SANAT, ÇİZGİ FİLM-ANİMASYON VE ÇOCUK

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 23 - 38, 31.05.2024

Uğur Atan

Öz

Görsel ve işitsel medyanın, teknolojik araçların, bireylerin farklı dünyalara açılmasında, bilgi çeşitliliklerini artırmada, kültürler arası etkileşimde, her türlü bilgiye erişmede görsel köprü görevi yapmaktadırlar. Bu durum içerisinde çocuğun küçük yaşlarda tanıştığı iletişim aracı ise televizyondur. Televizyon teknolojisinde çocuklara hitap eden kanalların çeşitlenmesi, sayılarının artması, hareketli görüntü tasarımı olan reklamların etkileyici görüntüleri büyükler kadar onları da tüketim aurasının içine çekmektedir. Bu kanalların yayınları ağırlıklı olarak çizgi filmler ve tanıtım kuşaklarından oluşmaktadır. Çocukların sevdikleri ve seyrederken de modellendikleri çizgi filmler olumlu katkı yapacağı gibi pedagojik açıdan pek değeri olmayan, gelişimini olumsuz etkileyen sonuçlar da doğurabilir. Çünkü medya kuruluşları belirli ekonomik ve kültürel hedefler çerçevesinde çocuklara yönelik programlar üreterek, onların sosyal olayları, olguları, nesneleri, kişileri, hayatı nasıl algılayacakları noktasında eğitmekte, onların önemli bilgi ve sosyalleşme kaynağını oluşturmaktadır. Bu bağlamda toplumların kültürel konservasyonu, ekonomik refahı, gelişmesi, yaşam standardının oluşturulması, üretici, yenilikçi ve ahlaklı nesillerin yetiştirilmesi, çocuklara vereceği ufuk ve eğitim ile mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Çizgi Film, Animasyon, Sanat

ART, CARTOON-ANIMATION AND CHILDREN

Öz

Visual and audio media and technological tools serve as visual bridges in opening individuals to different worlds, increasing knowledge diversity, intercultural interaction and accessing all kinds of information. In this situation, the means of communication that the child encounters at an early age is television. The diversification of channels appealing to children in television technology, the increase in their number, and the impressive images of advertisements with moving image designs attract them into the consumption aura as much as adults. The broadcasts of these channels mainly consist of cartoons and promotional segments. Cartoons that children love and take as models while watching them may make a positive contribution, but they may also have consequences that have little pedagogical value and negatively affect their development. Because media organizations produce programs for children within the framework of certain economic and cultural goals, they educate them on how to perceive social events, facts, objects, people and life, and constitute their important source of information and socialization. In this context, cultural conservation, economic prosperity and development of societies, establishment of living standards, and raising productive, innovative and moral generations are possible with the horizon and education it will provide to children.

Anahtar Kelimeler

Cartoon, Animation, Art

Kaynakça

• Akça, F. ve Koç Çilekçiler, N. (2019). “Okul öncesi dönemdeki çocukların en çok etkilendiği çizgi film karakterleri ve bu karakterlerle özdeşleşmelerinin yol açabileceği dijital tehlikeler”. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, (6): 403−433. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2019.6.2.0053
• Akıncı A. & Güven G., (2014). ‘’Okul öncesi döneme yönelik çizgi filmlerde yer alan değerlere ait sözel ifadelerin sunumu: TRT çocuk kanalı örneği’’. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 429-445.
• Altaç, Ü. (1994). Türkiye’de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Atan, U. (2021). Sanat ve Çizgi Film-Animasyon. Geçen, F ve Aytaç, A. (Editörler), Sanat Alanları ile A’dan Z’ye Sanat (s. 13-36) içinde. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Bozkurt, Nejat. (1995). Saruıt ve Estetik Kuramları, 2. bsk., Sarmal Yayı­ nevi, İstanbul, 1995
• Conners-Burrow N.A, Mckelvey & LM, Fussell JJ.(2011). “Social outcomes associated with media viewing habits of low-income preschool children”. Early Educ Dev. (22):2: 256–273.
• Duran, S. (2011). Çizgi Film Ne Zaman Sanat Oldu? Rh+ Art Magazine: Türkiye’nin Güzel Sanatlar Dergisi. İstanbul: Antik Sanat Eserleri Tic. Ltd. Şti. Mayıs.
• Eisner, E. W. (1972). Educating artistic vision. Macmillan.
• Erez, M. (1996). Canlandırma Sineması Dün, Bugün, Yarın. (Hzl). S.M. Dinçer. Türk Sinemasında Kısa Film: Kurmaca, Belgesel ve Canlandırma Sineması Üzerine Bir Soruşturma içinde. Ankara: KİV Yayıncılık No:1, ss.273-278.
• Fouts, G., Callan, M., Piasentin, K. & Lawson, A. (2006). “Demonizing in children’s television cartoons and disney animated films”. Child Psychiatry Hum Dev, (37):15-23.
• Görmez, E. (2018). Medya Okuryazarlığı Dersinin Çizgi Filmlerde Yer Alan Subliminal Mesajları Çözme Becerisine Etkisi Üzerine Bir Çalışma. International Journal of Language Academy, 6(4): 97
• Henriot, J-J. (1982). L’enfant, l’image et lesmédia, Editionsdt, France.
• Kandinski, Vasili. (1993). Sanatta Zinihsellik Üstüne, çev: Tevfik Tu- ran, Yapı KrediYayınları, 2. bsk., İstanbul,
• Karatay G, Kesgin M. T.(2006). “Çocuk, televizyon ve şiddet”, Hacettepe Üniversitesi Araştırma Görevlileri Sempozyumu Bildiri Kitabı: 129-148.
• Sadioğlu, Ö., Turan, M., Deveci Dikmen, N., Yılmaz, M. & Özkan Muhtar, Y. (2018). Cartoons in Values Education: Example of ‘Rafadan Tayfa’. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(3), 240-251. DOI: 10.17679/inuefd.333173
• Selçuk, Z. (2010). Eğitim Psikolojisi, Nobel, 18. Baskı, Ankara.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Tezcan, G. B. (1990). Animasyon Üretim Tekniklerinin Deneysel Analizi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi SBE.
• Tolstoy, Lev Nikolayeviç. (1992). Sanat Nedir?, çev. Baran Dural, Şule Yayınları,İstanbul,
• Tozduman Yaralı, K. & Avcı, N. (2017). Bir Çizgi Filmin Popüler Kültür Açısından İncelenmesi: Rafadan Tayfa.
• Turgut, İhsan. (1991). Sanat Felsefesi. Bilgehan Matbaası, İzmir,
• İnternet 1: The Anımated World Of Mclaren. Erişim:12Ağustos 2023, https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1987-02-08-ca-1055-story.html
• İnternet 2: Rafadan Tayfa. Erişim:19 Ağustos 2023 https://www.sinecocuk.com/2016/11/rafadan-tayfa-tanitim-yazisi.html