-2591.
• Salvendy, G. (2012). Handbook of human factors and ergonomics: John Wiley & Sons.
• Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., & Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), 139-142.
• Shapiro, S. L., Brown, K. W., & Biegel, G. M. (2007). Teaching self-care to caregivers: Effects of mindfulness-based stress reduction on the mental health of therapists in training. Training and education in professional psychology, 1(2), 105.
• Stephens, M. A. P., Townsend, A. L., Martire, L. M., & Druley, J. A. (2001). Balancing parent care with other roles: Interrole conflict of adult daughter caregivers. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 56(1), P24-P34.
• Thompson Jr, E. H., Futterman, A. M., Gallagher-Thompson, D., Rose, J. M., & Lovett, S. B. (1993). Social support and caregiving burden in family caregivers of frail elders. Journal of Gerontology, 48(5), S245-S254.
• Toseland, R. W., Rossiter, C. M., Peak, T., & Smith, G. C. (1990). Comparative effectiveness of individual and group interventions to support family caregivers. Social Work, 35(3), 209-217.
• Velloso, M., & Jardim, J. R. (2006). Study of energy expenditure during activities of daily living using and not using body position recommended by energy conservation techniques in patients with COPD. Chest, 130(1), 126-132.
• Yu, Y., Hu, J., Efird, J. T., & McCoy, T. P. (2013). Social support, coping strategies and health‐related quality of life among primary caregivers of stroke survivors in China. Journal of clinical nursing, 22(15-16), 2160-2171.
• Zarit, S. H., Todd, P. A., & Zarit, J. M. (1986). Subjective burden of husbands and wives as caregivers: A longitudinal study. The Gerontologist, 26(3), 260-266.