TÜRKİYE’DE SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE MUHAFAZAKÂR KESİMLERİN KIBRIS VE DIŞ TÜRKLER MESELESİNE YAKLAŞIMI

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 89 - 99, 30.12.2022

Ahmet İşler

Öz

Dış Türkler meselesi Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalan Türkleri ifade eden kavramdır. II. Meşrutiyet döneminden beri Osmanlı Devleti dışındaki Türklere yakın bir ilgi muhafazakâr yayınlarda göze çarpmaktadır. II. Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin iç ve dış politikası dış Türkler konusunu ikinci plana iterken, aydınlar nezdinde Rusya’daki Türklerle alakalı farklı görüşler ortaya konmuş ciddi tartışmalar ve ayrışmalar yaşanmıştır. Ayrıca Muhafazakâr düşünce açısından Kıbrıs ve Kıbrıs Türklerini sahiplenme en belirgin vasıflardandır. Kıbrıs sorunun ortaya çıktığı 1950’lerden itibaren gerek yayınlarında gerekse de eylemlerinde bu duyarlılığı gösterdikleri söylenebilir.
Muhafazakâr düşünürlerin ilgilendiği diğer bir konu Rusya’daki, Yunanistan’daki ve diğer bölgelerdeki Türklerdir. Çalışmada Tek Parti dönemi sonlarında çıkarttıkları süreli yayınlarla muhafazakâr düşünürlerin konuya yaklaşımları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dış Türkler, Kıbrıs Meselesi, Muhafazakârlık

Kaynakça

• “İslam ve Türk Alemi: Rusya Müslümanlarında Dil ve Edebiyat”, Sırat-ı Müstakim, C. 1, S. 19, 31 Aralık 1908.
• “Kıbrıs Meselesi”, Sebilürreşad, C. XI, S. 273, Temmuz 1958, s. 359-360.
• “Rusya Müslümanlarının Muhafaza-i Milliyet Cihadları ve Rusların Buna Mukabelesi”, Sırat-ı Müstakim, C. 5, S. 116, 24 Kasım 1910.
• “Rusya’da Müslümanlara Tazyikat”, Sırat-ı Müstakim, C. 4, S. 103, 25 Ağustos 1910.
• Ayvazoğlu, Beşir, Tanrı Dağı’ından Hira Dağı’na: Milliyetçilik ve Muhafazakârlık Üzerine Yazılar, Kapı Yayınları, İstanbul, 2013.
• Burak, Osman “Tarih Boyunca Milli Türk Talebe Birliği”, Milli Gençlik, Özel Sayı, Ocak 1969.
• Diplomat, “Kıbrıs Davası”, Büyük Doğu, Y. 21, S. 1, 30 Eylül 1954.
• Doksan Çolak, Çağrı, “Türkiye’de Türkçü−Turancı Düşüncenin Kökleri Ve Irkçılık−Turancılık Davası “, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon, 2014.
• Duman, Doğan&Yorgancılar, Serkan Türkçülükten İslamcılığa MTTB, Maarif Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2018.
• Eroğlu, Hamza, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini Yaratan Tarihi Süreç ve Son Gelişmeler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XVIII, Sayı: 54, Kasım 2002, s. 735-795.
• Karakoç, Sezai, “Birliğin Gücü”, Diriliş, C. 7, S. 79, 19 Ocak 1990.
• Kasım, Kamer, “Soğuk Savaş Dönemi Sonrası Kıbrıs Sorunu”, Akademik Bakış, C. 1, S. 1, Kış 2007.
• Kısakürek, Necip Fazıl “Dış Türkler”, Büyük Doğu, Y. 22, C. 1, S. 1, 22 Eylül 1965.
• Küçükoğlu, Bayram “Kıbrıs Sorununa Dair Yaklaşım ve Algıların Türk Basınına Yansıması (1954-1974)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S 48, Güz 2011, s. 811-812.
• Lewis, Bernard, Modern Türkiye'nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, 5. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi-Ankara 1993. Milli Gençlik, C. 2, S.1, Aralık 1974, s. 17-24.
• Mustafa Kemal Atatürk, Medeni Bilgiler, Türk Milletinin El Kitabı, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2010. Ozan, “İşkenceyle Kıydıkları Ada, Şehidimize”, Büyük Doğu., Y. 21, S. 2, 7 Ekim 1964.
• Özdoğan, Günay Göksü: “Turan”dan “Bozkurt”a Tek Parti Döneminde Türkçülük(1931-1946), İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
• Özersay Kudret, Kıbrıs Sorunu: Hukuksal İnceleme, Ankara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi Araştırma Dizisi No: 32, Ankara, 2009.
• Serdengeçti, Osman Yüksel, Mabetsiz Şehir, Bir Millet Neden Ağlar, Bütün Eserleri I, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 7. Baskı, İstanbul, 2016.
• Taylak, Muammer, Saltanat, II. Meşrutiyet ve I. Cumhuriyet’te Öğrenci Hareketleri, Başnur Matbaası, Ankara, 1969, s. 253-264.
• Tuna, Işıl, “1950-1960 Yıllarında Türkiye’nin Kıbrıs Politikaları”, Uluslararası Boyutlarıyla Kıbrıs Meselesi ve Geleceği Uluslararası Sempozyumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2016, s.85-91.
• Tüzün, Süleyman “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Türk İç Politikasında Dış Türkler Meselesi 1939-1945)”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılapları Enstitüsü, Ankara, 1998.
• Ulus, 10 Ocak 1963.
• Vatansever, Müge “Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, Özel S. 2010, 2012, s. 1526.
• Yeniden Milli Mücadele, , S. 9, 31 Mart 1970.