ERMENİ İDDİALARINDA RIZANIN İNŞASI SÜRECİNE DOĞRU

Yıl 2021, Sayı: 69, 49 - 70, 30.08.2021

Birsen Karaca

Öz

Bu makalenin araştırma konusu Ermeni kültür tarihine yön veren kırılma noktalarıdır. Yapılan araştırmanın amacı, yaşanan düşünsel ve sosyal kırılmaların şekillendirdiği kültürel dokuda Ermeni iddialarının geçirdiği evrimsel süreci gözlemlemektir. Araştırma konusunu motive eden, Ermeni anlatısının savunucuları tarafından dillendirilen soykırım iddialarının Türk kamuoyu nezdinde onay alması amacıyla tasarlanan ve bu çalışmada “rızanın inşası” olarak adlandırılan süreçte üretilen çalışmaların içeriği ve yoğunluğudur. Makalede, Ermeni iddialarını üreten mekanizmanın son derece karmaşık ve mutant/değişken olarak nitelendirilebilecek bir yapıya sahip olduğu; sorunun çözümü için gerekli olan tamalgıyı engelleyen pek çok karanlık noktanın bulunduğu; Ermeni iddialarını üreten mekanizmanın beslendiği kültürel dokuyu netleştirebilmek ve sağlıklı çözümler üretebilmek için soykırım iddiaları ile gündeme gelen sorunun kökenini 1915 yılından çok daha uzak bir zaman diliminden başlatan araştırmalara gereksinim duyulduğu vurgulanmaktadır. Bu bağlamda, Ermeni sorununun Ermeni iddialarına dönüşümü, Hristiyanlığın Ermeni halkı tarafından inanç sistemi olarak benimsendiği yıllardan bugüne kadar uzanan süreçte gözlemlenen kültürel kırılma noktaları referans alınarak resmedilmiştir. Ayrıca, şöyle bir görüş öne sürülmektedir: Dünya kamuoyuna enjekte edilen yaygın görüşün aksine, Ermeni kültüründeki son kırılma noktası, 1915 yılında Osmanlı Devleti’nin aldığı kararlar sonucunda yaşananlar değil, 1918 yılında kurulan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti’nin kendi kendini lağvetme (1920) sürecine sokan olayların neden olduğu ruhsal çöküntüdür. Bu makalede yukarıdaki görüşü destekleyen gelişmeler ön plana çıkartılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ayastefanos Antlaşması, 1915, Ermeni sorunu, Gregoryen, Rızanın İnşası

Kaynakça

• ALİZADE, Rövşen. (2015) Ermeni Terör Faaliyetlerine Dair. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi. Cilt. 2, Sayı 5, 107-123 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/285796
• БАРТИКЯН, Р.М. Тондракийцы. Советская историческая энциклопедия. энциклопедиум. 2001–2020, Изд.-во: Директ-Медиа. http://enc.biblioclub.ru/Termin/1514809_Tondrakiycy
• CABBARLI, Hatem. (2013) Ermeni Siyasal Düşüncesinde Terörizm. Ermeni Araştırmaları. Sayı 45, 143-176.
• Catholicos of All Armenians. The Armenian Church. http://www.armenianchurch.org/index.jsp?sid=1&id=16769&pid=1&lng=en
• CONYBEARE, Fred. C. (1898) The key of truth, a manual of the Paulician church of Armenia. Oxford: Clarendon Press. E-book: https://archive.org/details/keyoftruthmanual00paul/page/n5/mode/2up
• ÇAM, Mehmet Mert. (2014) Ermeni Terör Örgütleri ve ASALA.YENİ TÜRKİYE Ermeni Meselesi Özel Sayı. Cilt. 2, Sayı 61, 1720-1736.
• Discovery. Месроп Маштоц-создатель армянского алфавита. https://armeniadiscovery.com/ru/articles/mesrop-mashtots-the-creator-of-the-armenian-alphabet.
• GEVORGYAN, Levon. (haberin eklenme tarihi: 02 Ekim 2015) Ermenistan ve Ermeni soykırımına dair taleplerde amatörlük. REPAIR. https://repairfuture.net/index.php/tr/ermeni-soykirimi-tanima-ve-tazminatlar-ermenistan-dan-bakis/ermenistan-ve-ermeni-soykirimina-dair-taleplerde-amatoerluk
• Haber Türk. (haberin eklenme tarihi: 30.10.2019) “Soykırım” diyen 30 ülke yalana ortak. https://www.haberturk.com/soykirim-diyen-30-ulke-yalana-ortaklar-2535569
• Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն (1918-1920) http://blog.mediamall.am/?id=35353.
• Житие и страдание святаго священномученика Григория, Жития святых по изложению (Свт.) Димитрия Ростовского/сентябрь 30 https://azbyka.ru/otechnik/Dmitrij_Rostovskij/zhitija-svjatykh/840.
• KARACA, Birsen. (2006) Sözde Ermeni Soykırımı Projesi // Toplumsal Bellek ve Sinema.İstanbul: Say.
• KARACA, Birsen. (2015) Terör Algısının ve Teröre Karşı Verilen Tepkilerin Değişim Sürecinde Ermeni Terörü. Ermeni Araştırmaları. Sayı 50, 215-230.
• KARACA, Birsen. (2019) Ermeni İddiaları ve Tamalgı Sorunu. Ankara: Tün.
• KARİNYAN, A.B. (2006) Ermeni Milliyetçi Akımları. Arif Acaloğlu (Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• LALAYAN, A.A. (2006) Taşnak Partisi’nin Karşı Devrimci Rolü (1914-1923). Kayahan Yükseler (Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• MERT, Özcan. (2003). Osmanlı Türkleri İdaresinde Ermeniler. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları. Cilt. 0, Sayı 3, 143-174. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/9935.
• НАЛБАНДЯН, В.С., Саринян, С.Н., Агабабян, С.Б. (1976) Армянская литература, Москва: Высшая школа.
• НЕРСИСЯН, М.Г. (1980) История армянского народа. Ереван: изд.-во Ереванского университета.
• ОПЕРАЦИЯ << НЕМЕЗИС >>, http://geroicheskiy.narod.ru/teyleryan.html.
• ՊԱՊՅԱՆ, Արա. (2007). Հայոց պահանջատիրության իրավական հիմունքները: Հոդվածների ժողովածու, Երևան : Ա.հ.
• PERİNÇEK, Mehmet. (2012) Ermeni Devlet Adamı B.A. Boryan’ın Gözüyle Türk-Ermeni Çatışması. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• SARUHAN, Aleksandr. (1938). Bir Çift Söz (Ön Söz). Yervand Odyan, Yoldaş Pançuni. Sirvant Mahlasyan (Çev.). İstanbul: Aras, 2000. 13.
• SAVRANLI, Ali Haydar. (2009) Ermeni Terör Örgütleri ve Faaliyetleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), T.C. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş https://tezarsivi.com/ermeni-teror-orgutleri-ve-faaliyetleri.
• СВТ. ДИМИТРИЙ РОСТОВСКИЙ. Житие и страдание святого священномученика Григория, епископа великой Армении, и с ним тридцати семи дев. Жития святых. https://azbyka.ru/otechnik/Dmitrij_Rostovskij/zhitija-svjatykh/840.
• ŞAHİN, Gürsoy. (2008) Sivaslı Mıhitar ve Mıhitaristler, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• ŞAHİN, Gürsoy. (2018) XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Avusturya’nın Katolik Ermenilere Yönelik Politikalarına Dair Bazı Tespitler. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi. Cilt. 4, Sayı 6, 57-81. https://www.gov.am/am/official/